Inwestowanie na rynku kapitałowym wymaga od jego uczestnika podjęcia wielu decyzji. Inwestor musi zdecydować, jaką transakcję zawrzeć i po jakiej cenie. W toku rozwoju rynku kapitałowego powstały dwie szkoły inwestycyjne: podejście fundamentalne oraz techniczne. Dzisiaj zajmiemy się analizą techniczną.
- Czym jest analiza techniczna?
- Jaka jest historia analizy technicznej rynków finansowych?
- Jakimi wykresami posługuje się analiza techniczna?
- Wykres liniowy
- Wykres słupkowy
- Wykres świecowy
- Wykres punktowo-symboliczny
- Wykres renko
- Interwał oraz skala
- Trendy a analiza techniczna
- Analiza techniczna – formacje
- Wskaźniki techniczne w AT
- Strategie inwestycyjne oparte na analizie technicznej
- Jakie jest zastosowanie analizy technicznej?
- Jakie wady i zalety ma analiza techniczna?
- Analiza techniczna kontra fundamentalna
Analitycy techniczni szukają powtarzających się schematów rynkowych, które dadzą przewagę nad innymi inwestorami. Wspomniane powtarzające się schematy rynkowe to np. formacje cenowe, wskazania oscylatora czy spadek cen do określonego poziomu.
Oczywiście analiza techniczna dzieli się na bardzo dużo „odnóg”, które kładą akcent na inne aspekty związane z podejściem do rynku. Zdaniem jej zwolenników ma ona bardziej uniwersalne zastosowanie niż analiza fundamentalna. Według analityków technicznych z powodzeniem można zastosować AT w analizie cen akcji, surowców czy walut. To podejście rynkowe jest także popularne wśród traderów działających na rynku kryptowalut.
- Analiza techniczna to zbiór technik, które pomagają przewidzieć przyszłe ceny aktywów w oparciu o zachowanie określonego parametru w przeszłości (np. zmiana ceny albo wolumenu). AT to bardzo szerokie pojęcie. Analitykiem technicznym jest zarówno zwolennik price action, jak i inwestor podejmujący decyzję w oparciu o wskaźniki (np. RSI).
- Zwolennicy analizy technicznej zwracają uwagę na uniwersalność jej zastosowania. Z kolei przeciwnicy podnoszą argument, że w dobie komputeryzacji nie można osiągnąć trwałej przewagi tylko dzięki analizie zachowania cen i wolumenu z przeszłości.
- Z pewnością analiza techniczna nie sprawdzi się tak dobrze, jak analiza fundamentalna w wytypowaniu okazji inwestycyjnych w długim terminie. Wynika to z tego, że analiza techniczna bazuje na ludzkim zachowaniu, emocjach. A te mają największe znaczenie krótkoterminowo. W długim terminie większy wpływ na wyceny rynkowe mają fundamenty (np. zyski przedsiębiorstwa).
- Rynki finansowe są bardzo złożonym mechanizmem. Analiza techniczna nie zawsze jest skuteczna, bo opiera się na danych historycznych, a uwarunkowania gospodarcze czy technologiczne się zmieniają.
- Z tego powodu w niektórych przypadkach widać zmierzch skuteczności zastosowania niektórych strategii bazujących na analizie technicznej.
- W ostatnich dekadach dzięki większej mocy komputerów rozwinęła się analiza statystyczna, co pozwoliło dużym firmom na opracowywanie wysublimowanych strategii inwestycyjnych opartych o „anomalie” występujące na rynkach finansowych.
Czym jest analiza techniczna?
Analiza techniczna jest dosyć szerokim pojęciem. Według podstawowej definicji jest to po prostu zbiór technik, które mają na celu przewidzenie ruchu cen w przyszłości w oparciu o zmiany określonych parametrów (np. zmiany cen, wolumenu) w przeszłości. Analitycy techniczni starają się odnaleźć „ukryte” sygnały co do przyszłego ruchu cen. Analiza techniczna oparta jest na trzech założeniach:
Stwierdzenie, że „rynek dyskontuje wszystko”, oznacza, że na zachowanie cen wpływają inwestorzy, którzy w oparciu o dostępne informacje zawierają transakcje na rynku. Zatem cena rynkowa jest konsensusem strony popytowej i podażowej w sprawie wartości danego aktywa. Wpływ na obecną cenę mają czynniki fundamentalne, otoczenie mikro i makroekonomiczne oraz oczekiwania inwestorów dotyczące przyszłości.
