Czy komornik może zająć pieniądze z 500+? Zasady co do świadczeń

Program 500+ od momentu wprowadzenia w 2016 roku cieszy się dużą popularnością wśród polskich rodziców. Środki z tego świadczenia są wypłacane comiesięcznie, najczęściej w formie bankowego przelewu na konto. Co jednak w sytuacji, gdy osoba odbierająca pieniądze ma na głowie komornika? Sprawdźmy, czy komornik może zająć pieniądze z 500+.

Z założeniem rodziny zawsze wiążą się określone koszty. Powiększenie grona domowników o nowych członków zachęca do rozplanowania na nowo miesięcznego budżetu. Oprócz standardowych zobowiązań, jak czynsz za mieszkanie czy opłat związanych z własnym utrzymaniem, pod uwagę trzeba też wziąć koszty związane z utrzymaniem dziecka. Wielu rodziców planuje też w takiej sytuacji finanse na jego wychowanie i przyszłość.

I choć wielu rodziców stara się planować kształt i rozmiary swojego budżetu pod różnymi kątami, to niektóre niespodziewane wydatki mogą zaskoczyć i zaburzyć harmonię panującą dotychczas w domowych finansach. Niekiedy może to być kwestia związana z potrzebą przeprowadzenia niespodziewanego remontu mieszkania. Innymi razy, konieczna jest np. naprawa samochodu lub pralki. Innym razem, dziecko może ciężko zachorować lub wymagać chwilowego wsparcia dodatkowymi funduszami. Co ciekawe, niektórzy pożyczkodawcy oferują nawet pożyczki na 500+.

W długi można popaść szybciej niż może się wydawać

Wszystkie te czynniki mogą powodować, że konieczne będzie nagięcie swojego miesięcznego budżetu i wygospodarowanie dodatkowych środków pieniężnych. Wielu konsumentów w obliczu takiego wydatku prawdopodobnie będzie szukało pomocy wśród firm pożyczających pieniądze. Jeśli nie kredyt konsumencki w banku, to pomocna może okazać się pożyczka pozabankowa lub popularna chwilówka. Niestety, tego typu zobowiązania finansowe, poza swoją pomocną rolą, same w sobie w dalszej perspektywie stają się obciążeniem finansowym.

W podobny sposób obciążające mogą okazać się zresztą nie tylko niespłacone kredyty i pożyczki, ale i wiele innych zobowiązań finansowych. Zalicza się do nich nieopłacony czynsz za mieszkanie, niezapłaconą fakturę, zaległości w opłatach za abonament, leasing samochodu, raty za sprzęt RTV i wiele innych. Niezależnie od rodzaju należności finansowej, zwlekanie z jej uregulowaniem może prowadzić do poważnych konsekwencji.

Brak działań ze strony dłużnika działa na jego niekorzyść

Jeżeli konsument nie podejmie się działań w celu skontaktowania się z wierzycielem i nie spróbuje dojść z nim do porozumienia, to kwota długu może szybko urosnąć do niebotycznych rozmiarów. Wierzyciele, z naciskiem na firmy pożyczkowe, operatorów telefonii komórkowej czy banki, stosują wobec nich rozbudowane procedury. Od pierwszego dnia opóźnienia w zapłacie, naliczane są odsetki karne za zwłokę. Ponadto, do dłużnika zostaną wysłane wezwania do zapłaty, ponaglenia lub monity, w celu wystosowania pisemnego przypomnienia.

Jeżeli jednak takie znaki ostrzegawcze, które są poniekąd ostatnimi próbami rozwiązania problemu przez wierzyciela polubownie, nie sprawdzą się, to prędko można liczyć na działania większego kalibru. Kwestia wyegzekwowania długu może zostać sprzedana zewnętrznej firmie windykacyjnej. Ta poprzez wizyty i prowadzone podczas nich rozmowy, będzie próbowała przekonać do zawarcia porozumienia z wierzycielem.

Egzekucja komornicza – skuteczna próba ściągnięcia należności finansowych

Jeżeli jednak i starania windykatorów okażą się bezowocne, wówczas zniecierpliwiony wierzyciel może wnioskować o przeprowadzenie egzekucji komorniczej. Celem takich działań jest możliwie jak najbardziej skuteczne ściągnięcie należności z konsumenta. Najczęściej, poprzez konfiskatę cennego mienia i innych elementów majątku dłużnika w sposób przymusowy. W celu uzyskania pomocy komornika w ściągnięciu należności, wierzyciel zwraca się o nadanie klauzuli wykonawczej dla tytułu wykonawczego. Wydaje go sąd. Konsekwencją będzie przeprowadzenie egzekucji przez komornika z rewiru zgodnego z miejscem zamieszkania dłużnika.

