Czym różni się IKE od IKZE? Co wybrać: IKE czy IKZE? Sprawdzam opłacalność kont długoterminowego oszczędzania.
Kluczowe informacje:
- Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) i Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) to dwa popularne instrumenty oszczędnościowe w Polsce, służące do gromadzenia środków na emeryturę;
- Oba powyższe produkty oferują korzyści podatkowe, jednak różnią się, m.in. w kwestii limitu wypłat, podatków i wieku uprawniającego do wypłaty środków;
- IKZE może być korzystniejsze dla osób, które chcą obniżyć swój podatek dochodowy w bieżącym roku lub przekroczą II próg podatkowy;
- Z kolei IKE sprawdzi się wśród tych użytkowników, którzy planują wypłatę środków po ukończeniu 60. roku życia i chcą uniknąć tzw. podatku Belki;
- Innymi sposobami na skuteczne oszczędzanie jest PPK, inwestowanie w obligacje skarbowe lub na giełdzie. Choć ostatnie rozwiązanie wiąże się z ryzykiem utraty części zainwestowanych środków.
Czy można mieć IKE i IKZE razem?
Jak najbardziej. IKE i IKZE to dwa niezależne produkty emerytalne, które można mieć w jednym czasie. Co więcej, możesz mieć IKE w jednej instytucji, a IKZE w zupełnie innej.
Co to jest IKE?
IKE to skrót od Indywidualne Konto Emerytalne. Jego największą zaletą jest brak podatku Belki od zysków kapitałowych, o ile spełnisz warunki wypłaty środków.
Oto garść niezbędnych informacji o IKE:
- Limit wpłat na IKE jest inny w każdym roku kalendarzowym. W 2024 r. wynosi 23,472 zł.
- Dla osób fizycznych od 16 roku życia.
- IKE można mieć tylko jedno. Środki zgromadzone na IKE można przenosić pomiędzy różnymi instytucjami. Warto pamiętać, że przez pierwsze 12 miesięcy po założeniu IKE mogą obowiązywać za to dodatkowe opłaty (najczęściej 100-600 zł).
Jak działa IKE?
Aby skorzystać z największej zalety IKE, czyli zwolnienia z podatku Belki, musisz osiągnąć odpowiedni wiek. Zaoszczędzisz 19 proc. podatku od zysków, jeśli wypłata środków z IKE nastąpi dopiero po ukończeniu 60 roku życia lub w przypadku, gdy nabędziesz świadczenia emerytalne wcześniej, po ukończeniu 55 roku życia.
Oprócz tego musisz spełnić jeden z poniższych warunków:
- Wpłaty na IKE w 5 dowolnych latach kalendarzowych.
- Lub ponad połowa wartości wpłat na IKE została dokonana nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o wypłatę środków.
Wcześniejsza wypłata środków z IKE
W razie wyższej konieczności możesz wypłacić z IKE tylko część zgromadzonych pieniędzy. IKE działa sobie dalej, nadal możesz na nie odkładać, nie tracisz lat wpłat. Od zysków z wypłaconej kwoty będzie pobrany podatek Belki, który jest odprowadzany i rozliczany przez instytucję czy bank.
Jeśli dokonasz częściowej wypłaty z IKE, to limit wpłat na dany rok kalendarzowy nie ulegnie zmianie.
Zalety i wady IKE
Zalety IKE:
- Brak podatku Belki po spełnieniu warunków wypłaty.
- Dodatkowe pieniądze na emeryturze.
- IKE można swobodnie przenosić pomiędzy różnymi instytucjami i nie powoduje to konieczności zapłaty podatku Belki.
- W razie potrzeby możesz wcześniej wypłacić część lub całość środków z IKE, a częściowa wypłata nie powoduje jego likwidacji.
- Środki podlegają dziedziczeniu.
- Szeroki wybór aktywów, w które można inwestować w ramach IKE.
- Niskie opłaty lub brak opłat za ich prowadzenie.
Wady:
- Można mieć tylko jedno IKE.
- Roczny limit wpłat.
- Transfer IKE trwa do 45 dni.
- Można je założyć dopiero od 16 roku życia.
- Wcześniejsza wypłata środków wiąże się z koniecznością zapłaty podatku Belki.
Co to jest IKZE?
IKZE, czyli Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego może przynieść Ci realne ulgi podatkowe tu i teraz. Wpłaty dokonane na IKZE możesz odliczyć od rocznego podatku dochodowego. Mogą je założyć osoby od 16 roku życia.
Tak samo, jak w przypadku IKE, obowiązują roczne limity wpłat. Są one liczone jako 1,2-krotność (dla osób fizycznych) lub 1,8-krotność (dla osób na działalności) przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego brutto w gospodarce narodowej.