Drugie założenie mówi o tym, że ceny poruszają się w jednym z trzech trendów: wzrostowym, spadkowym lub horyzontalnym. Każdy z nich pojawia się w innej sytuacji. W trendzie wzrostowym przewagę posiada strona popytowa, która “pcha” cenę do góry w nadziei, że w przyszłości wycena danego instrumentu będzie jeszcze wyższa. W przypadku trendu spadkowego sytuacja jest odwrotna. To strona podażowa ma przewagę. Sprzedający akceptują coraz niższe ceny danego aktywa, aby tylko wyjść z inwestycji.
Trzecie założenie opiera się na przekonaniu, że określone wzorce zachowania inwestorów na giełdzie są podobne. Strach przed przegapieniem okazji (FOMO) oraz negatywna reakcja na stratną pozycję są “wpisane” w reakcje inwestorów. To z kolei zdaniem zwolenników AT powoduje, że w oparciu o te wzorce można założyć scenariusze o dużym stopniu prawdopodobieństwa ich realizacji. Analiza techniczna w swoim założeniu ma pomóc “odczytywać” wspomniane emocje i pozwolić analitykowi technicznemu dostosować strategię inwestycyjną do panujących obecnie warunków rynkowych.
Zobacz także: Hossa i bessa na giełdzie. Kiedy grać, a kiedy wiać?
Jaka jest historia analizy technicznej rynków finansowych?
Historia analizy technicznej jest bardzo długa. Na rynkach finansowych była stosowana od wielu stuleci. Oczywiście na początku miała charakter bardzo niszowy. Jednak z biegiem lat zajmowało się nią coraz więcej inwestorów.
W Europie za jej ojca można uznać Josepha de la Vegę, który zbierał dane dotyczące holenderskiego rynku finansowego w XVII wieku. Swoją książkę o tytule „Confusion of Confusions” napisał po hiszpańsku i wydał w Antwerpii. We wspomnianej publikacji znajduje się wiele rad związanych z psychologicznym aspektem spekulowania.
Analiza techniczna nie była rozwijana tylko w Europie. W Azji duży wkład w jej rozwój miał Honma Munehisa. Był on czasem nazywany “Bogiem rynków”. Żył w XVIII wieku i był handlarzem na rynku ryżu. Przypisuje się mu opracowanie wykresów świecowych, które pomagały mu lepiej odczytywać nastroje rynkowe. Był też autorem książki „San-en Kinsen Hiroku”, która skupiała się na psychologicznych aspektach tradingu. W książce znajdują się sentencje, które zostały potem powielone przez “zachodnich” inwestorów. Jedną z nich było zdanie: “kiedy wszyscy oczekują spadków, pojawiają się przesłanki do wzrostu cen”. 1
Za ojca nowoczesnego podejścia do analizy technicznej przyjmuje się Charlesa Dowa, który był słynnym dziennikarzem (współtworzył m.in. The Wall Street Journal). Opracował swój własny system analizowania rynku, który od jego imienia nazywa się Teorią Dowa. Podejście Dowa spowodowało, że analiza techniczna zaczęła być bardziej popularna na rozwiniętych rynkach finansowych. 2
Wiek XX był okresem dynamicznego rozwoju analizy technicznej. Jak grzyby po deszczu zaczęły powstawać nowe podejścia do rynku. Ogromny wkład w rozwoju tej dziedziny analizy rynku wnieśli m.in. Ralph Nelson Elliott, William Delbert Gann oraz Richard Wyckoff. Wielu inwestorów polubiło analizę techniczną i zaczęło ją stosować w swoim procesie inwestycyjnym. Na popularność analizy technicznej miał wpływ sukces takich traderów jak Ed Seykota czy Richarda Dennisa. Wraz z rozwojem komputerów osobistych oraz internetu analiza techniczna zyskała jeszcze większą popularność. Od teraz można było wygodnie testować różne strategie inwestycyjne oparte o AT.
Chcesz zastosować analizę techniczną, aby zacząć zwyciężać na rynku? Przyda Ci się to do tego odpowiednie konto maklerskie. Sprawdź nasz ranking najlepszych brokerów.
Nie znaleziono ofert spełniających kryteria wyszukiwania
120 osób
wybrało ofertę44 osób
wybrało ofertę13 osób
wybrało ofertęOferowane instrumenty finansowe, zwłaszcza z dźwignią finansową, niosą ryzyko strat przekraczających zainwestowany kapitał.
