Osoby, które poszukują wsparcia finansowego najczęściej wspomagają się pożyczkami. Umożliwiają one dokonanie wszystkich niezbędnych zakupów bądź zaspokojenie potrzeb, których wartość przekracza aktualne dochody. Jednak każde zobowiązanie wiąże się z kosztami, których spłatą obarczony zostaje konsument. Niektóre opłaty dla pożyczkobiorcy są oczywiste – natomiast inne “wychodzą w praniu”. Dowiedz się, ile możesz zapłacić za swoją pożyczkę!
Polacy (nie) dorośli do pożyczek?
Polaków do pożyczania pieniędzy skłania wiele sytuacji losowych. Śmierć bliskiej osoby, utrata pracy czy nagła choroba sprawiają, że zwyczajnie zaczyna brakować finansów – w wyniku czego pożyczka staje się jedynym rozwiązaniem na przeżycie. Jednak nie zawsze życiowe problemy są wytłumaczeniem zadłużania się. Bardzo często pojawiają się również barwne opowieści konsumentów, którzy prowadzą hulaszcze życie ponad stan.
Na liście zbytecznych przyjemności znajdują się, m.in. kupno luksusowego auta, kosztowne wyposażenie mieszkania czy posiadanie wysokiej klasy sprzętu elektronicznego. Coraz częściej Polacy pożyczają pieniądze – kupując ubrania u znanego projektanta, by wyglądać niczym z pokazów mody. Nie obce są im również ekskluzywne wakacje na rajskiej wyspie, a nawet organizacja hucznego wesela na kredyt, za minimum kilkadziesiąt tysięcy zł. Wszystko po to, by pokazać innym, jak doskonałe i luksusowe życie prowadzą. Takie postępowanie w dużej mierze prowadzi do bezmyślnego popadania w długi, za które nierzadko nikt nie chce brać odpowiedzialności1. Dlatego zawczasu poznaj, z czym wiąże się wzięcie pożyczki i co składa się na jej całkowity koszt! Czytaj także:
Koszty pożyczki – co to jest?
Co kryje się pod pojęciem całkowite koszty pożyczki? Są to wszelkie koszty, które konsument ma obowiązek ponieść w związku z podpisaną umową o kredyt konsumencki. Zgodnie z definicją przytoczoną w art. 3 Ustawy o kredycie konsumenckim2 z dnia 12.05.2011 roku – przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się kredyt na kwotę nie większą niż 255 550 zł lub równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska. Tak więc, za takie zobowiązanie uważa się umowę:
- Pożyczki,
- Kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego,
- O kredyt odnawialny,
- Umowę o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego,
- Umowę o kredyt, w której kredytodawca zaciąga zobowiązanie wobec osoby trzeciej, a konsument zobowiązuje się do zwrotu kredytodawcy spełnionego świadczenia.
Z kolei umową o kredyt konsumencki nie jest umowa tycząca się odroczenia terminu spełnienia świadczenia niepieniężnego, którego przedmiotem jest stałe bądź okresowe świadczenie usług dostaw towarów tego samego rodzaju.
Całkowity koszt pożyczki a całkowita kwota pożyczki
Korzystając z udogodnień rynku pożyczkowego należy zawsze być świadomym finansowo. Często pojawiają się na nim zagadnienia bądź nazwy skrócone pojęć niemal identycznych, lecz niekoniecznie oznaczających, to samo! Dlatego całkowita kwota pożyczki to co innego niż całkowity koszt pożyczki! Te pierwsze – dotyczy sumy realnie pożyczonej, z kolei drugie – sumy, jaką należy spłacić jeszcze poza całkowitą kwotą pożyczki. Jakby tego było mało – całkowita suma do spłaty to połączenie dwóch powyższych działań – a więc całkowitej kwoty pożyczki oraz całkowitego kosztu pożyczki.
Przykładowo:
- Całkowita kwota pożyczki – 3 tys. zł
- Okres spłaty – 1 miesiąc
- RRSO – 819,1%
- Całkowita kwota do zapłaty – 3600 zł
Z czego się składa całkowity koszt pożyczki?
Do elementów składowych pożyczki zalicza się w szczególności:
- Wysokość oprocentowania – składa się na nią marża oraz wysokość stopy referencyjnej. Czytaj także: Jak obliczyć RRSO? Podpowiadamy!
