Kwota wolna od podatku 2023 – ile wynosi?

Kwota wolna od podatku to jedno z zagadnień, które bardzo często pojawia się w dyskusji o zarobkach na polskim rynku pracy. Jej wartość interesuje wielu konsumentów. Zważywszy na to, że jej wysokość zmienia się cyklicznie co parę lat, warto wiedzieć, ile obecnie wynosi kwota wolna od podatku oraz jakie wiążą się z nią zasady.

Polski rynek pracy ulega stałym zmianom. Na skutek różnych czynników zmienia się średnia dochodów uzyskiwanych w danych branżach, liczba osób obecnych na rynku pracy, a także popularność danych profesji. Istotny wpływ na kształtowanie się rynku pracy ma też krajowe ustawodawstwo, które poprzez odpowiednie zmiany przepisów zmienia m.in. wysokość płacy minimalnej, a także wartość kwoty wolnej od podatku.

Czym jest kwota wolna od podatku?

Pod tym pojęciem nie kryje się nic innego jak suma dochodów, uzyskiwanych przez zatrudnionego w ramach jego pracy zarobkowej, która nie podlega opodatkowaniu. Wciąż brzmi skomplikowanie, prawda? Nic nie szkodzi, poniżej spróbujemy inaczej.

Kwota wolna od podatku, to suma zarobionych przez Ciebie pieniędzy, od której rząd nie nie pobierze żadnej opłaty. Obecnie w Polsce najbardziej powszechną formą opodatkowania obywateli jest tzw.: „skala podatkowa”, która ma dwa stopnie. Pierwszy na poziomie 12% oraz drugi, wynoszący 32%. Istnieje jeszcze trzeci próg, tzw. solidarnościowy, jednakże o nim opowiemy w innym artykule.

Zasada działania skali podatkowej jest bardzo prosta. Gdy rosną progi dochodowe, rośnie również stawka podatku. Właśnie dlatego nazywa się to podatkiem progresywnym. Dzięki temu osoby zarabiające najmniej, są tym samym najmniej obciążone.

Ktoś mógłby teraz zapytać: „No dobrze, ale jaki konkretnie to ma związek z kwotą wolną od podatku?” Spokojnie, już tłumaczę. Otóż kwota wolna od podatku jest na tyle niskim dochodem, że nie kwalifikuje się do I stopnia opisanej powyżej skali.

Jeżeli jesteś osobą fizyczną i osiągasz przychody z działalności gospodarczej, możesz skorzystać z różnych form opodatkowania PIT! Jedną z takich form jest np. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Jest to prosta forma opodatkowania, gdzie podatek płaci się jedynie od przychodu, bez pomniejszania go o koszty.

Ile wynosi kwota wolna od podatku w 2023 roku?

„Polski Ład 2.0”, przyniósł zmiany wartości pierwszego stopnia skali podatkowej ¹. Od 1 stycznia 2022 r. zaczął obowiązywać nowy, wyższy próg podatkowy. Kilka miesięcy później, rząd obniżył podatek dochodowy PIT o 5%.

A jak to wygląda w 2023 roku? Podobnie jak w 2022. Aktualnie kwota wolna od podatku wynosi 30 000 złotych. Oznacza to, że jeżeli w ciągu 12 miesięcy Twoje zarobki nie przekroczą tego pułapu, to rząd nie obciąży Twojego portfela. Jeżeli jednak w ciągu całego roku, łączna kwota zarobionych przez Ciebie pieniędzy przekroczy ten próg, to zostanie Ci naliczony podatek w wysokości 12% kwoty od kwoty nadwyżki.

Kto skorzysta z kwoty wolnej od podatku w 2023 roku?

W podatku dochodowym chodzi głównie o to, by uzupełnić budżet państwa. Oczywiście im dalej w las, tym ciemniej, a zdania w tej kwestii są podzielone. Koniec końców jednak, w przypadku większości krajów na świecie, podatników rozliczających swój roczny dochód obowiązują jakieś podatki.

