Dodatek aktywizacyjny to rozwiązanie dla osób z prawem do zasiłku dla bezrobotnych, które samodzielnie znalazły zatrudnienie albo podjęły je na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy (ale tylko w konkretnych przypadkach!). Sprawdź najnowsze informacje dotyczące dodatku aktywizacyjnego w 2024 roku.
- Dodatek aktywizacyjny – co to takiego?
- Komu przysługuje dodatek aktywizacyjny?
- Ile wynosi dodatek aktywizacyjny w 2024 roku?
- Kiedy wypłacany jest dodatek aktywizacyjny?
- Jak długo przysługuje dodatek aktywizacyjny?
- Wniosek o dodatek aktywizacyjny
- Szykują się spore zmiany na rynku pracy
- FAQ: najczęściej zadawane pytania
Kluczowe informacje
- Dodatek aktywizacyjny to świadczenie przysługujące bezrobotnym, którzy w trakcie pobierania kuroniówki samodzielnie podejmą zatrudnienie lub otrzymają od PUP skierowanie do pracy;
- Wysokość tego dodatku wynosi 50 proc. wartości zasiłku dla bezrobotnych. Czyli obecnie jest to 678,81 zł na rękę. Kwota ta może być jednak niższa lub wyższa (* zależy od decyzji starosty + wypracowanego stażu);
- Wniosek o świadczenie złożysz bezpośrednio w PUP, internetowo lub za pośrednictwem praca.gov.pl;
- Dodatek aktywizacyjny jest opodatkowany i koniecznie musisz go uwzględnić w zeznaniu PIT-11, w rubryce Inne źródła.
Przez ostatnie kwartały 2023 r. bezrobocie w Polsce kształtowało się na rekordowo niskich poziomach. W listopadzie 2023 r. stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 5 proc. i była o 0,2 proc. niższa niż w 2022 r. Przypomnę tylko, że we wrześniu, październiku i listopadzie 2022 r. odnotowano historycznie najniższe poziomy bezrobocia (*niżej stopa bezrobocia była jedynie w październiku 2019 i wynosiła 5,0%).
Wspominam o tym, bo aktywizacja zawodowa to temat często poruszany przy wszelakich rozmowach dotyczących promocji zatrudnienia w Polsce. Mamy w końcu ulgę podatkową dla pracujących seniorów w postaci PIT-0, o ile zrezygnują z pobierania emerytury. Kuleje za to aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami, gdzie pomimo sporych funduszy z UE, znajdujemy się w ogonie Europy.
Formą aktywizacji zawodowej jest również dodatek aktywizacyjny. To świadczenie to pewnego rodzaju zachęta do poszukiwań pracy zarobkowej oraz wsparcie dla tych osób, które z własnej inicjatywy znalazły zatrudnienie.
Dodatek aktywizacyjny – co to takiego?
Wyobraźmy sobie taką sytuację:
Mówiąc prostym językiem, dodatek aktywizacyjny to forma rekompensaty, która przysługuje Ci, jeśli jesteś zarejestrowany w urzędzie pracy, masz prawo do kuroniówki oraz gdy sam znajdziesz dla siebie nowe zatrudnienie. Ewentualnie możesz przyjąć ofertę pracy wydaną przez powiatowy urząd pracy. W tym jednak konkretnym przypadku musisz zgodzić się na zatrudnienie w NIEPEŁNYM WYMIARZE czasu pracy (* i to za wynagrodzenie niższe niż minimalna krajowa).
Możesz więc potraktować dodatek aktywizacyjny po prostu jako „dodatek” do otrzymywanej pensji, ale nie jej alternatywa! Dzięki takiej pomocy masz ukierunkować swoje działanie na tryb „praca” i szybciej odnaleźć się w nowej sytuacji życiowej.
Komu przysługuje dodatek aktywizacyjny?
Uszeregujmy powyższe informacje w przejrzystą całość.
Kiedy możesz złożyć wniosek o dodatek aktywizacyjny?
