E-commerce to angielski zwrot, który w języku polskim oznacza handel elektroniczny. Umożliwia on sprzedaż towarów i usług online, bez potrzeby wychodzenia z domu. Czy po pandemii sklepy internetowe wciąż cieszą się tak dużą popularnością? Jak założyć własny sklep internetowy, aby przynosił finansowe korzyści? Sprawdźmy, co warto wiedzieć o całej branży e-commerce.
- E-commerce – co to takiego?
- Historia e-commerce
- Branża e-commerce – statystyki
- E-commerce w Polsce
- Handel elektroniczny a branża finansowa
- Sklepy e-commerce – wpływ pandemii na rozwój branży e commerce
- E-commerce – jak zacząć?
- Sprzedaż internetowa – jakie PKD?
- Sprzedaż internetowa a kasa fiskalna
- Zalety i wady handlu elektronicznego
- E-commerce w pigułce – podsumowanie
Już przed pandemią Covid-19, zakupy online miały szerokie grono zwolenników. Nic w tym dziwnego. Sklepy internetowe dokładały wszelkich starań, aby wysłać zamówiony towar najszybciej jak się da, a firmy kurierskie dwoiły się i troiły, aby paczki docierały do klientów w ciągu kilkunastu godzin od momentu wysyłki. W sklepie internetowym nierzadko można było znaleźć też tańsze produkty, a platformy e-commerce przyjmowały klientów przez 24 godziny na dobę, nawet w niedziele niehandlowe. W tym czasie rozwijał się nie tylko e-handel dobrami fizycznymi, ale również cyfrowymi, czy usługami. Dzisiaj bierzemy na tapet wszystkie z nich i sprawdzamy, jak się rozwijają.
E-commerce – co to takiego?
Wiesz już mniej więcej, na czym polega e-commerce. Aby jednak dobrze zrozumieć sposób jego działania, sięgnijmy po określenie, które funkcjonuje w literaturze.
E-commerce definicja
E-commerce wywodzi się od ang. określenia: electronic commerce, który oznacza handel elektroniczny. Potocznie jest rozumiany jako handel przez internet, jednak pierwotnie oznaczał proces zakupu i sprzedaży wspomagany elektronicznymi środkami. Aktualnie, ze względu na dynamiczny rozwój internetu, za e-commerce uważa się po prostu sprzedaż za jego pośrednictwem. 1
W e-commerce transakcje mogą być wykonywane pomiędzy:
- osobami indywidualnymi (C2C) do czego często wykorzystuje się np. aukcje internetowe,
- przedsiębiorstwami (B2B),
- firmą a klientem indywidualnym (B2C),
- klientem indywidualnym a administracją publiczną (C2A),
- przedsiębiorstwami a urzędzami (B2A).
Śmiało można więc przyznać, że e-commerce skupia wszystkich uczestników rynku zakupowego.
Historia e-commerce
Sprzedaż i zakup za pośrednictwem internetu to nic nowego. Historia e-commerce sięga 1979 roku, kiedy swoją działalność rozpoczęła firma CompuServe. Amerykański dostawca usług internetowych stworzył wiele rozwiązań, dzięki którym handel elektroniczny może się dzisiaj dalej rozwijać.
Prawdziwy rozkwit e-commerce nastąpił w latach 90., w czasie gdy rozpowszechniły się komputery osobiste i sieć World Wide Web (WWW). W 1994 roku powstała też firma Amazon, która do dzisiaj uważana jest za jednego z największych gigantów handlu elektronicznego. W Polsce Amazon miał swojego odpowiednika. Była nią firma Terent, która jednak szybko zakończyła swoją działalność.
Aktualnie, wraz z rozwojem sztucznej inteligencji, technologii blockchain, e-commerce dalej zyskuje na popularności i nic nie wskazuje na to, że wykonywanie transakcji handlowych za pośrednictwem internetu za jakiś czas stanie się niemodne. Wręcz przeciwnie, o czym świadczą poniższe statystyki.