Jak sama nazwa wskazuje, podatek dochodowy odprowadza się od tego co człowiek zarobi – od jego dochodów brutto. Właśnie dlatego, w tym całym zjawisku, minimalne wynagrodzenie pełni tak ważną rolę. Przez ostatnie lata w Polsce dochodziło bowiem do pewnego rodzaju paradoksu, gdzie rosnące koszty utrzymania oraz wzrost płacy minimalnej, kompletnie nie były brane pod uwagę przez rząd. Jakie były tego efekty?

Otóż najmniej zarabiający Polacy coraz częściej obejmowani byli 17% podatkiem dochodowym. Mieliśmy zatem do czynienia ze sztucznym wpędzaniem najmniej samodzielnych finansowo jednostek w społeczeństwie w spiralę zadłużenia. W cywilizowanym świecie rosnąca do godnego poziomu płaca minimalna musi iść w parze z rozsądnie podwyższanym progiem podatkowym.

Na całe szczęście aktualna podstawa obliczenia podatku wynosi niemalże czterokrotność starego limitu. Znaczący wzrost kwoty wolnej od podatku spowodował również, że w przypadku pracowników zatrudnionych na minimalnych stawkach, jak i emerytów ze świadczeniem do 2500 zł miesięcznie, nie ma dziś mowy o zbytnim opodatkowaniu.

Przy okazji nie zapominajmy także o studentach przed 26 rokiem życia, których obowiązuje umowa zlecenie. Jeżeli otrzymują oni np. wynagrodzenie minimalne, to w ogóle nie porusza się kwestii zapłaty podatku. Ucząca się na akademiach młodzież jest bowiem całkowicie zwolniona z obowiązku rozliczania PIT. Wyjątki stanowią tylko te osoby, które zarabiają więcej niż 120 000 złotych rozliczeniu rocznym, a więc powyżej II pułapu podatkowego.

„Tak znaczne obniżenie podatku oraz podwyższenie kwoty wolnej skierowane jest do wszystkich podatników podatku dochodowego na skali, niezależnie od tego, czy dotychczas korzystali z ulg podatkowych, aby wyzerować lub obniżyć PIT, czy nie.” ²

Jak zmieniała się kwota wolna od podatku w ostatnich latach?

Wystarczy spojrzeć na stan przepisów w samym 2017 roku. Wówczas, jeśli zarabiało się nie mniej niż 6600 złotych i zarazem nie więcej niż 11 000 złotych rocznie, w zależności od kwoty wynagrodzenia kwota wolna od podatku mogła wynieść od 6600 złotych do 3091 złotych.

Jeżeli z kolei roczne dochody mieściły się w przedziale między 11 000 złotych a 85 528 złotych, to kwota wolna od podatku równa była stałej wartości 3091 złotych. Każda osoba, która przed nowelizacją przepisów uzyskiwała roczne dochody z kolei większe od granicy 85 582 złote, to stawka kwoty wolnej od podatku stopniowo malała. Wartość zerową osiągała przy rocznych dochodach większych niż 127 000 złotych.

Jeszcze w 2021 roku rozliczaliśmy roczny PIT według starych progów podatkowych:

• I próg podatkowy – 17% dla dochodów do 85 528 zł;
• II próg podatkowy – 32% dla dochodów rocznych powyżej 85 528 zł.

Od 1 stycznia 2022 roku zaszło sporo zmian, które obowiązują również w 2023 roku. Aktualne progi podatkowe wynoszą:

• 0 próg podatkowy – 0% dla dochodów do 30 000 zł;
• I próg podatkowy – 12% dla dochodów do 120 000 zł;
• II próg podatkowy – 32% dla dochodów powyżej 120 000 zł rocznie.

Dochód roczny, który nie przekroczy 30 tys. zł może być nazwany zerowym progiem podatkowym z zerową stawką podatku PIT.

