PPK – Czy warto dołączyć do Pracowniczych Planów Kapitałowych?

Pracownicze Plany Kapitałowe to jeden z głównych składowych III filaru polskiego systemu emerytalnego. Jest to dobrowolny i długoterminowy program oszczędzania dla pracowników, z przeznaczeniem na wypłatę po 60. roku życia. Jak wygląda w praktyce PPK i czy warto do niego dołączyć?

Pracownicze Plany Kapitałowe zostały wprowadzone w życie 1 stycznia 2019 r. Program jest dobrowolny i powszechny, a sama rezygnacja z niego możliwa jest w każdym momencie. Podobnie, możliwy jest powrót do programu.

Wcielenie PPK miało odbywać się w 4 etapach i objąć swoim zasięgiem ponad 13 mln osób. W pierwszej kolejności z PPK mogli skorzystać pracujący w dużych firmach, powyżej 250 osób. Następne w kolejce były duże i średnie przedsiębiorstwa, zatrudniające powyżej 50 i 20 osób. Ostatni etap objął małe firmy z sektora publicznego.

Co to jest PPK?

Pracownicze Plany Kapitałowe to dobrowolny program długoterminowego oszczędzania na jesień życia. Jest tworzony i współfinansowany przez Pracowników, Pracodawców oraz Państwo. To także system kapitałowy, który nie jest częścią publicznego systemu emerytalnego.

Zgromadzone na rachunku oszczędności są tylko Twoje, podlegają więc dziedziczeniu. Możesz je także w każdej chwili wycofać. Zasady PPK określa, tzw. Ustawa o pracowniczych planach kapitałowych z dnia 4 października 2018 r.

Do kogo skierowane jest PPK?

Program skierowany jest do Polaków, którzy ukończyli 18 lat i jednocześnie nie ukończyli 55. roku życia, pracujących zawodowo i podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym. Czyli do tych zarówno na etacie, jak i pracujących na podstawie:

  • umowy o pracę,
  • umowy zlecenie,
  • u. agencyjnej/o pracę nakładczą,
  • członkostwa w rolniczych spółkach produkcyjnych lub spółdzielniach kółek rolniczych,
  • członkostwa w radzie nadzorczej (otrzymując z tego tytułu wynagrodzenie).

Osoby, które ukończyły 55. rok życia, a nie skończyły 70 lat i nadal pracują zawodowo, mogą przystąpić do programu wyłącznie na swój wniosek.

Kto nie skorzysta z PPK?

Z Pracowniczych Planów Kapitałowych wykluczeni są rolnicy, osoby powyżej 70. roku życia, a także osoby samozatrudnione, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą.

PPK – zasady 2023

Zasady przystąpienia do PPK są bardzo proste. Gdy pracodawca zdecyduje się na udział w programie, wszyscy zatrudnieni zapisywani są do programu automatycznie. Jest to, tzw. domniemana zgoda.

Przystąpienie do Pracowniczych Planów Kapitałowych jest dobrowolne, dlatego, pracownicy, którzy nie chcą uczestniczyć w programie, mogą się z niego w każdym momencie wypisać. W takiej sytuacji należy przekazać swojemu pracodawcy pisemną deklarację PPK o podjętej decyzji.

Jak wyglądają wpłaty do PPK?

System PPK wg twórców projektu gromadzi środki pochodzące z trzech źródeł. Na Twoje oszczędności składają się:

  • pracownik, czyli Ty. Wpłata minimalna wynosi od 2 proc. do 4 proc. Twojego wynagrodzenia brutto. Natomiast, jeśli Twoja pensja nie przekracza 120 proc. minimalnego wynagrodzenia brutto, możesz wnioskować o obniżenie wpłaty minimalnej do wysokości 0,5 proc. wynagrodzenia brutto,
  • pracodawca, który dokłada od siebie od 1,5 proc. do 4 proc. wynagrodzenia brutto. Wysokość tej stawki zależeć będzie od Twojego stażu lub ogólnego regulaminu wynagrodzeń,
  • państwo z kolei dorzuca od siebie 250 zł jednorazowej wpłaty na start oraz 240 zł opłaty rocznej.
oszczędności w PPK

Wypłata środków z PPK przed emeryturą

Środki gromadzone na rachunku PPK to Twoje prywatne oszczędności, które mają służyć celom emerytalnym. Nic nie stoi na przeszkodzie, by zrezygnować z programu przed osiągnięciem emerytury.