Limity wpłat na IKZE w 2024 roku wynoszą:
- 9,388,80 zł dla zwykłego Kowalskiego.
- 14,083,20 zł dla Kowalskiego prowadzącego firmę.
Jak działa IKZE
Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego pozwala na odliczenie dokonanych w danym roku kalendarzowym wpłat od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT).
Środki z IKZE można wypłacić po spełnieniu obu poniższych warunków:
- Ukończone 65 lat.
- Wpłaty dokonywane w 5 dowolnych latach kalendarzowych.
Wypłatę środków możesz zlecić albo jednorazowo, albo w ratach, przez co najmniej 10 lat. Od całej kwoty zgromadzonej na IKZE (Twoje wpłaty + wypracowane zyski) pobierany jest zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10%.
Ile można zyskać na IKZE?
A dokładniej, ile można zaoszczędzić na podatku dochodowym. Zależy to od tego, ile pieniędzy wpłacisz w danym roku na konto IKZE oraz od podstawy opodatkowania.
Osoby fizyczne:
- 12% podatku dochodowego: do 1126,65 zł mniej na podatku.
- Stawka 32%: do 3004,42 zł.
Działalność gospodarcza:
- Stawka 12%: do 1689,98 zł.
- 19%: do 2675,81 zł.
- 32%: do 4506,62 zł.
Wcześniejsza wypłata środków z IKZE
Jeśli dopadła Cię trudna sytuacja finansowa i naprawdę nie masz już innego wyboru, niż sięgnąć po pieniądze odłożone na emeryturę w ramach Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego, możesz to zrobić, jednak pamiętaj o tym, że:
- Nie możesz wypłacić tylko części środków z IKZE. W takim przypadku IKZE jest likwidowane i tracisz lata oszczędzania.
- Wypłacone z IKZE środki musisz samodzielnie rozliczyć w PIT i zapłacić od nich podatek dochodowy. Oznacza to, że w tym roku podstawa opodatkowania będzie wyższa i będziesz musiał zapłacić wyższy podatek dochodowy.
- Wyższa podstawa opodatkowania może oznaczać, że wpadniesz w drugi próg dochodowy.
Zalety i wady IKZE
Zalety IKZE:
- Możliwość odliczenia wpłat od podstawy opodatkowania.
- Możliwość wypłaty środków jednorazowo lub w comiesięcznych ratach.
- IKZE podlega dziedziczeniu.
- Limit wpłat zależy od formy uzyskania dochodu.
Wady:
- Niewielki limit wpłat.
- Można mieć tylko jedno IKZE.
- Wypłata środków wiąże się z koniecznością zapłaty podatku w wysokości 10% nie tylko od zysków, ale od całości zgromadzonych środków.
- Nie jest możliwa wcześniejsza wypłata części pieniędzy. Wypłata powoduje likwidację całego IKZE.
Rodzaje IKE i IKZE
Zarówno na IKE, jak i na IKZE można inwestować w różnego rodzaju aktywa. Dokonam teraz podziału tych kont emerytalnych ze względu na ryzyko inwestycyjne.
- IKE i IKZE bezpieczne, czyli takie, gdzie praktycznie nie ma ryzyka utraty kapitału.
- IKE i IKZE oszczędnościowe. Można je traktować jako bardzo długoterminową lokatę, gdyż środki na takim koncie nie są inwestowane, a jedynie oprocentowane i mają gwarancję Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.
- IKE i IKZE obligacyjne. Bank PKO BP prowadzi szczególny rodzaj kont emerytalnych, w ramach których możesz inwestować w obligacje Skarbu Państwa. Ale konto obligacyjne w PKO BP to nie jedyna metoda, by inwestować w obligacje w ramach IKE i IKZE. Możesz to zrobić także w ramach konta inwestycyjnego.
- IKE i IKZE inwestycyjne, czyli takie, w których istnieje ryzyko utraty części kapitału.
- Konta emerytalne oparte na funduszach inwestycyjnych. Środki są lokowane w różnego rodzaju fundusze inwestycyjne. Są w ofertach większości banków.
- Konta emerytalne w formie polisy na życie, czyli polisy z Ubezpieczeniowymi Funduszami Kapitałowymi. To w zasadzie także konta inwestujące w fundusze inwestycyjne, ale z dodatkową polisą na życie.
- IKE i IKZE w DFE, czyli Dobrowolnym Funduszu Emerytalnym. Prowadzone przez powszechne towarzystwa emerytalne, czyli podmioty, które są odpowiedzialne za OFE. Tu także pieniądze są inwestowane w fundusze inwestycyjne, ale o ile w przypadku np. zwykłego banku i IKE mamy możliwość samodzielnego decydowania o składzie naszego portfela inwestycyjnego, o tyle w DFE takiego wyboru nie mamy.