Jakimi wykresami posługuje się analiza techniczna?
Wielu początkujących inwestorów jest zdania, że analiza techniczna opiera się na analizie wykresów. Jest to uproszczenie. Niemniej dla wielu analityków technicznych wykresy są ważnym wskaźnikiem rynkowego sentymentu. To właśnie na wykresie zapisana jest historia zmiany ceny. Analiza wykresów jest jednym ze sposobów na szybką ocenę, w jakiej fazie znajduje się rynek. Istnieje wiele typów wykresów, które w różny sposób opisują zmiany cen. Do najpopularniejszych typów należą:
Wykres liniowy
Jest to najbardziej podstawowy typ wykresu giełdowego. Wykres przedstawia tylko zmianę cen zamknięcia. Z tego wykresu inwestor nie dowie się, jak kształtowały się ceny podczas interwału (np. podczas godziny handlu). Nie sprawdzi także cen maksymalnych i minimalnych. Z drugiej strony wykres liniowy jest bardzo czytelny. Można w bardzo łatwy sposób sprawdzić, czy trend jest rosnący, spadkowy czy horyzontalny.
Wykres słupkowy
Wykres słupkowy jest także nazywany OHLC (open, high, low, close). Ten rodzaj wykresu posiada aż 4 informacje co do kształtowania się cen instrumentu w danym interwale. Jeden słupek informuje jaka była cena otwarcia, zamknięcia, minimum oraz maksimum. Najwyższy punkt słupka to informacja o cenie maksymalnej. Najniższy z kolei informuje o cenie minimum. Lewa część słupka informuje o cenie otwarcia, natomiast prawa część to informacja o cenie zamknięcia. Każdy słupek czyta się zatem od lewej (od otwarcia) do prawej (do zamknięcia). Wykres słupkowy pozwala lepiej zaznaczyć strefy popytu (wsparcia) oraz strefy podaży (opory).
Wykres świecowy
Jest jednym z najpopularniejszych wykresów stosowanych przez analityków technicznych. Za twórcę wykresu świecowego uznaje się wspominanego już Munehisa Honma, który był XVIII-wiecznym, japońskim handlarzem ryżu. Wykres jest bardzo podobny do OHLC. Świece japońskie również informują o cenie otwarcia, zamknięcia, minimum oraz maksimum. Jednak są znacznie bardziej czytelne.
Klasycznie świece wzrostowe mają biały kolor, natomiast spadkowe czarny. Wzrostowe świece czyta się “od dołu do góry”, natomiast spadkowe “od góry do dołu”. Białe świece mają otwarcie w najniższym punkcie korpusu, a cenę zamknięcia w jego najwyższym fragmencie. “Wąsy” albo „cienie” informują o cenie minimalnej (na dole świecy) oraz maksymalnej (na górze świecy). Czarne świece mają otwarcie w najwyższym punkcie korpusu, a cenę zamknięcia w najniższym fragmencie korpusu.
Część analityków uważa, że formacje świecowe są przydatną metodą pomagającą zdobyć przewagę na rynkach finansowych. Wykresy świecowe są bardzo popularnym sposobem prezentacji historii zmiany cen.
Zobacz także: Bańka spekulacyjna – czym jest i kiedy pęka?
Wykres punktowo-symboliczny
Nie jest to zbyt popularny typ wykresu. Według jego twórców, celem jest uproszczone przedstawienie relacji między popytem i podażą na danym instrumencie bazowym. Składową wykresu są dwie litery: X oraz O. Popyt jest prezentowany przez symbol “X”, natomiast podaż przez symbol “O”.
Symbol X jest stawiany, kiedy cena wzrośnie o określony parametr (np. o 1$). Z kolei “O” pojawia się, kiedy cena instrumentu spadła o daną wielkość (np. o 1$). Jedna kolumna nie ma związku z upływem czasu. Kolumna może zatem odpowiadać stu, jak i trzem sesjom giełdowym. Wszystko zależy od siły danego impulsu cenowego. Druga kolumna rysuje się, dopiero kiedy nastąpiło “odwrócenie”. To znaczy, że cena musi podążyć w innym kierunku, aby można było dorysować nowy symbol.