1. ŚRODKI MOŻESZ WYCOFAĆ JESZCZE PRZED 60. ROKIEM ŻYCIA W DOWOLNYM MOMENCIE. Będą one tylko pomniejszone o:

  • podatek od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki),
  • środki pochodzące z wpłaty powitalnej (250 zł) oraz dopłat rocznych ze strony Państwa,
  • 30 proc. środków pochodzących z wpłat Twojego pracodawcy (wpłaty te były zwolnione ze składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, dlatego pobrane 30% zapisywane jest jako Twoja składka na ubezpieczenie emerytalne w ZUS).

2. ŚRODKI MOŻESZ WYPŁACIĆ W WYJĄTKOWYCH SYTUACJACH:

  • poważna choroba Twoja, współmałżonka albo dziecka (do 25 proc. środków bez obowiązku zwrotu),
  • na pokrycie wkładu własnego, gdy chcesz zaciągnąć kredyt hipoteczny na mieszkanie lub budowę domu (do 100 proc. środków z obowiązkiem zwrotu, z możliwością rozłożenia ich na raty, które można spłacać do 15 lat. Dotyczy to osób przed 45. rokiem życia).

PPK – wypłata środków po 60. roku życia

Kiedy skończysz 60 lat, masz możliwość wybrania zebranych pieniędzy w całości – i to niezależnie od tego, czy nadal pracujesz, czy nie.

Twórcy programu polecają, by wypłacać środki w formie, która nie wiąże się z koniecznością zapłaty podatku od zysków kapitałowych. Jak to zrobić?

  • Na początek wypłać 25 proc. kapitału oraz
  • Pozostałe 75 proc. środków w co najmniej 120 ratach (przez 10 lat lub więcej).

Innym rozwiązaniem może być wypłata oszczędności w postaci:

  • świadczenia małżeńskiego albo
  • produktów finansowych: na polisę w zakładzie ubezpieczeń (z prawem do świadczenia dożywotniego bądź okresowego) albo na terminową lokatę oszczędnościową.

Alternatywnie możesz też:

  • odłożyć wypłatę środków w czasie,
  • wypłacić wszystkie środki w dowolnej liczbie rat (wiąże się to jednak z zapłatą podatku od zysków kapitałowych).

Jakie instytucje finansowe oferują rachunek PPK? Ranking

Prowadzenie i zarządzanie Pracowniczymi Planami Kapitałowymi oferuje aktualnie 19 instytucji, które zostały wpisane do Ewidencji PPK prowadzonej przez Polski Fundusz Rozwojowy (PFR).

Taką instytucję wybiera jednak firma, w której pracujesz (Ty nie masz na to wpływu). Są to, m.in.:

  • Aviva Investors,
  • Generali Investments,
  • Skarbiec,
  • Millennium Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych,
  • Santander TFI,
  • Esaliens TFI,
  • PZU SA,
  • PFR TFI,
  • PKO TFI,
  • Pekao TFI,
  • Investors TFI,
  • Pocztylion Arka PPK,
  • Nationale-Nederlanden PPK,
  • NN Investment Partners TFI,
  • BPS TFI,
  • Compensa PPK,
  • BNP Paribas TFI,
  • Allianz PPK,
  • UNIQA TFI.

Według danych z biuletynu PPK 2 średni koszt zarządzania w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych wynosi 0,35%. Najniższą stawkę oferuje BNP Paribas TFI (0,28%). Średnią zawyża natomiast ESALIENS TFI S.A (0,43%).

Ile można zyskać na PPK? Prognoza rentowności

Każda z powyższych instytucji finansowych stworzyła 9 funduszy zdefiniowanej daty od 2025 do 2060 roku (z datami co 5 lat). Według wstępnych prognoz przeciętna stopa zwrotu dla funduszy z datą 2025 może wynieść 8,266%. Natomiast dla funduszy z datą 2060 średnia przewidywana rentowność wyniosła 28,163% 3.

W tej najdłuższej perspektywie fundusz Esaliens 2060 ma prognozowaną jedną z najwyższych stóp zwrotu na poziomie 33,3% w skali roku. Wyższą stopę zwrotu prognozuje się tylko dla funduszu Skarbiec PPK 2060 (37,7%) oraz UNIQA Emerytura 2060 (34,9%).

Przewidywana stopa zwrotu dla Pracowniczych Planów Kapitałowych prezentuje się atrakcyjnie na tle innych produktów oszczędnościowych takich jak np. lokaty bankowe. Musisz jednak pamiętać o tym, że powyższa analiza to tylko prognoza zysków. W rzeczywistości na ich rentowność mogą wpłynąć czynniki, których ekonomiści nie są w stanie przewidzieć. Trzeba zatem zawsze mieć w pamięci istniejące ryzyko, jakie wiąże się z tego typu programami oszczędzania na emeryturę.

Jak sprawdzić stan konta PPK?