Branża e-commerce – statystyki
Rynek e-commerce to jedna z najszybciej rozwijających się branż na świecie. Według danych opublikowanych na platformie Statista, w 2021 roku wartość sprzedaży online na całym świecie wyniosła ok. 4,9 biliona dolarów i prognozuje się, że w ciągu kilku najbliższych lat, kwota ta wzrośnie niemal o połowę. Na taki wynik pracują nie tylko duże portale aukcyjne (np. eBay, Allegro), ale również większe i mniejsze sklepy internetowe takie jak: Vinted, Zalando, Wallmart, Amazon czy Alibaba.
E-commerce w Polsce
Handel elektroniczny w naszym kraju ma się również całkiem dobrze i rośnie w zaskakująco szybkim tempie. Według danych opublikowanych w raporcie „E-commerce w Polsce”, którego partnerem merytorycznym są Polskie Badania Internetu oraz IAB Polska, 77% internautów dokonało w swoim życiu chociaż jednego zakupu online 2.
Z kolei według analizy „Perspektywy rozwoju rynku e-commerce w Polsce”, przeprowadzonej przez PwC, szacunkowa wartość e-commerce w Polsce wynosi aż 92 mld złotych. To oznacza, że jesteśmy jednym z najszybciej rozwijających się rynków handlu elektronicznego w Europie 3.
W Polsce niekwestionowanym liderem e-zakupów pozostaje Allegro, OLX, Zalando, Amazon i Alieexpress.
Handel elektroniczny a branża finansowa
E-commerce rozwija się także w branży finansowej. W tym wypadku mówimy jednak o tzw. fintechach, które stały się popularne szczególnie w ostatnich latach. Fintechy umożliwiają łatwiejszy dostęp do usług finansowych, ale także obniżają koszty dla banków czy firm pożyczkowych, poprzez automatyzację większości procesów.
Fintechy umożliwiają wykorzystanie nowych technologii w sektorze finansowym. Tego określenia można używać również do nazwania firm, które zajmują się dostarczaniem innowacyjnych rozwiązań dla sektora bankowego.
Z finansowym e-commercem można spotkać się niemal na każdym kroku. Wystarczy, że korzystasz:
- z bankowości elektronicznej,
- platform inwestycyjnych,
- aplikacji do zarządzania finansami osobistymi (np. Kontomierz),
- platform crowdfundigowych, które umożliwiają pozyskanie finansowania przez zbiórkę funduszy od wielu inwestorów online.
Płatności odroczone jako nowość na rynku e-commerce
Płatności odroczone to rodzaj transakcji finansowych, w których zapłata za produkt lub wykonaną usługę zostaje przesunięta w czasie. Dzięki temu klient może pozwolić sobie na zakup danego dobra, nawet jeśli aktualnie nie posiada środków na jego opłacenie. Płatności odroczone najczęściej stosowane są w e-handlu, a zdecydowanie rzadziej w sklepach stacjonarnych.
Płatności odroczone są korzystne dla obu stron transakcji. Klientowi dają możliwość zakupu produktu lub usługi, której ze względu na brak środków nie byłby w stanie sfinansować. Sprzedawca z kolei nie traci klienta i ma możliwość sprzedaży towaru.
W 2022 roku opcja zapłaty w późniejszym terminie już nikogo nie dziwi. Aktualnie, płatności odroczone oferują m.in.:
Handel internetowy – płatności za zakupy online
Klienci, którzy robią zakupy przez sklep internetowy, często płacą za transakcję za pośrednictwem szybkiego serwisu płatności (np. PayU czy Przelewy24). Dużą popularnością cieszą się też płatności mobilne, np. BLIK 4. Poniżej przedstawiamy jakie formy płatności są najczęściej wybierane przez uczestników branży e-commerce.
Sklepy e-commerce – wpływ pandemii na rozwój branży e commerce
W związku z trudną sytuacją epidemiologiczną, pod koniec marca 2020 roku, weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie ogłoszenia na terenie Polski stanu epidemii. Ta nadzwyczajna sytuacja sprawiła, że w dużych galeriach postanowiono wprowadzić czasowe ograniczenie handlu detalicznego, wstrzymano również działanie branży rozrywkowej oraz gastronomicznej. W niezmienionej formie działały tylko sklepy internetowe oraz punkty, które świadczyły swoje usługi zdalnie, bez potrzeby fizycznego kontaktu z klientem.