Zakres działań komornika jest wyjątkowo obszerny, a on sam może przejąć liczne elementy będące własnością dłużnika. Co jest bowiem w takim wypadku najważniejsze? Komornik chce jak najszybciej uzyskać środki finansowe na rzecz rekompensaty spłaty długu. Ma on jednak obowiązek działania tylko i wyłącznie w granicach prawa. Konsument powinien być świadomy kompetencji komornika, poczynając np. od tego, jakie elementy jego majątku mogą podlegać konfiskacie.

Co może zająć komornik?

Nim komornik rozpocznie swoje działania, zawsze musi on pisemnie poinformować wierzyciela o zamiarze przeprowadzenia egzekucji na jego majątku. Komornik ma prawo wkroczyć do mieszkania dłużnika, a ten ma obowiązek umożliwić mu uzyskanie do niego dostępu. Co warto zaznaczyć, komornik ma prawo wkroczyć zarówno do mieszkania własnościowego, jak i mieszkania wynajmowanego lub wynajmowanego na wespół z inną osobą.

W przypadku mieszkania, które zajmuje wyłącznie dłużnik, egzekucją mogą zostać objęte wszystkie znajdujące się w nim przedmioty. Jeżeli z kolei mieszkanie jest zamieszkiwane lub wynajmowane z inną osobą, to działaniom komornika mogą zostać poddane jedynie przedmioty, które należą do dłużnika (chyba, że dzieli on coś ze współlokatorem). Konfiskacie na poczet zapłaty posiadanego długu potencjalnie mogą zostać niżej wymienione części mienia:

• Sprzęt RTV (telewizor, komputer, monitor, ekspres do kawy, mikrofalówka, pralka, laptop, telefon komórkowy itd.).
• Biżuteria (kolczyki, bransoletki, zegarki, wisiorki, obrączki, pierścionki itd.).
• Obrazy, rzeźby, płaskorzeźby, inne dzieła sztuki.

Po przejęciu ich przez komornika, wyżej wspomniany towar zostaje wystawiony na licytację komorniczą i sprzedany. Większość środków ze sprzedaży ma na celu pokryć kwotę długu, jednak niekiedy może się to okazać niewystarczające. W czasie prowadzenia czynności przez komornika może on zająć także inne rzeczy, jakie należą do dłużnika.

• Samochód, rower, hulajnogę, narty, motocykl, skuter, maszynę rolniczą itd.
• Konto bankowe, konto oszczędnościowe, obligacje, akcje giełdowe itd.

W związku z ostatnim punktem, u wielu może się nasunąć teraz pytanie związane z tym, ile z naszego konta bankowego może zająć komornik. Na rachunku gromadzi się bowiem różnego rodzaju środki, niekiedy trzymając je zbiorczo w jednym miejscu. Oszczędności, bieżące wydatki, środki z wypłaty, inne źródła dochodów, a także zasiłki i świadczenia socjalne itd. Czy wszystkie z tych środków może zająć komornik? W żadnym wypadku.

Czy komornik może zająć pieniądze z 500+?

Pierwszą zasadą, jaka dotyczy zajęć środków na koncie bankowym przez komornika, jest kwestia tego, ile z nich musi na rachunku pozostać. Komornik nie może bowiem wyczyścić konta do zera. Na rachunku zawsze musi pozostać kwota wynosząca równowartość minimalnego wynagrodzenia. W 2019 roku wynosi ono 2250 złotych brutto (1634 zł netto). To tak zwana kwota wolna od zajęcia komorniczego. Jeszcze kilka lat temu tylko ona podlegała ochronie, a dowolne środki przekraczające nią podlegały konfiskacie. Nawet, gdy były to świadczenia socjalne.

Sytuacja ta jednak zmieniła się po nowelizacji  Kodeksu Postępowania Cywilnego z 2016 roku¹ . Według obecnych przepisów, komornik nie może też zająć żadnych środków, które uzyskuje się w ramach świadczenia wychowawczego. Do tego grona zalicza się przede wszystkim 500+, a ponadto inne, niżej wymienione świadczenia.

