Poduszka finansowa sprawdza się w wielu nagłych, nieprzewidzianych sytuacjach. Jak duży jednak powinien być taki fundusz bezpieczeństwa, gdzie go trzymać i komu w ogóle jest potrzebny? Dbajmy o niego regularnie, a w przyszłości sami sobie za to podziękujemy.
- Poduszka finansowa — co to jest i dlaczego jest tak ważna?
- Jak stworzyć własną poduszkę finansową? INSTRUKCJA
- Kto powinien zdecydować się na poduszkę finansową?
- Poduszka finansowa — ile powinna wynosić?
- Gdzie trzymać pieniądze odłożone na poduszce bezpieczeństwa?
- Ile odkładać miesięcznie, by zbudowanie poduszki finansowej było możliwe?
- Oszczędności Polaków na tle innych krajów
- Poduszka finansowa pod kredyt hipoteczny — czy aby to dobry pomysł?
- Czy poduszka finansowa gwarantuje miękkie lądowanie?
- Sens poduszki finansowej przy obecnych nastrojach konsumenckich Polaków
Polacy są przekonani, że warto oszczędzać. Twierdzi tak 90% z nas, co jest wynikiem aż o 12% wyższym niż jeszcze 3 lata temu 1. Pytanie tylko, czy za deklaracjami idą realne działania? Wielu z nas zdaje sobie sprawę z tego, że posiadanie poduszki finansowej jest ważne, ale nie robi nic, by odłożyć większą kwotę na czarną godzinę. Często nie wynika to jednak z braku chęci, tylko z trudnej sytuacji finansowej.
Raport „Portfel statystycznego Polaka w pandemii” wskazał, że aż 48% z nas czuje zagrożenie biedą. Połowa gospodarstw nie ma nawet budżetu większego niż 1500 zł, po opłaceniu podstawowych zobowiązań 2. Sprawdźmy więc, jaka jest zalecana kwota przechowywana na rachunku oszczędnościowym, gdzie trzymać zapas gotówki i kiedy może nam się on przydać.
Poduszka finansowa — co to jest i dlaczego jest tak ważna?
Finansowa poduszka bezpieczeństwa to oszczędności zbierane na nieprzewidziane wydatki. Nie powinniśmy ich ruszać, bo mogą przydać się w sytuacjach zagrażających naszej płynności finansowej. Mowa tu np. o:
- nagłej i nieplanowanej utracie pracy;
- sytuacji losowej uniemożliwiającej podjęcie pracy przez dłuższy czas;
- wypadkach, leczeniu, kupowaniu leków, rehabilitacji;
- niespodziewanych wydatkach wynikających z awarii sprzętów codziennego użytku;
- wysokiej inflacji.
Poduszka finansowa pozwala na pokrycie ponadprogramowych wydatków, których nie byliśmy w stanie przewidzieć. Odgrywa bardzo ważną rolę, bo daje poczucie bezpieczeństwa i sprawia, że nie grozi nam niewypłacalność. Dodatkowe koszty regulowane są z odłożonych pieniędzy, dzięki czemu nie musimy zadłużać się w bankach czy u bliskich nam osób.
Jak stworzyć własną poduszkę finansową? INSTRUKCJA
Wbrew pozorom stworzenie poduszki finansowej nie jest skomplikowane, choć często jest wyzwaniem. Ogólną strategię oszczędzania da się zawrzeć w kilku najważniejszych punktach.
- Kluczowe jest dokładne planowanie domowych, miesięcznych wydatków. Przemyślmy, jakie mamy koszty stałe, których pokrycie jest konieczne. Mowa tu np. o racie kredytu, czynszu, płatności za wynajem itp. -> zobacz: jak prawidłowo zaplanować budżet domowy.
- Określmy przeciętne wydatki na dany cel, które różnią się w zależności od miesiąca. Nie da się co do złotówki przewidzieć, ile pieniędzy wydamy na jedzenie. Możemy założyć natomiast górną granicę wydatków, której nie będziemy przekraczać.
- Ograniczmy koszty dodatkowe. Podejmujmy racjonalne decyzje i decydujmy się na wydatki, które nie zaszkodzą naszemu budżetowi domowemu. Dobrą praktyką jest zapisywanie wszystkich wydatków i obserwowanie, na co przeznaczamy najwięcej pieniędzy.
- Gdy już wiemy, ile wydajemy miesięcznie, zestawmy to z naszymi zarobkami. Określmy, czy powinniśmy z czegoś zrezygnować i w jakim stopniu. Postarajmy się ustalić, jaką sumę co miesiąc musimy wydać. Im niższa będzie w stosunku do wypłaty, tym więcej oszczędzimy.
- Co miesiąc pieniądze, których nie wydamy, przeradzają się w oszczędności. Odkładajmy je w osobnym miejscu z myślą o poduszce finansowej.