- Gdy jesteś zarejestrowany w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna;
- Masz prawo do zasiłku dla bezrobotnych;
- Gdy podjąłeś z własnej inicjatywy zatrudnienie ALBO
- Otrzymałeś skierowanie z urzędu pracy i zdecydowałeś się na podjęcie zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu i za wynagrodzenie niższe niż płaca minimalna, która obowiązuje w danym roku.
Kiedy nie przysługuje dodatek aktywizacyjny?
Są również sytuacje, w których wniosek o dodatek aktywizacyjny zostanie z automatu odrzucony – nawet jeśli podejmiesz się pracy jako osoba bezrobotna.
- Zostaniesz skierowany przez PUP do prac interwencyjnych, robót publicznych albo na stanowisko pracy, którego koszty wyposażenia lub doposażenia zostały zrefundowane przez Fundusz Pracy (*art. 46 ust. 1 pkt 1);
- Podjąłeś zatrudnienie u pracodawcy, u którego wykonywałeś pracę zarobkową przed zarejestrowaniem się w urzędzie pracy;
- Zatrudniłeś się w Polsce, ale u pracodawcy zagranicznego ALBO podjąłeś się innej pracy zarobkowej za granicą;
- Przebywasz na urlopie bezpłatnym;
- Przerwa między umowami o pracę wynosi 1 dzień roboczy i nie byłeś w tym czasie zarejestrowany w urzędzie pracy.
Ile wynosi dodatek aktywizacyjny w 2024 roku?
Wysokość dodatku za znalezienie pracy jest stała. I zależy głównie od tego, ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych w danym roku, bo stanowi dokładnie 50 proc. jego wartości.
Ale i tutaj jest jedno „ale”. Bo ostateczną decyzję co do wysokości tego świadczenia podejmuje starosta. A to oznacza, że może on przyznać niższą kwotę dodatku niż wspomniane 678 zł. Co więcej, jego wysokość w dużej mierze zależy od podjętej pracy i otrzymywanej pensji. Jeśli jest ona niewielka, to dodatek aktywizacyjny ma zrekompensować niskie wynagrodzenie.
Natomiast od 1 czerwca 2024 r. kuroniówka dla bezrobotnych wzrośnie w związku z coroczną waloryzacją. Bardzo prawdopodobne jest to, że będzie wynosić: 1669,44 zł brutto (* w okresie pierwszych 90 dni, dających prawo do zasiłku) oraz 1311,02 zł brutto (* w okresie kolejnych dni prawa do zasiłku). Czyli dodatek aktywizacyjny w pierwszych miesiącach może być równy 834,72 zł brutto.
Przykład 1.
Pan Jan ma 53 lata i posiada 30-letni staż pracy. Jako że jest osobą bezrobotną ze stażem pracy powyżej 20 lat i zarejestrował się w PUP, ma prawo do zasiłku dla bezrobotnych w wysokości 120 proc. A więc przez pierwsze 3 miesiące będzie otrzymywał 1790,30 zł brutto (1629,17 zł netto). Z kolei przez kolejne 9 miesięcy przysługuje mu kwota 1406,00 zł brutto (1279,46 zł netto). Jednak po 2 miesiącach pobierania kuroniówki Pan Jan podjął pracę na pół etatu na podstawie skierowania PUP.
W takiej sytuacji Pan Jan może otrzymać dodatek aktywizacyjny w wysokości 895,15 zł brutto przez pierwsze 3 miesiące i 703,00 zł brutto przez kolejne 9 miesięcy. Jak już wspomniałam, ostateczna wysokość zależna jest od decyzji samego starosty.
Przykład 2.
Pani Kasia jest zarejestrowana w PUP jako osoba bezrobotna, ale bez prawa do kuroniówki. Czy przysługuje jej jakaś rekompensata za to, że znalazła zatrudnienie z własnej inicjatywy?