• Zasiłek macierzyński i zasiłek ojcowski.
• Zasiłek pielęgnacyjny.
• Renty rodzinne dla sierot.
• Zasiłek socjalny z MOPS.
• Alimenty.
• Wypłacany przez samorząd terytorialny lub budżet państwa, zasiłek na rzecz rodzin ubogich.
• Inne zasiłki wypłacane dla potomstwa.

W ten sposób, niezależnie od określonej prawnie kwoty wolnej od zajęć komorniczych, pieniądze uzyskane w ramach uczestnictwa w programie 500+ teoretycznie pozostają bezpieczne. Niestety, nie oznacza to, że podczas egzekucji środków z rachunku bankowego, komornik potencjalnie może nie objąć ich swoimi działaniami. W końcu nie ma on wiedzy na temat tego, z jakiego źródła trafiają pieniądze powyżej kwoty wolnej od zajęć komorniczych. Teoretycznie, komornik nie musi domniemywać, że być może – w środki na koncie podlegające egzekucji wliczają się także  świadczenia wychowawcze.

Z tego względu, to dłużnik musi trzymać rękę na pulsie. Jeżeli komornik skonfiskuje np. świadczenie 500+, które przekraczało na rachunku wolną od zajęcia kwotę 1634 złotych, to będzie on musiał pisemnie wykazać, że działania komornika były krzywdzące.

Jak należy wnioskować o ograniczenie egzekucji komorniczej?

Aby poinformować komornika o tym, że egzekucja komornicza objęła wolne od zajęcia dowolnego rodzaju świadczenia wychowawcze, konieczne będzie sporządzenie wniosku o ograniczenie egzekucji. W piśmie konieczne będzie zawarcie informacji o rodzaju i kwocie świadczenia. Ponadto, niezbędne będzie dołączenie dokumentacji potwierdzającej to, że dłużnikowi przysługuje świadczenie 500+. Najlepiej w tej roli sprawdzi się skan urzędowej decyzji o przyznaniu go dłużnikowi.

Podobne działania należy wszcząć w przypadku innych świadczeń wychowawczych, które komornik zajął, bez wiedzy, że te środki mają takie źródło. Wniosek o ograniczenie egzekucji komorniczej warto wysłać jak najszybciej, aby sprawa potencjalnego zajęcia takich pieniędzy została jak najszybciej wyjaśniona.

-> Polecamy: Jak napisać pismo o odblokowanie konta bankowego zajętego przez komornika?

Jak chronić się przed zajęciem środków wychowawczych przez komornika?

W sytuacji, gdy zasiłki wychowawcze z 500+ włącznie mają istotne znaczenie dla domowego budżetu, warto się zabezpieczyć przed potencjalnym ryzykiem konfiskaty takich środków przez komornika. Jeżeli ma się problem z długami, których uregulowanie jest ponad finansowe możliwości, a ryzyko objęcia działaniami komornika jest coraz większe, konieczne może być utworzenie specjalnego konta bankowego.

Jest to tzw. konto socjalne. Można je założyć w każdym banku. Cel? Odseparowanie środków pieniężnych ze świadczeń socjalnych od innych środków na koncie bankowym. Otwierając taki specjalny rachunek, warto poinformować bank o chęci ustalenia kwoty świadczeń wolnymi od zajęć komorniczych. Warto podjąć się takich działań szczególnie wtedy, gdy łączna suma świadczeń (np. 500+ i innych zasiłków), jest o wiele większa od wolnych od zajęcia środków na naszym standardowym koncie. Dopełniając wszelkich formalności, konto socjalne może być całkowicie wyłączone spod działań komornika. Komornik, chcąc ściągnąć takie pieniądze z konta, uzyska decyzję odmowną banku.

Podsumowanie

Według obecnie obowiązującego prawa, niezależnie od tego, na ile dzieci pobiera się świadczenie 500+, zawsze jest ono całkowicie wyłączone spod działań komornika. W interesie dłużnika jest jednak podjęcie się działań mających ograniczenie ryzyka zajęcia tych środków. Warto znać wyżej wymienione wskazówki, aby ograniczyć potencjalne negatywne skutki niesłusznego przejęcia któregoś z zasiłków wychowawczych.

Źródła:

1. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160001358