- Opłatę za rozpatrzenie wniosku – koszt związany z ubieganiem się o wsparcie finansowe i złożeniem wniosku pożyczkowego,
- Odsetki – zawarte w miesięcznej racie pożyczki. Wiele pożyczkodawców oferuje wybór rat stałych lub malejących, które w zależności od sytuacji finansowej mogą być korzystne dla konsumenta,
- Opłatę przygotowawczą – związaną z przygotowaniem umowy pożyczki. Zazwyczaj jest to jednorazowy koszt,
- Prowizję – to jednorazowa opłata, którą pożyczkobiorca ma obowiązek wnieść przy niektórych zobowiązaniach. Jest ustalana procentowo od wartości kredytu konsumenckiego,
- Opłatę za ustanowienie zabezpieczenia – w przypadku zobowiązań na wysoką sumę, pożyczka może być zabezpieczona, np. nieruchomością,
- Wydatki na ubezpieczenie spłaty pożyczki – składnik niezbędny do uzyskania zobowiązania na większy koszt. Zmniejsza tym samym ryzyko nieterminowej spłaty należności,
- Opłatę administracyjną – czyli opłata operacyjna ponoszona w związku z obsługą pożyczki, np. monitorowaniem terminów płatności,
- Koszt obsługi w domu klienta – opłata naliczana w przypadku pożyczek z bezpośrednią dostawą gotówki do miejsca zamieszkania konsumenta,
Jednak, co bardzo ważne – nie zawsze każda firma pożyczkowa lub bank stosują jednocześnie wszystkie powyższe opłaty. Jest wiele ofert pożyczkowych, które klient może uzyskać, bez dodatkowego przepłacania. W tym celu można skorzystać z dostępnych w internecie rankingów pożyczek prezentujących zestawienia kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu najbardziej atrakcyjnych ofert.
Całkowite koszty pożyczki zawarte są w umowie!
Aby dokładnie i z pełną świadomością pożyczać pieniądze, jeszcze przed podpisaniem umowy należy dokładnie zapoznać się z wszelkimi opłatami – w szczególności tymi napisanymi drobnym drukiem! Zazwyczaj znajdują się one na stronie internetowej pożyczkodawcy. Są to wszelkiego rodzaju opłaty, jak i koszty dodatkowe, które pojawią się w momencie nieterminowej spłaty rat. Mogą to być odsetki za opóźnienia czy koszty naliczane w postępowaniu upominawczym, np. monity w postaci listów, telefonów lub e-maili. Niestety – w zwyczaju są one bardzo kosztowne, dlatego w żadnym wypadku nie warto opóźniać spłaty pożyczki.
Na ogólny koszt zobowiązania wpływa również spora liczba innych czynników. Jednym z nich jest wiarygodność wnioskującego o pożyczkę. Niektóre firmy pożyczkowe wymagają, by przyszły pożyczkobiorca dostarczył dokumenty, na podstawie których weryfikowana jest jego zdolność kredytowa oraz dochody. Ponadto może to być także podatek, który jest naliczany w przypadku zobowiązań denominowanych w zagranicznych walutach.
Natomiast łączny koszt pożyczki nie obejmuje:
- Opłaty notarialnej,
- Kosztów, które ponosi klient w związku z niewykonaniem swoich zobowiązań wynikających z umowy o kredyt konsumencki,
- Opłat dotyczących wygaśnięcia zabezpieczeń oraz ubezpieczenia – za wyjątkiem ubezpieczenia spłaty kredytu konsumenckiego – wraz z oprocentowaniem i pozostałymi kosztami – na skutek śmierci, choroby, inwalidztwa bądź bezrobocia klienta.
Ponadto, Ustawa o kredycie konsumenckim dokładnie ustala łączną sumę wszystkich opłat związanych z zawarciem umowy pożyczki. Nie może ona przekroczyć 5 proc. kwoty udzielonego kredytu konsumenckiego. Jednak do wyliczenia tej sumy nie bierze się pod uwagę opłat wynikających ze zmiany lub wygaśnięcia zabezpieczeń, jak i ubezpieczeń, w tym kosztów ubezpieczenia spłaty pożyczki.