Kto powinien zdecydować się na poduszkę finansową?
Posiadanie oszczędności to rozwiązanie dla każdego. Zabezpieczenie finansowe jest ważne zarówno dla rodzin z dziećmi, jak i singli, par, osób starszych i dopiero rozpoczynających karierę zawodową. Dobrze zbudowaną poduszkę finansową możemy przeznaczyć na każdy cel, dzięki czemu tworzyć ją mogą (i powinni) dosłownie wszyscy.
Poduszka finansowa — ile powinna wynosić?
Nie da się jednoznacznie określić, ile powinna wynosić poduszka finansowa. Finanse osobiste bywają niezwykle różnorodne, podobnie jak miesięczne wydatki, pensja i wiele innych zmiennych. Sprawia to, że minimalna wartość poduszki finansowej nie jest konkretną kwotą. Da się jednak ją oszacować. Wysokość poduszki finansowej zależna jest od naszej sytuacji życiowej, a punktem odniesienia jest pensja miesięczna. Prezentuje to poniższa tabela.
Kto oszczędza? | Wysokość poduszki finansowej | Wyjaśnienie |
Osoby samodzielnie prowadzące gospodarstwo domowe w dużym mieście | 3x miesięcznych zarobków | Duże miasta pozwalają na szybszą możliwość znalezienia nowej pracy lub dorobienia do pensji. Również stosunkowo niższe wydatki niż w przypadku rodzin z dziećmi sprawiają, że single nie powinni mieć problemu z odłożeniem 3-krotności swoich zarobków |
Rodziny z dziećmi | 6x miesięcznych zarobków | Rodzice mają zazwyczaj większe wydatki niż osoby samotnie gospodarujące. Dodatkowo dzieci generują wiele nieprzewidzianych kosztów (np. rozmaite zakupy, wycieczki szkolne, naprawa gadżetów elektronicznych), na które warto być przygotowanym. Z tego też względu zabezpieczenie finansowe powinno być większe, choć jest trudniejsze do osiągnięcia |
Za sytuację idealną uważa się posiadanie 12-krotności miesięcznych zarobków. Nie każdy jednak jest w stanie zgromadzić poduszkę finansową tych rozmiarów. Daje to natomiast znaczne możliwości inwestycyjne.
Gdzie trzymać pieniądze odłożone na poduszce bezpieczeństwa?
Jakie są metody na przechowywanie zabezpieczenia finansowego? Najczęściej wskazywane są:
- lokaty — pozwalają na trzymanie pieniędzy w bezpiecznym miejscu przez dłuższy czas. Znajdując oferty z wysokim oprocentowaniem, możemy liczyć na dodatkowy zysk.
- konta oszczędnościowe — często połączone z osobistym kontem bankowym. Wygodny sposób, by mieć pieniądze zawsze pod ręką. Ich zaletą jest to, że środki nie są zamrażane na dany okres, tak jak w przypadku lokaty. Z drugiej strony jednak często oferowane są na nich niższe oprocentowania.
- inwestycje — wariant obarczony pewnym ryzykiem, ale coraz częściej stosowany przez Polaków. Może przynieść wyższe zyski niż dwie wyżej wymieniane opcje, ale grozi też utratą części oszczędności, a nawet całej zainwestowanej sumy.
- IKE i IKZE — Indywidualne Konto Emerytalne i Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego to tzw. III filar systemu emerytalnego. Uczestnictwo w nich jest dobrowolne, a zwrot możemy otrzymać dzięki nim dopiero po ukończeniu 60. i 65. roku życia.
3 typy funduszy dla naszych oszczędności
Możemy też wyróżnić trzy rodzaje funduszy związanych z przechowywaniem oszczędności. Są to:
- fundusze kryzysowe — to stosunkowo niewielkie sumy, np. 1-2 tys. zł. Warto mieć na nie osobne konto bankowe, np. oszczędnościowe, do którego mamy ciągły dostęp. Przydają się w przypadku wzrostu kosztów czynszu czy cen w sklepach.
- fundusze na nieprzewidziane wydatki — większe kwoty, np. do 10 tys. zł. Korzystajmy z nich w sytuacjach awaryjnych. Przydają się, choćby w przypadku konieczności kupna nowego samochodu albo lodówki.
- duże fundusze bezpieczeństwa — kwoty rzędu kilkunastu czy kilkudziesięciu tysięcy zł. Idealne do trzymania na lokatach długoterminowych, gdzie mogą procentować. Sięgajmy po nie w ostateczności.
Ile odkładać miesięcznie, by zbudowanie poduszki finansowej było możliwe?