Pandemia Covid-19, a raczej strach przed zarażeniem, sprawiły, że popularność sklepów internetowych zauważalnie wzrosła, co zresztą jednoznacznie pokazują dane z raportu opublikowanego przez firmę Gemius. Z dokumentu wynika, że w 2018 roku, zakupy online wykonywało 56% internautów, w 2019% już 62%, a w 2020 roku – 73%. W następnym roku, 2021 odnotowano kolejny wzrost. Aż 77% Polaków przyznało się do robienia zakupów w sieci.
Zmiana nawyków zakupowych nie pozostała obojętna na sposób działania firm kurierskich. Większość marek w celu uniknięcia bezpośredniego kontaktu kuriera z klientem, wprowadziło zmiany dotyczące sposobu odbioru przesyłek. W czasie pandemii możliwe było zostawienie paczki przed drzwiami oraz zastąpienia ręcznego podpisu, kodem odbioru, który został wysłany na numer telefonu konsumenta. To z pewnością przyspieszyło cały proces zakupowy.
Mimo tego, że pandemia Covid-19 przyniosła gospodarce na całym świecie wiele strat, to z pewnością przyczyniła się do rozwoju branży e-commerce oraz ułatwiła handel elektroniczny pomiędzy przedsiębiorstwami. Firmy zaczęły podchodzić inaczej do sposobu poszukiwania partnerów czy też spojrzały świeżym okiem na budowanie sieci dostawców, którzy byli w stanie zapewnić ciągłość funkcjonowania firmy. Wszystko to sprawiło, że na rynku zaczęło pojawiać się coraz więcej sklepów internetowych. Właśnie dlatego sprawdziliśmy, jak wygląda tworzenie sklepu internetowego od podstaw.
E-commerce – jak zacząć?
Do prowadzenia sprzedaży online, nie wystarczy jedynie założenie sklepu internetowego. Swoją przygodę z e-commerce warto zacząć od głębokiej analizy rynku i znalezienia swojej niszy, którą wypełnisz odpowiednimi produktami. Dopiero wtedy możesz zarejestrować firmę, zdobyć produkty i przeszukiwać platformy sprzedażowe w poszukiwaniu tej odpowiedniej.
Nic nie stoi na przeszkodzie, abyś na początku samodzielnie zajmował się wszystkimi sprawami: od marketingu, po wykonywanie zdjęć produktów, pakowanie czy wysyłanie towaru klientom. Logistyka sklepu internetowego przy niewielkiej ilości zamówień nie jest skomplikowana, jednak warto zawczasu podpisać umowę z wybraną firmą kurierską, aby przyspieszyć realizację wysyłki.
Nie musisz też znać strategii e-commerce, aby dobrze prowadzić swój sklep. Pamiętaj jednak o tym, co przyciąga klientów, czyli o atrakcyjnych zdjęciach produktów i profesjonalnych opisach. Nie mniej istotna jest też dobra obsługa. Tylko zadowolony klient ponownie odwiedzi Twój sklep i poleci zakupy swoim znajomym.
Czy wiesz, że w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie wiedzy na temat e-commerce, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, przygotowała na ten temat kurs on-line? Materiał zawiera porady i wskazówki dla przedsiębiorców, którzy chcą założyć własny sklep internetowy. Szkolenie jest w pełni darmowe i dostępne w ramach Akademii PARP „E-commerce i marketing internetowy w MŚP” 5.
Sprzedaż internetowa – jakie PKD?
Polska Klasyfikacja Działalności, czyli PKD to zbiór kodów, które służą do określenia rodzaju działalności gospodarczej, prowadzonej na terenie Polski. Wybór odpowiedniego kodu jest bardzo ważny, ponieważ umożliwia przedsiębiorcy wykonywanie określonych czynności. Listę kodów można zaktualizować w dowolnym momencie, dlatego nie ma potrzeby wprowadzania ich na zapas.