Kwota zmniejszająca podatek

Na to, ile ostatecznie zapłacimy podatku, ma wpływ jeszcze jeden istotny parametr. Jest to tzw. kwota zmniejszająca podatek, która powiązana jest z kwotą wolną od podatku. Rośnie ona w sposób odwrotnie proporcjonalny do dochodów podatnika. Innymi słowy, im mniejsze się dochody uzyskuje, tym mniejsza będzie wysokość kwoty zmniejszającej podatek.

Jak wygląda kwota zmniejszająca podatek dla poszczególnych dochodów?

Kwota wolna od podatku wynosi aktualnie 30 tys. zł. To od tej kwoty wyliczymy kwotę zmniejszającą podatek. Kształtuje się ona następująco:

Podstawa opodatkowania:	Podatek wynosi:
do 120 000 zł	12% minus 3 600 zł (12% x 30 000 zł)
ponad 120 000 zł	10 800 zł plus 32% (nadwyżki przekraczającej 120 000 zł)

Dokładną wysokość kwoty wolnej najwygodniej jest liczyć w pierwszych miesiącach nowego roku. Między innymi dlatego, że jest to okres dostarczania pracownikom rocznych zeznań podatkowych. W jednym miejscu zbierają one wszystkie potrzebne informacje na temat uzyskanych w ostatnim roku dochodów.

Co jeszcze ma wpływ na wysokość opodatkowania w 2023 roku?

Prawo podatkowe przewiduje różnego rodzaju ulgi podatkowe. Powodują one, że ostateczna kwota zwolnienia z podatku może być inna, niż przewidują to wyżej wspomniane zapisy.

• Dokonywane regularnie składki na rzecz funduszu ZUS.
• Darowizny na rzecz kultów religijnych.
• Ulgi rehabilitacyjne.
• Ulgi na internet. Zgodnie z prawem, może ona wynieść nie więcej niż 760 złotych.
• Darowizny na cele związane z organizacjami użytku publicznego.
• Zwroty nieuzasadnienie pobranych świadczeń.
• Kwoty wpłacane na indywidualne konto zabezpieczenia społecznego oraz Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego.
• Darowizny wiążące się z działalnością charytatywną i opiekuńczą.
• Darowizny związane z działalnością kościelnych osób prawnych. Według przepisów, w taki sposób można odliczyć do 6% rocznych dochodów.
• Ulgi badawczo-rozwojowe. Podatnik może odliczyć w taki sposób od 30% do 50% kosztów, jakie podniósł podczas prowadzenia takich działań.
• Darowizny krwi. Według przepisów, w taki sposób można odliczyć do 6% wysokości rocznych dochodów.

Kogo nie dotyczy kwota wolna od podatku w 2023 roku?

Niestety, zasady związane z kwotą wolną od podatku dotyczą tylko określony rodzaj podatników. Przepisy podatkowe określają pokaźne grono takich podmiotów. Wynika to głównie ze sposobu uzyskiwania dochodu.

Poniżej przedstawiamy pełną listę takich podmiotów:

• Opodatkowani liniowo w ramach PIT-36L.
• Osoby, które otrzymały wynagrodzenie w ramach pomocy organom ścigania.
• Podmioty, które otrzymały nagrody w ramach przychodu ze sprzedaży premiowej.
• Rozliczający się ze Skarbem Państwa w ramach podatku dochodowego od osób prawnych w ramach CIT-8.
• Uzyskujący przychody związane ze sprzedażą lub obrotem nieruchomościami w ramach PIT-39.
• Rozliczający ryczałt od przychodów ewidencjowanych w ramach PIT-28.
• Rozliczający umowę o dzieło lub umowę zlecenie.
• Niewybierający dokładnego rodzaju opodatkowania.
• Rozliczający sprzedaż akcji, udziałów i innych przychodów z kapitałów pieniężnych w ramach PIT-38.

Źródła:

1. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19910800350/U/D19910350Lj.pdf

2. https://www.gov.pl/web/finanse/niskiepodatki-wysoka-kwota-wolna-a-ulgi-w-pit