RRSO a całkowity koszt pożyczki
Z łączną kwotą pożyczki ponoszonej przez konsumenta ściśle związane jest pojęcie Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania. Inaczej mówiąc – RRSO to całkowity koszt pożyczki wyrażony procentowo w ujęciu rocznym. Uwzględnia wszystkie części składowe zobowiązania, a więc, m.in.:
- Oprocentowanie kredytu,
- Prowizję za udzielenie pożyczki,
- Opłaty dodatkowe,
- Marżę oraz wysokość stawki referencyjnej
- Ubezpieczenie
Dlatego w przypadku pożyczek krótkoterminowych – RRSO może przyjmować kolosalne wysokości – co właśnie wynika ze specyfikacji rocznej tego wskaźnika. Jest więc dobrym parametrem odnośnie zobowiązań długoterminowych, z kolei dla tzw. chwilówek zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest kierowanie się całkowitymi kosztami pożyczki, a nie RRSO! Czytaj także: Dlaczego RRSO nie jest dobrym wskaźnikiem atrakcyjności ofert firm pożyczkowych?
Oprocentowanie stałe czy zmienne?
Pożyczkodawcy oferują swoim klientom także pożyczki z oprocentowaniem stałym lub zmiennym. Pierwszy rodzaj odnosi się głównie do pożyczek krótkoterminowych – których zaletą jest stała i niezmieniająca się wysokość oprocentowania. Natomiast drugi typ opiera się na stawkach referencyjnych obowiązujących w danym momencie. Dlatego zwykle, co kwartał stawki referencyjne podlegają zmianie. Tak więc wraz z inną stawką referencyjną zmieniają się również wysokości miesięcznych rat.
Gdzie sprawdzić całkowity koszt pożyczki i dlaczego jest to ważne?
Zgodnie z Ustawą o kredycie konsumenckim, za pośrednictwem reklam lub innych publicznych publikacji tyczących się kosztów kredytu konsumenckiego – w sposób jednoznaczny, zrozumiały i przejrzysty muszą zostać podane do wiadomości publicznej informacje o:
- Całkowitej kwocie kredytu
- Rzeczywistej Rocznej Stopie Oprocentowania
- Stopie oprocentowania zobowiązania wraz z wyodrębnieniem opłat w całkowitej sumie kredytu
Szczególnie istotne są przepisy uwzględnione w tzw. Ustawie antylichwiarskiej z 2016 roku. Wprowadziła ona stałe i obowiązujące:
- Maksymalne odsetki za opóźnienia w spłacie nie mogą przekraczać 13 proc. w ujęciu rocznym!
- Opłaty pozaodsetkowe nie mogą być większe niż 25 proc. całkowitej kwoty zobowiązania w stosunku rocznym oraz 30 proc. kwoty zmiennej uzależnionej od okresu, na jaki zostały pożyczone pieniądze,
- W przypadku kredytów udzielanych na kilka lat – całkowita suma kredytu nie może przekroczyć 100 proc. wartości kredytu.
Pamiętaj o terminowości spłaty pożyczki!
Warto pamiętać, że zaniedbywanie i niewywiązywanie się ze spłaty pożyczki zawsze skutkuje naliczaniem odsetek karnych – co w konsekwencji przyczynia się do regularnego wzrostu zadłużenia. Zatem, aby przeciwdziałać kolosalnym kwotom do spłacenia – pożyczkobiorca może ewentualnie napisać do firmy pożyczkowej wniosek o spłatę ratalną zadłużenia, zdecydować się na konsolidację długów bądź rolowanie pożyczki. Może również posiadać skuteczny plan oddłużania i ogłosić upadłość konsumencką.
Niemniej jednak – przed każdorazowym zawarciem zobowiązania warto zastanowić się nad tym, czy dodatkowa pożyczka nie utrudni regulowania jej rat w terminie, spłaty bieżących rachunków czy opłat za mieszkanie, a nawet przeznaczania danej sumy na codzienne potrzeby. Katalog potencjalnych zagrożeń z bezmyślnym zaciągnięciem pożyczki jest znacznie dłuższy. Dlatego zamiast żyć na pokaz i nieroztropnie zarządzać pieniędzmi – każdy konsument musi podchodzić do swoich finansów z głową, myśląc o oszczędzaniu na lepsze jutro. W przeciwnym razie – nawet znajomość całkowitych kosztów zobowiązania jest mało przydatna, gdy kieszenie świecą pustkami.
1. https://krd.pl/Centrum-prasowe/Informacje-prasowe/2018/Jedni-splacaja–drudzy-unikaja-rozmow–trzeci-szukaja-wymowek
2. https://www.lexlege.pl/ustawa-o-kredycie-konsumenckim/