Niestety nie. Z uwagi na to, że Pani Kasia nie ma prawa do zasiłku dla bezrobotnych, nie ma też możliwości pobierania dodatku aktywizacyjnego. Te dwa świadczenia są ze sobą powiązane. Mówiąc prościej, wypłata dodatku jest rekompensatą za zasiłek.
Kiedy wypłacany jest dodatek aktywizacyjny?
Tutaj każdy urząd pracy ustala swój własny termin wypłaty. Jednak nie może wypaść on później niż 14 dni po zakończeniu miesiąca.
Poza tym PUP wypłaca dodatek:
- w zależności od dnia złożenia wniosku;
- z dołu (czyli pod koniec miesiąca);
- i za okresy miesięczne.
Co w sytuacji, gdy starasz się o dodatek aktywizacyjny, ale za niepełny miesiąc?
Wtedy jego wysokość ustala się, dzieląc pełną kwotę dodatku aktywizacyjnego przez 30 dni i mnożąc uzyskaną kwotę przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie Ci przysługuje.
Jak długo przysługuje dodatek aktywizacyjny?
Mamy do czynienia z dwoma rozwiązaniami.
- Jeśli jako osoba bezrobotna podejmiesz zatrudnienie z własnej inicjatywy – to możesz liczyć na wypłatę dodatku przez połowę okresu, w jakim przysługiwałby Ci zasiłek dla bezrobotnych. (art. 48 ust. 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).
- Jeśli podejmiesz zatrudnienie na podstawie skierowania przez urząd pracy za pensję niższą od minimalnego wynagrodzenia, to dodatek wypłacany jest dłużej. A dokładniej, możesz liczyć na cały okres wypłaty, w jakim przysługiwałaby Ci kuroniówka.
Miej na uwadze tylko to, że jeśli przestaniesz zarobkować, to i prawo do wypłaty dodatku aktywizacyjnego zostanie cofnięte.
Sprawdź propozycje szybkich pożyczek bez zaświadczeń:
Wniosek o dodatek aktywizacyjny
Przejdźmy teraz do formalności.
Aby otrzymać dodatek aktywizacyjny dla osób bezrobotnych, musisz złożyć w PUP właściwy ku temu wniosek. Jego wzory odnajdziesz na stronach internetowych powiatowych urzędów pracy. Zawsze jednak muszą znaleźć się w nim poniższe informacje:
- Twoje dane (imię i nazwisko, adres, PESEL, miejscowość);
- odpowiednie zatytułowanie, np. Wniosek o przyznanie dodatku aktywizacyjnego;
- zapisek, czy podjąłeś się z własnej inicjatywy zatrudnienia, czy z pomocą PUP;
- dane pracodawcy (nazwa zakładu i adres);
- dokładna data podjęcia zatrudnienia;
- numer rachunku bankowego, na jaki ma być wypłacany dodatek;
- Twoją deklarację o zobowiązaniu się do poinformowania urzędu o stanie swojego zatrudnienia.
- data i Twój czytelny podpis.
Pobierz wzór wniosku o dodatek aktywizacyjny:
Wzór wniosku w wersji PDF
Wymagane dokumenty
Oprócz samego wniosku nie możesz też zapomnieć o udokumentowaniu podjęcia zatrudnienia lub wykonywania innej pracy zarobkowej. W praktyce wystarczy, że dostarczysz, np. zaświadczenie od pracodawcy o podjęciu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Ewentualnie umowę o pracę, zlecenie czy o dzieło.
Jak złożyć wniosek o dodatek aktywizacyjny?
Jak już wspomniałam, wniosek wraz z kompletem dokumentów możesz dostarczyć do PUP właściwemu Twojemu miejscu zamieszkania. Inną opcją jest:
- przesyłka listowna na adres urzędu ALBO
- załatwienie sprawy przez internet i złożenie wniosku za pośrednictwem platformy praca.gov.pl.
Czy dodatek aktywizacyjny jest opodatkowany?
