Limit płatności gotówką w 2025 roku – jakie zmiany?

Jaki jest limit płatności gotówką, obowiązujący w Polsce w 2025 roku? Nie dotyczy każdego i obejmuje wyłącznie transakcje powyżej określonej kwoty. Jest zależny od aktualnych przepisów oraz różni się w przypadku płatności między przedsiębiorcami i osobami prywatnymi. Warto go poznać, aby uniknąć problemów z rozliczeniami.

Czym jest limit płatności gotówką i kogo obowiązuje?

Limit płatności gotówką określa maksymalną kwotę, jaka jest zgodnie z prawem możliwa do uregulowania w ramach pojedynczej transakcji rozliczanej za pomocą fizycznych pieniędzy. W Polsce dotyczy on w 2025 roku wyłącznie przedsiębiorców, choć jeszcze niedawno wiele wskazywało na to, że będą musiały liczyć się z nim również osoby fizyczne. 

Kwestia limitu płatności gotówką jest regulowana przez Ustawę z dnia 30 kwietnia 2018 roku, Prawo przedsiębiorców, art. 19. Zgodnie z nim:

• Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji. [1]

Dodatkowo na obowiązujący w poszczególnych krajach limit płatności gotówką wpływają również przepisy Unii Europejskiej. Dokładniej przyjrzymy się im w dalszej części artykułu.

Sprawdź oferty faktoringu dla firm!

Nie znaleziono ofert spełniających kryteria wyszukiwania

1.

Pożyczka Ratalna i biznesowa Ekassa

Opinie:

4,5/5

Okres spłaty

1 - 48 mies.

Kwota

2 000 - 100 000 zł

Forma prawna firmy

JDG

Wiek firmy

0 miesięcy

? od pierwszego dnia działalności

152 osób

wybrało ofertę

Sprawdź

Dodaj do porównania

2.

Pożyczka dla firm Erbeo

Opinie:

5,0/5

Okres spłaty

3 - 12 mies.

Kwota

30 000 - 250 000 zł

Forma prawna firmy

JDG/ spółki

Wiek firmy

6 miesięcy

66 osób

wybrało ofertę

Sprawdź

Dodaj do porównania

3.

Pożyczka gotówkowa dla firm VISSET

Opinie:

4,0/5

Okres spłaty

12 mies.

Kwota

15 000 - 200 000 zł

Forma prawna firmy

JDG i spółki

Wiek firmy

3 miesięcy

49 osób

wybrało ofertę

Sprawdź

Dodaj do porównania

Rabat -20% kosztów z kodem "Fin3"

Dlaczego wprowadzono limit płatności gotówką?

W pierwszej kolejności limit zwykle tłumaczony jest walką z finansowaniem terroryzmu oraz praniem brudnych pieniędzy. Powodów jego obowiązywania jest jednak zdecydowanie więcej, a wśród najistotniejszych wymienić można np.: 

• koniec problemów z przechowywaniem oraz transportowaniem gotówki (poprawa bezpieczeństwa, mniejsze ryzyko napadów i kradzieży), 
• mniejsze zagrożenie unikaniem podatków (a co za tym idzie, zwiększanie dochodów generowanych przez państwo),
• rozwój gospodarki cyfrowej i elektronicznych środków płatniczych, 
• ograniczenie szarej strefy (zwiększanie przejrzystości transakcji). 

Limit płatności gotówką dla przedsiębiorców w 2025 roku

Zgodnie  z przywołaną powyżej ustawą Prawo Przedsiębiorców, limit płatności gotówką dla przedsiębiorców wynosi 15 tys. zł. Dotyczy to każdej transakcji realizowanej między przedsiębiorcami – zarówno krajowymi, jak i zagranicznymi. W praktyce więc oznacza to, że każda płatność przekraczająca określoną w przepisach kwotę musi zostać uregulowana za pomocą rachunku płatniczego (bankowego lub np. SKOK). 
Co ważne, limit płatności gotówką 2025 dotyczy wyłącznie transakcji, w których zobowiązanie jest regulowane pieniężnie. Oznacza to, że każda inna metoda regulowania wzajemnych zobowiązań (jak np. wymiana barterowa czy kompensata) nie są objęte tym ograniczeniem. Wynika to z faktu, że nie są związane z płatnościami pieniężnymi w bezpośrednim rozumieniu.

Kogo dotyczy limit płatności gotówką 2025?