Wykres punktowo-symboliczny nie jest zbyt popularny. Wynika to z tego, że nie jest intuicyjny. Wymaga trochę czasu, aby w miarę sprawnie odczytywać zmiany cen danego instrumentu. Plusem tego wykresu jest zaś to, że jego czułość na chwilowe korekty jest niewielka. Dzięki temu można go z powodzeniem stosować w inwestowaniu pozycyjnym.
Wykres renko
Jest to bardzo ciekawy typ wykresu cenowego. Tak jak i wykres świecowy, również renko zostało wymyślone i rozpowszechnione przez Japończyków. Jest to wykres, który bardzo prosto się czyta. Każda cegiełka (jap. renga) oznacza zmianę kursu o określoną wartość. Podobnie jak wykres punktowo-symboliczny nie bierze pod uwagę, ile czasu jest potrzebne do postawienia kolejnej “cegły”. Z reguły wzrostowe cegły mają kolor zielony lub biały, natomiast spadkowe czarny albo czerwony.
Na wykresie są widoczne cienie (wąsy), które mają przeciwny zwrot do “cegły” (np. górny cień w spadkowej cegle). Wynika to z tego, że wykres dostarcza informację, że trend wzrostowy z poprzedniej cegły był przez pewien czas kontynuowany, ale potem nastąpił ruch spadkowy, który pozwolił na postawienie spadkowej cegły.
Interwał oraz skala
Oprócz tego wykresy mają różne skale oraz interwał. Skala dzieli się na logarytmiczną oraz liniową. W przypadku długoterminowych trendów wykres logarytmiczny jest bardziej wygładzony.
Poniżej pokazana jest różnica między wykresem w skali logarytmicznej oraz liniowej. Im większy jest ruch cenowy, tym wygląd wspomnianych wykresów jest różny. Może to spowodować, że odbiór ruchu cenowego może być odmienny. Poniżej znajduje się 20-letni wykres spółki Amazon w skali logarytmicznej.
Poniżej wykres tej samej spółki w tym samym okresie, ale w skali liniowej:
Widać zatem, że z punktu widzenia inwestora długoterminowego o wiele wygodniejszy jest wykres logarytmiczny, który „wygładza” korekty i impulsy wzrostowe.
Interwały to okres, w jakim wykres „odlicza” kolejne kroki. Im niższy interwał, tym jeden krok odmierza mniejszą zmianę cen. Najmniejszym dostępnym interwałem jest „tickowy”, kiedy wykres odczytuje każdą transakcje na rynku. Jeśli inwestor preferuje handel jednosesyjny (tak zwany daytrading), to z reguły będzie stosował niższe interwały (np. 15-minutowe). Z kolei, jeśli inwestor stosuje analizę techniczną do handlu długoterminowego, może chcieć skorzystać z interwału dziennego lub tygodniowego.
Trendy a analiza techniczna
Skoro wiemy, z czego składają się wykresy cenowe, warto wytłumaczyć także, czym są trendy. Na rynku cena może poruszać się w trzech kierunkach: północnym, południowym lub wschodnim. Jeśli cena porusza się w kierunku górnej, prawej części ekranu mowa jest o trendzie wzrostowym. Jeśli cena porusza się w kierunku prawej, dolnej części ekranu, trwa trend spadkowy. Jeśli wykres przesuwa się w prawo, mowa o trendzie bocznym lub horyzontalnym.
Na akcjach, walutach, surowcach czy kryptowalutach nieustannie trwa walka między popytem a podażą. Informacje o rezultatach tego starcia znajdują się na wykresach cenowych. Jeśli popyt ma przewagę nad podażą, to sprzedający żądają wyższych cen. W efekcie dochodzi do coraz droższych transakcji.
Jeśli na rynku pojawia się presja ze strony podaży, następuje krótkookresowa nierównowaga cenowa. Sprzedający są bardziej zdeterminowani do dokonania transakcji i zgadzają się na niższe ceny. Powoduje to spadek kursu rynkowego, co widać na wykresie cenowym w postaci trendu zniżkującego.
Czasami zdarza się sytuacja, kiedy na rynku panuje równowaga. Kupujący i sprzedający zgadzają się co do wyceny danego aktywa. W efekcie cena nie zmienia się w sposób istotny na przestrzeni czasu. W efekcie panuje trend horyzontalny. Innym określeniem na taką sytuację rynkową jest konsolidacja.