Tak. Co to oznacza? A to, że otrzymaną kwotę musisz uwzględnić w zeznaniu rocznym PIT-11 w rubryce „Inne źródła”. Twój pracodawca również powinien wiedzieć o fakcie otrzymywania przez Ciebie dodatku, by nie odliczać kwoty zmniejszającej podatek.
Dodatek aktywizacyjny bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych – czy jest możliwy?
Niestety nie. Dodatek aktywizacyjny dla bezrobotnego bez prawa do zasiłku zwyczajnie nie przysługuje. Przypomnę tylko, że tzw. kuroniówka skierowana jest do osób, które straciły pracę, zarejestrowały się w urzędzie pracy i przedstawiły dokumenty, że przez min. 365 dni w ciągu ostatnich 18 miesięcy wykonywały pracę przynajmniej za minimalne wynagrodzenie.
Szykują się spore zmiany na rynku pracy
Rok 2023 zainaugurował czas sporych zmian na rynku pracy. Były rząd Mateusza Morawieckiego rozpoczął zmiany, by zastąpić aktualną ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, ustawą o aktywności zawodowej. Wspominałam o tym dokładnie w artykule o zasiłku dla bezrobotnych.
W skrócie proponowane regulacje wprowadzają nowe formy aktywizacji osób biernych zawodowo ze względu na obowiązki rodzinne lub miejsce zamieszkania (m.in. pracodawca uzyska dofinansowanie na zorganizowanie stanowiska pracy zdalnej na terenach zagrożonych marginalizacją). Jednak najważniejsze z punktu widzenia osób bezrobotnych ma być uniezależnienie prawa do opieki medycznej od zarejestrowania się w PUP.
Większość osób zarejestrowanych w urzędach pracy faktycznie nie jest zainteresowana podjęciem zatrudnienia, a rejestracja zapewnia im dostęp do bezpłatnego korzystania ze świadczeń medycznych, czasami również socjalnych. Potwierdza to utrzymujący się od lat wysoki odsetek osób długotrwale bezrobotnych pozostających w tych rejestrach, nawet w okresach, gdy sytuacja na rynku pracy była bardzo dobra – możemy przeczytać w uzasadnieniu projektu.
Jakie stanowisko przyjmują eksperci?
ekspertka w obszarze kadr i prawa pracy Konfederacji Lewiatan Nadia KurtievaZ uwagi na zachodzące w ostatnich latach zmiany społeczno-gospodarcze oraz sytuację na rynku pracy potrzebne jest przeorientowanie celów i mechanizmów dotyczących polityki zatrudnienia. Dotychczasowy system funkcjonowania urzędów pracy i aktywizacji bezrobotnych zdecydowanie przestał odpowiadać na aktualne potrzeby rynku pracy. Niektóre zmiany przewidziane w projekcie ustawy o aktywności zawodowej idą w dobrym kierunku, m.in. oddzielenie statusu bezrobocia od prawa do ubezpieczenia zdrowotnego, rozszerzenie katalogu beneficjentów wsparcia z KFS. Za to zdecydowanie brakuje odpowiednich rozwiązań w zakresie aktywizacji bezrobotnych oraz podnoszenia kompetencji i kwalifikacji pracowników. Potrzebne są również zmiany w podejściu do instrumentów szkoleniowych, w tym, m.in. wspierania umiejętności miękkich. Tymczasem kwestie te zostały pominięte w projekcie ustawy. Brak finansowania tzw. szkoleń miękkich na pewno nie odpowiada aktualnym przeobrażeniom strukturalnym na rynku pracy.
Starcie na linii MRiPS – Ministerstwo Finansów
Pomysł ten zebrał wiele krytycznych uwag, szczególnie od Ministerstwa Finansów. Zresztą wspomniany projekt przewidywał, że status osoby bezrobotnej będzie przyznawany na 3 lata. W tym czasie urzędy pracy miały prowadzić szerokie działania aktywizacyjne w celu znalezienia dla takiej osoby zatrudnienia. A jeśli tak się nie stanie, zostanie ona wyrejestrowana na 90 dni.