Zgodnie z prawem, w przypadku gdy przedsiębiorca poda niewłaściwy zakres kwalifikacji lub wykona czynności, które wyborcza poza zakres wybranego PKD, może otrzymać karę grzywny lub nawet pozbawienia wolności.
Sprzedaż internetowa a kasa fiskalna
W Polsce obowiązek prowadzenia kasy fiskalnej spoczywa na przedsiębiorcach, którzy sprzedają towary lub usługi, a ich roczny obrót przekracza 20 000 zł. Warunki te obowiązują zarówno osoby, które prowadzą sklepy stacjonarne, jak i internetowe.
Warto przy tym pamiętać, że sprzedaż wysyłkowa może zostać zwolniona z konieczności używania kasy fiskalnej. Aby jednak skorzystać z takiego prawa, należy spełnić wszystkie przesłanki, które zostały określone w poz. 36 załącznika do Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22.12.2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2021 r. poz. 2442):
Dostawa towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), jeżeli dostawca towaru otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana (dane nabywcy, w tym jego adres) 6.
Zalety i wady handlu elektronicznego
Zalety i wady e-handlu w dużej mierze zależą od tego, po której stronie się znajdujesz – klienta czy sprzedawcy. Aby jednak ułatwić Ci podjęcie decyzji: czy warto robić zakupy w sklepie internetowym lub czy opłaca się założyć własny sklep internetowy, zebraliśmy wszystkie „za” i „przeciw”.
Handel elektroniczny oczami sprzedawców
| Zalety | Wady |
| możliwość prowadzenia sprzedaży całodobowo | koszty wysyłki i zwrotu |
| szansa na dotarcie do szerokiego grona odbiorców, dzięki eliminacji barier geograficznych | nierzadko konieczność poszukiwania nowej sieci dostawców |
| możliwość podjęcia szybkiej reakcji na działania konkurencji | większa elastyczność cenowa |
| brak kosztów związanych z wynajęciem stacjonarnego lokalu w atrakcyjnej lokalizacji | duża konkurencja |
E-handel oczami klientów
| Zalety | Wady |
| możliwość porównywania konkurencyjnych ofert | brak możliwości fizycznego obejrzenia produktu |
| większy wybór | czas oczekiwania na wysyłkę i dostarczenie towaru |
| możliwość zakupu przez 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę | ryzyko, że towar nie będzie zgodny z opisem |
| ochrona prawna dotycząca możliwości zwrotu towaru | bariera technologiczna, dla niektórych grup wiekowych |
E-commerce w pigułce – podsumowanie
W ostatnim czasie rynek e-commerce zyskał na popularności. Można to tłumaczyć rozwojem wielu nowych technologii, a także ograniczeniami, które niosła za sobą pandemia Covid-19. Pewne jest jednak, że handel internetowy będzie się stale rozwijał, a największe bariery związane np. z długim czasem oczekiwania na produkt, wkrótce zostaną zlikwidowane. Największe platformy sprzedażowe już testują szereg rozwiązań, które mają skrócić czas potrzebny na dostarczenie towaru nawet do kilku godzin. Kto wie, może już niedługo sklepy stacjonarne staną się jedynie wspomnieniem?
Źródła:
1 Agata Szczukocka, Wpływ pandemii na rozwój handlu elektronicznego, Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno‑Socjologiczny, Katedra Metod Statystycznych, Łódź, 2022, http://www.czasopisma.uni.lodz.pl/foe/article/view/13232/14826 [dostęp: 21.12.2022]
2 Gemius Polska, E-commerce w Polsce 2022
3 https://www.parp.gov.pl/component/content/article/82823:polski-rynek-e-commerce-czy-zastapi-tradycyjny-handel
4 Gemius Polska, E-commerce w Polsce 2022
5 https://akademia.parp.gov.pl/course/view.php?id=10
6 https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210002442