Wiesz już, jaki jest limit płatności gotówką w 2025 roku dla przedsiębiorców. Warto jednak zwrócić uwagę na to, kogo on dokładnie dotyczy. Przestrzegać go bowiem muszą: 

• przedsiębiorcy jednoosobowi wpisani do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), 
• przedsiębiorcy zagraniczni prowadzący działalność w Polsce poprzez zarejestrowany w KRS oddział, 
• spółki handlowe (izby gospodarcze i inne podmioty zapisane w rejestrze przedsiębiorców KRS), 
• osoby prowadzące działalność, które jednak nie dopełniły obowiązku wpisu do CEIDG lub KDS, 
• wszyscy wspólnicy spółki cywilnej. 

Na tej podstawie łatwo określić, kogo limit płatności gotówką nie obowiązuje. Mowa tu przede wszystkim o: 

• osobach fizycznych, 
• stowarzyszeniach, fundacjach, samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej i pozostałych podmiotach innych niż przedsiębiorcy,
• przedsiębiorcach zagranicznych (nieprowadzących działalności w Polsce), 
• przedsiębiorców z siedzibą poza Polską, którzy realizują usługi na terytorium RP (czasowe transgraniczne świadczenie usług),
• przedstawicielstw zagranicznych przedsiębiorców (w rozumieniu przepisów nie są to polscy przedsiębiorcy). 

Limit płatności gotówkowych a transakcja w walucie obcej

Limit płatności gotówkowych 2025 obowiązuje nie tylko w przypadku transakcji realizowanych w PLN. Jeśli umowa zawierana jest między przedsiębiorcom krajowym i zagranicznym, a kwota na fakturze jest w walucie obcej, konieczne jest jej przeliczenie. 

Przepisy ściśle opisują szczegóły takiej procedury. Musi ona zostać wykonana zgodnie ze średnim kursem walut obcych, ogłaszanym przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Limit płatności gotówką dla przedsiębiorców w 2024 roku

Limit płatności gotówką ma dość burzliwą historię. W ramach wprowadzania Polskiego Ładu ustawodawcy pierwotnie zakładali zaostrzenie przepisów. Planowano obniżenie tego ograniczenia do kwoty 8 tys. zł. Zapowiedzi te spotkały się ze znacznym sprzeciwem. Przez to początkowo planowane na styczeń 2023 roku wdrożenie przesunięto na 1 stycznia 2024 roku. 

Podobnie jak w 2025 roku, również rok wcześniej, obowiązującym aktem prawnym w tej kwestii był zatem przywoływany już wcześniej art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców. Zgodnie z nim osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą dokonywać lub przyjmować płatności za wykonaną pracę, lub sprzedane towary jedynie za pośrednictwem rachunku płatniczego w sytuacji, gdy spełnione są łącznie dwa warunki:

• stroną transakcji jest inny przedsiębiorca,
• jednorazowa wartość transakcji przekracza 15 tys. złotych (lub równowartość tej kwoty w innej walucie).

To oznacza, że transakcje do 15 000 zł mogły w 2024 roku odbywać się w formie gotówkowej.

Limit płatności gotówką dla osób fizycznych

Jak wspominaliśmy już wcześniej, w Polsce nie obowiązuje żaden limit płatności gotówką dla osób fizycznych 2025. Oznacza to zatem, że jako konsument masz prawo regulować transakcje dowolnej wysokości zarówno przy użyciu konta bankowego, jak i w formie gotówkowej. 

Konsument ma prawo wyboru płatności, a przedsiębiorcy muszą umożliwić mu to również bez korzystania z gotówki (proponowane są tu narzędzia zewnętrzne, jak np. terminale płatnicze). Od 1 stycznia 2022 roku przedsiębiorcy są również zobowiązani do ewidencji sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej. Bezgotówkowe płatności powinny być z kolei udostępniane w każdym miejscu prowadzenia działalności. Od tej reguły są jednak wyjątki, bo jeśli umowa między stronami jasno wskazuje obowiązek zapłaty w określonej formie (np. gotówką lub bezgotówkowo), to konsument musi dostosować się do poczynionych ustaleń. 

Co ciekawe, Polski Ład zakładał wprowadzenie limitu płatności gotówkowych dla osób fizycznych. Początkowo ustawodawcy planowali wdrożenie ograniczenia do kwoty 20 tys. zł, bez względu na liczbę płatności. Rozwiązanie to miało wejść w życie wraz z początkiem 2024 roku. Spotkało się to jednak z ogromną falą krytyki zarówno ze strony konsumentów, jak i m.in. Narodowego Banku Polskiego. Ostatecznie propozycja ta została odrzucona przez Sejm i nic nie wskazuje, by w najbliższym czasie miała znów być rozważana. 