Trendy można również podzielić ze względu na to, ile trwają. Można zatem wyróżnić trendy:
- krótkoterminowy,
- średnioterminowy,
- długoterminowy.
Najważniejszy jest zawsze długoterminowy trend, który pokazuje, jak kształtuje się relacja między popytem i podażą na przestrzeni kwartałów, a nawet lat. Przykładem mogą być akcje spółki Visa, która na przestrzeni lat 2009 – 2019 znajdowała się w silnym trendzie wzrostowym. Trend długoterminowy jest kluczowy dla inwestujących pozycyjnie, czyli chcący utrzymać pozycję przez przynajmniej kilka miesięcy.
Trend średnioterminowy zwykle trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy. Jest to często korekta trendu długoterminowego. Wspomniany trend jest ważny dla inwestorów stosujących swing trading.
Trend krótkoterminowy to dla długoterminowych inwestorów zwykły “szum rynkowy”. Jednak dla daytraderów jest bardzo ważny. Dla tego typu inwestorów kluczowe jest złapanie krótkoterminowych trendów, które trwają czasem zaledwie kilka godzin, a czasami i krócej.
Warto jeszcze wspomnieć, że trendy mogą wyglądać zarówno jak “pociągnięte od linijki”, jak i na bardziej “poszarpane”. Zmienny trend oznacza, że bardzo często pojawiają się głębokie korekty trendu wyższego rzędu.
Zmienna sytuacja na rynku to raj dla inwestorów lubiących grać przeciw panującemu trendowi. Dzięki licznym korektom mogą zarobić na swing tradingu. Zmienny trend jest natomiast bardzo męczący dla inwestujących na długi termin. W takiej sytuacji inwestor musi zaakceptować głębokie korekty (czasem sięgające kilkudziesięciu procent) albo stosować strategie zabezpieczające przed stratą (np. opcje albo kontrakty terminowe).
Analiza techniczna – formacje
Jeden z obszarów analizy technicznej zajmuje się poszukiwaniem wzorów widocznych na wykresie. Formacja to kształtowanie się wykresu cenowego w charakterystyczny sposób. Analitycy techniczni, którzy są zwolennikami tego podejścia do szukania okazji inwestycyjnej, analizują przeszłe zachowania cen. Celem jest znalezienie formacji cenowych zapowiadających kontynuację albo zmianę dotychczasowego trendu. Przykładem formacji kontynuacji trendu jest np. flaga czy chorągiewka. Natomiast formacją odwrócenia trendu może być np. głowa z ramionami czy formacja spadającej gwiazdy. Formacje odwrócenia trendu są szczególnie poszukiwane przez inwestorów lubiących grać przeciw obecnie panującemu trendowi.
W tej grupie znajduje się też analiza formacji świecowych. W tym wypadku analityk techniczny stara się przewidzieć zmianę ceny danego aktywa w oparciu o sekwencję poprzednich świec japońskich. Przykładowo może to być zawieranie transakcji kupna po pojawieniu się formacji wzrostowego marubozu (świeca wzrostowa bez górnych oraz dolnych cieni).
Wskaźniki techniczne w AT
Wskaźniki są również narzędziem, które jest wykorzystywane podczas analizy technicznej. Wspomniane narzędzia wyliczane są za pomocą wzorów, które opierają się (czasem w sposób pośredni) o zmianę ceny, wolumenu albo obu wskaźników jednocześnie. Do najpopularniejszych wskaźników można wymienić: RSI, średnie kroczące, wstęgi Bollingera. MACD czy oscylator stochastyczny. Oczywiście tego typu wskaźników jest znacznie więcej. Warto zauważyć, że niektórzy łączą wykorzystanie wskaźników z innymi “odnogami” analizy technicznej.
Strategie inwestycyjne oparte na analizie technicznej
W oparciu o analizę techniczną można budować wiele strategii inwestycyjnych. Część z nich będzie opierać się na czystym wykresie, inne natomiast będą bazować na wskaźnikach albo formacjach cenowych. W tym artykule nie będziemy zajmować się oceną skuteczności danych strategii. Pokrótce przedstawimy tylko najpopularniejsze sposoby wykorzystania analizy technicznej do podejmowania decyzji inwestycyjnych.