Ile odkładać miesięcznie, aby stworzyć poduszkę finansową? Wszystko zależy od naszej sytuacji. Sami musimy obliczyć nasze wydatki i dochody. Ich różnica wskaże nam, jak dużo jesteśmy w stanie zaoszczędzić. Przeglądając listę rzeczy, na które wydajemy pieniądze, możemy spróbować wykreślić z niej kilka punktów, co przełoży się na większe oszczędności. Im kwota ta będzie większa, tym szybciej stworzymy poduszkę bezpieczeństwa.
->Poznaj też metodę zarządzania pieniędzmi T. Harva Ekera.
Oszczędności Polaków na tle innych krajów
Na tle mieszkańców innych państw europejskich, nie wypadamy na zbyt oszczędnych. Stopa oszczędności gospodarstw domowych (brutto) w Polsce równa jest 4,36%. Oznacza to, że jesteśmy zdecydowanie poniżej średniej europejskiej, która wynosi 9,97%.
Najwyższą stopą oszczędności pochwalić się może obecnie Szwajcaria (umownie przyjęta w zestawieniu do grona państw UE) z wynikiem 22,85%. Za nią znalazł się Luksemburg (20,44%) oraz Szwecja (18,08%).
Z drugiej strony zestawienia znajdziemy dwa kraje, których stopa oszczędności (brutto) gospodarstw domowych jest ujemna. Mowa tu o Cyprze (-2,33%) oraz Litwie (-0,48%). Pełne zestawienie na bazie danych Eurostat prezentuje poniższa tabela.
Poduszka finansowa pod kredyt hipoteczny — czy aby to dobry pomysł?
Teoretycznie mogę przeznaczyć poduszkę finansową, na co tylko chcę. Powinna być ona jednak trzymana na sytuacje niespodziewane i zwykle niezbyt przyjemne. Przeznaczając ją na opłacenie np. wkładu własnego na kredyt hipoteczny, narażamy się na potencjalne niebezpieczeństwo. Znikają w jednej chwili całe nasze oszczędności. Oczywiście dzięki temu mamy szansę otrzymać pieniądze od banku. Jeśli jednak w tym czasie zdarzy się np. jakiś wypadek, możemy znaleźć się w bardzo poważnych tarapatach, bez żadnego zabezpieczenia finansowego.
Rozważniejszą decyzją może być stworzenie dwóch osobnych „lokat”. Po uzbieraniu poduszki bezpieczeństwa, zapewniającej ratunek w nagłej sytuacji, przestańmy odkładać na nią pieniądze. Zacznijmy wtedy oszczędzać na wkład własny w kredyt hipoteczny. Może to zająć nam nieco więcej czasu, ale zyskamy bezpieczną i stabilną pozycję finansową.
Przeczytaj także –> Czy możliwy jest kredyt hipoteczny bez wkładu własnego?
Czy poduszka finansowa gwarantuje miękkie lądowanie?
Zdecydowanie warto mieć poduszkę finansową, by zagwarantować sobie miękkie lądowanie w przypadku nagłej utraty dochodów. Pamiętajmy, że nie zawsze znalezienie nowego etatu trwa kilka dni. Szukanie najlepszych i opłacalnych propozycji na godnych warunkach może zająć nawet miesiąc. Brak troski o finanse w takiej sytuacji jest wręcz zbawienny. Dzięki niemu nie musimy godzić się na pierwszą z brzegu ofertę pracy, nawet gdy jest ona opłacalna. W spokoju możemy przemyśleć nową sytuację i rozsądnie zadbać o dalszy rozwój naszej kariery zawodowej.
Sens poduszki finansowej przy obecnych nastrojach konsumenckich Polaków
Firma GfK odnotowała w marcu 2022 roku spadek wskaźnika nastrojów konsumenckich o 0,6 p.p. w stosunku do poprzedniego miesiąca. Co więcej, ujemne nastroje zauważalne są w większości grup wiekowych 3. Polakom daje się we znaki rosnąca inflacja oraz coraz wyższe koszty życia. Ceny w sklepach mogą zniechęcać do robienia nawet codziennych zakupów, nie mówiąc o wydawaniu pieniędzy na dodatkowe, niestandardowe przyjemności.
Brak poduszki finansowej w takiej sytuacji jest sporym utrudnieniem, szczególnie gdy ze wzrostem inflacji nie idzie w parze wzrost wynagrodzeń. Chyba że nasz pracodawca zrobi nam miłą niespodziankę i zdecyduje się na podwyżkę inflacyjną naszych pensji. Zamiast jednak czekać na taki łut szczęścia, regularnie odkładajmy pieniądze, które odciążą nasz domowy budżet w oczekiwaniu na poprawę sytuacji.
Źródła:
1. https://media-provident.pl/pr/703061/barometr-providenta-rosnie-odpowiedzialnosc-finansowa-polakow
2. https://krd.pl/getattachment/88708ecb-e201-4c21-9ed4-42f70988061c?stamp=637837131344170000
3. https://www.gfk.com/pl/prasa/nastroje-konsumenckie-w-marcu-2022