Co grozi za niezastosowanie się do limitu płatności gotówką?

Przedsiębiorcy niestosujący się do limitu płatności gotówką muszą liczyć się z konsekwencjami takich działań. Zostały one sprecyzowane w art. 22p ust. 2 Ustawy o PIT. Wynika z tego, że mają one przede wszystkim charakter podatkowy.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami przedsiębiorca, który zaliczy do kosztów uzyskania przychodów wydatek o wartości powyżej 15 tys. zł opłacony gotówką, będzie zobowiązany do: 

• zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów, 

albo

• zwiększenia przychodów (w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów). 

W praktyce oznacza to, że cała kwota zapłacona gotówką (a nie tylko nadwyżka limitu) zostanie wyłączona z kosztów podatkowych. Przepisy nie przewidują żadnych innych sankcji karnych czy kar administracyjnych za takie działanie.

Czym jest jednorazowa wartość transakcji?

Prawo nie definiuje, w jaki sposób należy rozumieć jednorazową wartość transakcji. Z wyjaśnień, które złożył resort finansów jako odpowiedź na interpelację nr 9279, wynika, że transakcją nazwiemy czynność prawną zawieraną w związku z prowadzoną przez strony działalnością gospodarczą, bez względu na liczbę płatności dokonanych w ramach niej (minimum jedna płatność).

Jednorazowa wartość transakcji oznacza całość wierzytelności wyrażonej w pieniądzu, która wynika z odpłatnej dostawy towaru czy też świadczenia usług, które zostały określone w umowie. W tym wypadku bez znaczenia jest waluta, w której zostanie dokonane rozliczenie.
W praktyce zatem pod uwagę nie jest brana kwota pojedynczego przelewu (np. jednej transzy), ale łącznej wartości całej transakcji, ujętej np. na fakturze. Jeśli więc ustalisz ze swoim kontrahentem uregulowanie w trzech transzach wystawionej faktury na kwotę przewyższającą limit, to wszystkie trzy płatności muszą zostać uregulowane bezgotówkowo, bo łączna kwota przekracza limit.

Limit płatności gotówką vs Unia Europejska

Nie tylko Polska opracowuje i wdraża przepisy związane z limitami płatności gotówką. Pracuje nad tym również Unia Europejska, skupiająca się w głównej mierze nad wzmacnianiem i rozwijaniem narzędzi przeciwko finansowaniu terroryzmu i praniu pieniędzy. 

Aktualnie limit płatności gotówką proponowany przez Unię Europejską wynosi 10 tys. euro. Wszystkie kraje Wspólnoty mogą natomiast „działać” w ramach tej kwoty zgodnie z własnym porządkiem prawnym. W przeliczeniu na złotówki po aktualnym kursie (7.04.2025 r. – 4,30 zł) limit wynosi niecałe 43 tys. zł. Jest to zatem ograniczenie będące znacznie powyżej obowiązujących aktualnie w naszym państwie 15 tys. zł. 

Aktualnie trwają prace nad rozwojem przepisów europejskich. Ostateczna forma limitów nie jest zatem jeszcze znana. Pojawiają się jednak głosy dotyczące m.in. objęcia limitem płatności gotówkowych osób fizycznych oraz obowiązkiem weryfikacji tożsamości klientów realizujących transakcje gotówkowe na kwoty przekraczające 3000 euro lub równowartość tej kwoty. W momencie tworzenia tego artykułu jednak ostateczny kształt ograniczeń nie został potwierdzony, a same przepisy mają zacząć obowiązywać (zgodnie z zapowiedziami) od 2027 roku. 

Limity płatności gotówką w innych krajach Europy

Warto pamiętać, że limit płatności gotówką obowiązuje nie tylko w Polsce. Oczywiście są kraje, które go nie mają, jak np. Austria, Cypr, Estonia, Luksemburg czy Szwecja. W pozostałych jednak on również obowiązuje, czego przykładem są np. takie kraje, jak: 

• Hiszpania – 1000 euro (transakcje na rzecz lub od przedsiębiorców), 
• Grecja – 500 euro, 
• Litwa – 3000 euro, 
• Łotwa – 7200 euro, 
• Chorwacja – 15 tys. euro. 

Najczęściej zadawane pytania