Price Action
Price Action jest to strategia opierająca się na analizie czystego wykresu. Inwestor stosujący price action stara się określić, jaki trend panuje obecnie na rynku. Określa go poprzez wyznaczenie lokalnych ekstremów, czyli szczytów i dołków. Jeśli nowe szczyty i dołki są coraz wyżej, to mowa jest o trendzie wzrostowym. Jeśli szczyty i dołki znajdują się coraz niżej, to rynek porusza się w trendzie spadkowym. W przypadku Price Action inwestor może wyszukiwać formacji świecowych, które dają statystyczną przewagę w osiągnięciu zysku. Przykładem formacji świecowych, które są wyszukiwane na wykresach są Inside Bar, Outside Bar czy Pin Bar. 3
Trend following
Trend following to inaczej strategii podążania za trendem. Strategia polega na identyfikacji silnego trendu oraz podłączenia się pod niego. Jednym ze sposobów na realizowanie takiego scenariusza jest otwieranie pozycji kupna po nowym maksimum cenowym (np. maksimum dzienne, tygodniowe, roczne) albo otwarcie krótkiej pozycji po nowym minimum cenowym. Innym rodzajem strategii podążania za trendem jest zawieranie transakcji w oparciu o średnie kroczące.
Średnie ruchome to jedno z najprostszych narzędzi do mierzenia obecnie panującego trendu. Przykładem strategii bazującej na średnich może być zawieranie transakcji na podstawie przecięcia dwóch średnich (np. 7-dniowej oraz 14-dniowej). Jeśli średnia 7-dniowa znajdzie się powyżej średniej 14-dniowej, przewagę ma strona popytowa. Jeśli średnia 14-dniowa jest powyżej 7-dniowej, przewagę mają sprzedający. 4
Ichimoku
Strategia Ichimoku jest to japoński sposób zastosowania analizy technicznej w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych. Jest to bardziej wyrafinowana strategia, niż np. podejmowanie decyzji w oparciu o średnie kroczące. Początkowo strategia Ichimoku może wydawać się skomplikowana, ale dla jej zwolenników jest to bardzo syntetyczne przedstawienie na wykresie wsparć, oporów oraz panującego trendu. 5
Ciąg Fibonacciego
Wśród analityków technicznych znajdują się też tacy, którzy wykorzystują ciąg Fibonacciego do określenia potencjalnych punktów zwrotnych. Szczególną popularnością cieszą się zniesienia Fibo, które wyznaczają potencjalne miejsce na zatrzymanie się korekty trendu głównego. Zdaniem zwolenników tego podejścia, rynek lubi testować poziomy 38,2% oraz 61,8% danej fali (wzrostowej lub spadkowej). Jednym z najbardziej znanych traderów, który stosował zniesienia Fibo był Robert Miner. 6
Teoria Ganna
Część analityków technicznych jest zwolennikami zastosowania teorii Ganna do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Według wybitnego tradera i twórcy tej metody – Williama Ganna – należy uważać na relację zmiany ceny i czasu. Jego zdaniem należy zawsze analizować zmianę ceny oraz ile czasu zajęła zmiana ceny. Narzędziami służącymi do analizy rynku i podejmowania decyzji inwestycyjnych są m.in. wachlarze Ganna, kwadraty Ganna czy cykle Ganna. 7
Teoria Dowa
Cześć inwestorów w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych korzysta z teorii Dowa. Z jej pomocą inwestor stara się określić, jaki panuje nastrój na całej giełdzie, a następnie przechodzi do analizy trendu wybranego instrumentu (np. pojedynczej akcji). Zdaniem zwolenników teorii Dowa w oparciu o analizę trendu głównych indeksów można określić, jaka “pogoda” panuje na danym rynku. Na podstawie takiej analizy można stworzyć scenariusze bazowe, które ułatwiają podejmowanie decyzji inwestycyjnych.
Handel harmoniczny
Część analityków technicznych wyszukuje na wykresach punktów odwrócenia dotychczasowego trendu. Zatem tak zwany harmonic trading ma na celu odnalezienie na wykresie wzorców, które z dużym prawdopodobieństwem pozwolą inwestorowi osiągnąć zysk z transakcji. Formacje harmoniczne bazują na ciągu liczb Fibonacciego. Do najpopularniejszych formacji harmonicznych można zaliczyć: Nietoperza, Kraba, ABCD, Gartley. Zastosowanie harmonic trading wymaga od inwestora dużej dyscypliny oraz cierpliwości, ponieważ “książkowe” układy pojawiają się bardzo rzadko. 8
Jakie jest zastosowanie analizy technicznej?