Co na to MF? W jego ocenie takie rozwiązanie byłoby szkodliwe dla samego bezrobotnego, który byłby „karany” za to, że urzędnikowi nie udało się go przywrócić na rynek pracy.
Regulacja ta będzie powodować dodatkowe obciążenia administracyjne związane z wyrejestrowaniem, a następnie ponowną rejestracją bezrobotnego – wskazuje wiceminister finansów Stanisław Skuza.
MRiPS z kolei nie chciało wykreślać tego podpunktu z nowej ustawy, bo ich zdaniem zapobiega sytuacjom, w których przez lata w rejestrach widnieć będą osoby, które w ogóle nie są zainteresowane znalezieniem pracy.
Zgrzyt w relacjach odnosił się również do planowanych zmian związanych z pobieraniem kuroniówki. Projekt nowej ustawy zakłada prawa do zasiłku nie tylko dla osób, które zarabiały co najmniej minimalne wynagrodzenie, lecz i takim, których płaca wynosi połowę tej pensji. Ma zostać także podwyższona kwota zasiłku z 80 do 100 proc. osobom, których okresy zatrudnienia nie przekroczyły 5 lat.
Zdaniem resortu finansów to kolejny wzrost wydatków dla Funduszu Pracy. MRiPS odbija piłeczkę, widząc w tym szanse na dochody, bo będzie odprowadzana od nich składka zdrowotna, a sami pracodawcy będą zobligowani do płacenia składek na FP za osoby zarabiające połowę najniższej płacy.
Jednak jak wiemy, zmienił się rząd, a wraz z nim może dojść do modyfikacji wcześniejszych posunięć dawnej ekipy rządzącej. Tymczasem możesz na bieżąco monitorować przebieg procesu legislacyjnego nowej ustawy na stronie:
https://legislacja.gov.pl/projekt/12364850
FAQ: najczęściej zadawane pytania
Ile kosztuje złożenie wniosku o dodatek aktywizacyjny?
Kiedy złożyć wniosek o dodatek aktywizacyjny?
Dodatek aktywizacyjny a 500 plus
Dodatek aktywizacyjny a pracodawca
Dodatek aktywizacyjny a umowa zlecenie
Czy mogę pobierać dodatek aktywizacyjny w trakcie zawieszenia prawa do zasiłku dla bezrobotnych?
Źródła:
1. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r.
Małgorzata
11.04.2023, 14:40
Uważam że dodatek aktywizacyjny jest niedoprecyzowany. Ustawa mówi, że dodatek aktywizacyjny nie przysługuje jeśli bezrobotny podejmie pracę u ostatniego pracodawcy przed zarejestrowaniem się jako osoba bezrobotna. Tym samym podjęcie pracy przez tę samą agencję pracy ale świadcząc pracę dla innego zakładu nie otrzymamy dodatku aktywizacyjnego. Uważam że jest to wielce niesprawiedliwe i niedopracowane są przepisy odnośnie dodatku aktywizacyjnego w tym zakresie.
Piotr
20.06.2023, 15:55
A co jeśli po przyznaniu zasiłku dla bezrobotnych podejmę pracę u pracodawcy nowego, a jednocześnie też u ostatniego przed zarejestrowaniem i przyznaniem zasiłku? U mnie tak właśnie ma być. Dodatek aktywizacyjny będzie się należał?
Redakcja Czerwona-Skarbonka
14.09.2023, 15:51
Panie Piotrze, podpisanie umowy z tym samym pracodawcą nie spowoduje zaprzestania wypłaty dodatku.
Gabriela
22.02.2024, 22:30
A co w sytuacji jeśli moja umowa była do dnia porodu, później zasiłek macierzyński był wypłacany bezpośrednio przez ZUS, po 5 miesiącach od skończonego zasiłku macierzyńskiego zarejestrowałam się w urzędzie jako osoba bezrobotna i po 1 miesiącu od rejestracji idę do pracy do tego samego pracodawcy u którego pracowałam przed ciąża, czy dodatek się należy w takim przypadku?