- IKE i IKZE inwestycyjne, oferowane przez domy maklerskie. W ramach kont emerytalnych inwestycyjnych można zakupić akcje spółek giełdowych polskich i zagranicznych, fundusze ETF, często także obligacje Skarbu Państwa.
| IKE i IKZE | |
| Oszczędnościowe | Niektóre banki, np. mBank, BNP Paribas, ING Bank Śląski, Velobank |
| Obligacyjne | PKO BP *Zakup obligacji dostępny jest też na niektórych IKE i IKZE maklerskich |
| Fundusze inwestycyjne | Banki komercyjne, towarzystwa funduszy inwestycyjnych, towarzystwa ubezpieczeniowe |
| UFK | Towarzystwa ubezpieczeniowe |
| DFE | Powszechne towarzystwa emerytalne |
| Inwestycyjne-maklerskie | Domy maklerskie |
Co lepsze: IKE czy IKZE? Porównanie
Oto przykładowa symulacja opłacalności IKE i IKZE. Do obliczeń wykorzystałam kalkulator procentu składanego oraz kalkulator ulgi podatkowej z IKZE.
Założenia:
Wpłaty na IKE i IKZE: raz w roku po 9 tys. zł.
IKE i IKZE ze stałym oprocentowaniem 10%.
Założenia do IKZE: umowa o pracę, 8000 zł brutto, I próg dochodowy ze stawką 12%.
Czas oszczędzania: 10 lat.
Wypłata po osiągnięciu wymaganego wieku.
| IKE | IKZE | |
| Odłożony kapitał | 90 000 zł | 90 000 zł |
| Kapitał + odsetki | 157 780 zł | 157 780 zł |
| Oszczędność na podatku | 12 642 zł | 10 800 zł |
| Podatek | – | 15 778 zł |
| Kwota do wypłaty | 157 780 zł | 142 002 zł |
| Zysk | 67 780 zł | 62 802 zł |
Ranking kont IKE/IKZE
Poniżej mój subiektywny ranking IKE i IKZE z podziałem na rodzaje kont emerytalnych.
IKE i IKZE oszczędnościowe:
| IKE Rachunek Oszczędnościowy BNP Paribas | IKE Velobank | IKE Rachunek Oszczędnościowy mBank | IKE oszczędnościowe ING | |
| Aktualne oprocentowanie | 5,85% | 5,75% | 5,1% | 4% |
| Podstawa oprocentowania | WIBOR 3M | Stopa referencyjna NBP | Zmienne | Zmienne |
IKE i IKZE fundusze inwestycyjne
Wybór funduszy inwestycyjnych jest przeogromny, tak samo, jak instytucji, które je oferują. Znajdziesz je, chociażby w ofercie niemal każdego banku komercyjnego w Polsce. Dlatego stworzenie rankingu jest bardzo subiektywne i problematyczne. Wybierając produkt, zwróć uwagę na to, czy oferta jest wystarczająco szeroka oraz na opłaty.
IKE i IKZE w domach maklerskich
| XTB | Biuro maklerskie Santander Bank Polska | Dom maklerski BOŚ | Dom maklerski mBank | |
| IKE/IKZE | TAK/NIE | TAK/TAK | TAK/TA | TAK/TAK |
| Giełdy | GPW+15 | GPW+15 | GPW+6 | GPW+3 |
| Inne aktywa | ETF, akcje ułamkowe | ETF, obligacje | ETF, oblikacje SP | ETF, obligacje SP, BGK |
| Prowizje | 0 zł do miesięcznego obrotu 100 000 zł | Zagranica: 0,29% Polska: 0,39 zł, min. 5 zł | Zagranica od 0,29% Polska: 0,38%, min. 5 zł | Zagranica: 0,29%, min. 14 zł Polska: 0,39%, min. 5 zł |
| Prowizje za przewalutowanie | 0,5% | Rozliczenie po kursie brokera zagranicznego | 0,19% | Średni spread ok. 0,2% |
IKE a IKZE: różnice i podobieństwa
| Podobieństwa | Różnice |
| Można mieć tylko jedno IKE i tylko jedno IKZE | Wypłata po ukończeniu: IKE: 60 lub 55 lat IKZE: 65 lat |
| Można je założyć od 16 roku życia | IKE: brak podatku Belki IKZE: możliwość odliczenia wpłat od podatku dochodowego |
| Oba można otworzyć w banku, TFI, domu maklerskim, towarzystwie ubezpieczeniowym lub PTE | Wcześniejsza częściowa wypłata: IKE: tak IKZE: nie |
| Co najmniej 5 wpłat w różnych latach kalendarzowych | Różne roczne limity wpłat |
| Wypłata jednorazowa lub w ratach | |
| Możliwy transfer środków do innego IKE/IKZE | |
| Pieniądze podlegają dziedziczeniu |
IKZE a IKE: przykład inwestycji
Najczęściej aktywa dostępne w ramach IKE i IKZE w danej instytucji są takie same. Oznacza to, że możesz mieć na przykład IKE i IKZE maklerskie i kupić takie same akcje czy fundusze ETF. Tak samo w banku: wybór funduszy inwestycyjnych w obu produktach emerytalnych jest z reguły identyczny.