W poprzednich częściach artykułu przybliżyliśmy podstawowe podejścia do analizy technicznej rynków finansowych. Ten rodzaj analizy cechuje duża uniwersalność. Za pomocą analizy cen i wolumenu można analizować różne typy aktywów. Analiza techniczna złota, bitcoina czy akcji przebiega w bardzo podobny sposób. Oczywiście pamiętać należy, że każdy rynek ma swoją własną specyfikę. Z tego powodu analitycy techniczni preferują dostosowanie AT do charakteru danego rynku.
Analiza techniczna może mieć szereg zastosowań. Wśród najpopularniejszych z nich można wymienić:
- identyfikacja trendu,
- pomoc w szukaniu punktów zwrotnych,
- znalezienie dobrych miejsc na otworzenie i zamknięcie pozycji,
- monitoring siły rynku.
Identyfikacja trendu polega na sprawdzeniu, która strona ma obecnie przewagę. Jeśli zarówno w długim, średnim, jak i krótkim terminie przewagę ma strona popytowa, istnieje większe prawdopodobieństwo na kontynuowanie trendu wzrostowego. Dzięki temu inwestor może podjąć decyzje o dołączeniu do trendu albo wstrzymanie się z grą na spadki.
Analiza techniczna może być także pomocą w określeniu ekstremów cenowych. Zdaniem jej zwolenników, panika kupna oraz panika sprzedaży mogą być łatwe do zidentyfikowana za pomocą AT. Część analityków będzie stosować wskaźniki wykupienia/wyprzedania (RSI), inni natomiast będą starali się wyliczyć zakres ruchu cenowego. Dla inwestujących fundamentalnie zastosowanie narzędzie AT może pomóc wybrać dobry moment na zakup przecenionej spółki.
Techniczne spojrzenie na rynek może także pomóc w wytypowaniu dobrych miejsc na otworzenie lub zamknięcie pozycji. Niektórzy do tego celu starają się znaleźć na wykresie wsparcia, opory i linie trendu. Inni z kolei wolą stosować zniesienia Fibonacciego czy fale Elliota.
Analiza techniczna to także narzędzie, które może służyć do badania siły rynku. Jeśli indeksy notują nowe szczyty cenowe, to oznacza, że inwestorzy są pozytywnie nastawieni co do przyszłości danego rynku. Z kolei kiedy indeksy notują nowe minima roczne, część inwestorów będzie obawiać się dalszych spadków. Będą więc czekać na sygnały odwrócenia trendu spadkowego.
Jakie wady i zalety ma analiza techniczna?
Analiza techniczna mimo tego, że łączy w sobie wiele spojrzeń na rynek, nie jest idealnym rozwiązaniem. Naturalnie ma swoje wady i zalety.
Zalety
- Największą zaletą analizy technicznej jest jej uniwersalność. W swoim założeniu ma poprzez badanie zmian cen i wolumenu “odczytywać” nastroje rynkowe. Psychologia inwestorów jest taka sama zarówno na rynku akcji, jak i kryptowalut. Wynika to z tego, że straty i zyski tak samo oddziałują na nastroje graczy. Dzięki temu analiza techniczna może być stosowana w podobny sposób na różnych rynkach.
- Uniwersalność polega też także na tym, że narzędzia AT można stosować zarówno na interwałach dziennych, jak i tygodniowych czy godzinnych. Dlatego analiza techniczna może być stosowana zarówno dla inwestującego pozycyjnie, jak i daytradera.
- Zaletą analizy technicznej jest także duża społeczność inwestorska. Dzięki temu początkujący inwestor może w łatwy sposób pozyskać potrzebną wiedzę do budowy własnej strategii inwestycyjnej opartej o to rozwiązanie.
- Kolejną zaletą zdaniem niektórych zwolenników AT jest oszczędność czasu. W przypadku analizy fundamentalnej podjęcie decyzji kupna lub sprzedaży akcji jest bardzo pracochłonne. Inwestor musi zebrać dane na temat przedsiębiorstwa, konkurencji, rynku, trendów rynkowych oraz poznać kulturę korporacyjną. Następnie zbudować model, opracować scenariusze rozwoju spółki, a następnie wycenić przedsiębiorstwo. W przypadku użycia analizy technicznej proces decyzyjny wygląda o wiele prościej.
- Próg wejścia w przypadku analizy technicznej jest znacznie niższy niż w przypadku analizy fundamentalnej. Aby zacząć analizować rynek za pomocą AT, nie trzeba znać się na księgowości czy matematyce finansowej.
Wady
- Jedną z wad jest duża subiektywność analizy technicznej. Ten sam wykres może być interpretowany na różne sposoby przez analityków używających tych samych narzędzi.
- Inwestor analizujący rynek za pomocą różnych narzędzi AT może otrzymywać sprzeczne sygnały. Jeden wskaźnik może krzyczeć „kupuj”, inny sugerować sprzedaż.
- Niektórzy jako wadę podają również to, że analizę techniczną można porównać do apofenii. Apofenia jest to odnajdywanie związku i sensu w przypadkowych, nic nieznaczących zjawiskach albo faktach. Z tego powodu szukanie “ukrytych znaczeń” na wykresach może być bezcelowe. 9
Analiza techniczna kontra fundamentalna
Zwolennicy analizy technicznej mówią o emocjach, które rządzą rynkiem. Strach i chciwość powodują, że rynek nieustannie poszukuje punktu równowagi. Zdaniem zwolenników tego podejścia na rynku cena dyskontuje zarówno sytuację mikro (np. kondycję finansową spółki), jak i makro (kondycję gospodarki), a historia się powtarza. Ich zdaniem możliwe jest krótkoterminowe przewidzenie, w którą stronę podąży rynek dzięki analizie zachowania się ceny z przeszłości.
Z tego powodu zwolennicy analizy technicznej starają się reagować na zmiany ceny danego aktywa. Ich zdaniem rynek zawsze chce coś przekazać inwestorowi. Przykładowo wybicie nowego maksimum rocznego na akcjach danej spółki może oznaczać, że rynek wierzy w to, że firma najlepsze ma dopiero przed sobą.
Zupełnie innego zdania są analitycy fundamentalni. Ich zdaniem o trwałości danego trendu decydują fundamenty (np. zdolność firmy do generowania coraz większych zysków i przychodów). Zatem krótkoterminowe wahania cen to tylko “szum rynkowy” bez większego znaczenia dla wewnętrznej wartości danego przedsiębiorstwa. Analitycy fundamentalni szukają anomalii rynkowych, kiedy to rynek wycenia dane aktywa poniżej wartości wewnętrznej. Niska wycena może być spowodowana np. gorszymi od oczekiwań danymi finansowymi albo rynkową paniką. Analizą fundamentalną zajmują się inwestujący w wartość oraz profesjonalni analitycy akcji zatrudniani przez fundusze inwestycyjne czy inne podmioty działające na rynkach finansowych.
Oczywiście istnieje także trzecia droga, która polega na łączeniu ze sobą podejścia technicznego oraz fundamentalnego. Przykładowo analitycy techniczni mogą przyglądać się tylko dobrej jakości przedsiębiorstwom i wybierać odpowiedni moment na kupno oraz sprzedaż wspomnianych akcji. Z kolei analitycy fundamentalni mogą wykorzystywać znajomość analizy technicznej do zbadania nastrojów, jakie panują na rynku. To może spowodować, że “fundamentalista” poczeka na sygnał kupna spółki znajdującej się w trendzie spadkowym, aby nie przepłacać za dobrej jakości przedsiębiorstwo.
Przeczytaj także: Analiza fundamentalna – co to? Jak ją przeprowadzić?
A Wy jakie macie zdanie na temat analizy technicznej? To bezcelowe szukanie wzorców na wykresach czy sensowna szkoła inwestowania? Co jest lepsze – analiza fundamentalna czy techniczna? Podzielcie się swoim zdaniem w komentarzu.
Źródła:
1. https://en.wikipedia.org/wiki/Honma_Munehisa
2. https://www.investopedia.com/terms/t/technicalanalysis.asp
3. https://www.ig.com/en/trading-strategies/top-7-price-action-trading-strategies-210510
4. https://capital.com/trend-following-strategy-guide
5. https://www.investopedia.com/terms/i/ichimoku-cloud.asp
6. https://www.cmcmarkets.com/en/trading-guides/how-to-trade-with-fibonacci
7. https://www.investopedia.com/articles/trading/08/gann-indicator.asp
8. https://www.cmcmarkets.com/en/trading-guides/harmonic-patterns
9. https://www.linkedin.com/pulse/what-thing-called-apophenia-paula-costa/