Oto przykład jednej z inwestycji na IKE prowadzonym w banku ING. Oczywiście jest to tylko część tego, w co można inwestować: środki na IKE i IKZE możesz rozdysponowywać w dowolnych proporcjach na różne dostępne aktywa.
Kiedy wybrać IKE, a kiedy IKZE?
| Kiedy wybrać IKZE? | Kiedy wybrać IKE? | Kiedy IKZE nie jest opłacalne? |
| Wpadasz w II próg podatkowy. | Zależy Ci na szybszej wypłacie pieniędzy na emeryturę (55 lub 60 lat). | Kiedy nie pracujesz, osiągasz niskie dochody, płacisz niską stawkę podatku na działalności (np. ryczałt 8,5 czy 5,5%) lub nie ukończyłeś 26. roku życia i nie masz od czego odliczyć ulgi podatkowej. |
| Kiedy chcesz płacić niższe podatki. | Chcesz mieć dostęp do środków w razie “W” i nie zamierzasz likwidować całego produktu. | Kiedy istnieje prawdopodobieństwo, że będziesz musiał wypłacić środki wcześniej: IKZE musisz zlikwidować, nie da się wypłacić części. Dodatkowo wypłata spowoduje zwiększenie podstawy opodatkowania i konieczność zapłacenia wyższego podatku dochodowego. |
| Masz już IKE i wykorzystałeś maksymalny limit wpłat. | Kiedy chcesz skorzystać z zaoszczędzonych środków jak najwcześniej na emeryturze. |
Jak oszczędzać na emeryturę? Inne rozwiązania
PPK, czyli Pracownicze Plany Kapitałowe
Z PPK mogą skorzystać osoby zatrudnione na umowę, od której odprowadzane są składki emerytalno-rentowe, np. na umowę o pracę czy umowę-zlecenie. Jest to program dobrowolny, organizowany przez pracodawcę. Środki można wypłacić bez podatku Belki po ukończeniu 60 roku życia.
Magda Kopiczko, ekspertka finansowa Czerwonej Skarbonki
W przypadku, gdy zmieniasz pracodawcę lub nastąpiła likwidacja programu, możesz przenieść swoje środki z PPK na IKE, a przelana kwota nie pomniejsza Twojego limitu wpłat na dany rok kalendarzowy.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, przeczytaj analizę Pauliny, która sprawdziła, czy warto dołączyć do Pracowniczych Planów Kapitałowych.
Inwestowanie na giełdzie
Z wcześniejszych akapitów wiesz już, że możesz inwestować na giełdzie także poprzez IKE lub IKZE. Ze względu na korzyści podatkowe warto z tych rozwiązań korzystać. Jeśli jednak chcesz odkładać na emeryturę jeszcze więcej, zawsze możesz założyć zwykłe konto maklerskie i nabyć akcje z myślą o ich sprzedaży w momencie przechodzenia na emeryturę.
Nie znaleziono ofert spełniających kryteria wyszukiwania
427 osób
wybrało ofertę
223 osób
wybrało ofertę
45 osób
wybrało ofertę
32 osób
wybrało ofertęOferowane instrumenty finansowe, zwłaszcza z dźwignią, niosą ryzyko strat przekraczających zainwestowany kapitał.
Obligacje skarbowe
Dla osób nielubiących ryzyka i godzących się z niższymi zyskami istnieje możliwość zakupu obligacji Skarbu Państwa, na przykład emerytalnych dziesięcioletnich oszczędnościowych EDO indeksowanych inflacją.
FAQ
Czy w IKE można stracić pieniądze?
Co z dywidendami na IKE?
Gdzie najlepiej odkładać pieniądze na emeryturę?
Czy pieniądze na IKZE są oprocentowane?
Siedzi w finansach od zawsze. Absolwentka Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach i była pracownica banków. Pewnego dnia powiedziała: "A co mi tam szkodzi", rzuciła etat i została copywriterem. Pochłania książki w niezdrowych ilościach, a jej marzeniem jest tydzień diety opartej tylko na sushi.