W zależności od tego, jaką instytucję finansową (fundusze inwestycyjne, emerytalne lub zakład ubezpieczeń) wybierze Twój pracodawca, stan konta PPK sprawdzisz poprzez dedykowaną ku temu aplikację Nasze-PPK.

Dlatego od razu po utworzeniu rachunku, instytucja powinna wysłać Ci list powitalny (w formie elektronicznej bądź pocztowej), w którym umieszcza najważniejsze informacje o zawartej umowie. Mowa tutaj, m.in. o instrukcji logowania się na konto PPK. Takie logowanie najczęściej będzie wymagało podania imienia i nazwiska, numeru PESEL oraz/lub numeru podpisanej umowy albo numeru usługi.

Jakie są koszty po stronie pracownika?

Wpłaty, które realizuje Pracodawca, stanowią dla Ciebie przychód, podlegający opodatkowaniu. Dlatego przełożony potrąca taki podatek od Twojego wynagrodzenia.

Z kolei całkowite koszty zarządzania PPK pobierane przez instytucję finansową nie mogą przekroczyć 0,6 proc. wartości aktywów netto funduszu w skali roku.

Czy warto dołączyć do Pracowniczych Planów Kapitałowych?

Być może zastanawiasz się nad tym, czy opłaca Ci się rozpocząć oszczędzanie właśnie w taki sposób. Opinie o PPK są podzielone. Na samym początku warto przekalkulować sobie, ile w ten sposób możesz zarobić.

Szczegółowy kalkulator korzyści pracownika, na podstawie którego sprawdzisz, ile możesz zaoszczędzić, dostępny jest na stronie MojePPK.pl.

Obliczenia oszczędności

Przykład. Przystępując do PPK w wieku 30 lat, zarabiasz 5900 zł brutto. Zakładając, że co miesiąc będziesz odprowadzać składkę podstawową w wysokości 2 proc., a Twój pracodawca 1,5 proc. z Twojej pensji, to do dnia swoich 60. urodzin uzbierasz 192 656 zł!

obliczenia PPK
mojeppk.pl/kalkulator

Oczywiście jest to szacunkowa kalkulacja, w której przyjęliśmy, że roczna stopa zwrotu z inwestycji w okresie oszczędzania wyniesie 3,5 proc., natomiast roczna stopa zwrotu w okresie wypłat będzie na poziomie 2,75 proc. Założyliśmy także roczny wzrost wynagrodzenia w wysokości 2,8 proc.

Przykład ten jasno pokazuje, że oszczędzanie systemowe jest o wiele korzystniejsze niż indywidualne. Wpływ na to mają nie tylko comiesięczne wpłaty pracownika, ale i wpłaty pracodawcy oraz dopłaty roczne państwa, gdzie wszystkie środki są inwestowane.

Zalety i wady PPK

ZaletyWady
oszczędności automatycznie odkładają się sameryzyko utraty części zgromadzonych środków na PPK
roczne dopłaty od państwaPPK to program rządowy. Istnieje więc niebezpieczeństwo, że w przyszłości państwo może sobie rościć do niego prawa
niskie koszty zarządzania funduszem w porównaniu z innymi formami oszczędzania na emeryturę (wg ustawy koszty nie mogą być większe niż 0,6 proc. wartości aktywów funduszu netto)obowiązkowe wpłaty pracownicze oznaczają niższą miesięczną pensję i jednocześnie wyższy podatek, jaki musi zapłacić pracodawca za składki
zgromadzone oszczędności podlegają dziedziczeniumało jasna prognoza zysków, jakie pracownik osiągnie, będąc już na emeryturze
możliwość rezygnacji i przystąpienia do programu w dowolnej chwili
dodatkowe zabezpieczenie finansowe, gdy bierzesz kredyt hipoteczny bądź w razie choroby w rodzinie
bezpieczna polityka inwestycyjna

Jak zrezygnować z PPK?

Do kiedy można zrezygnować z PPK? Uczestnictwo w rządowym programie PPK nie jest obowiązkowe. A to oznacza, że jeśli Twój pracodawca przypisał Cię do systemu, możesz się z niego samodzielnie wypisać, kiedy tylko chcesz.

W tym celu konieczny jest specjalny druk, czyli deklaracja PPK o rezygnacji, którą składasz bezpośrednio u przełożonego. Musisz również pamiętać, by aktualizować ją co 4 lata (Program Pracowniczych Planów Kapitałowych jest odnawiany właśnie co 4 lata). Jeśli tego nie zrobisz, zostaniesz do niego automatycznie dopisany.

PPK w PIT-37

Mamy też dla Ciebie dobrą wiadomość. Pracownicze Plany Kapitałowe nie wpływają na rozliczenie PIT-u. Oczywiście pracodawca dopłaca do Twojego konta emerytalnego, co generuje Twój przychód, który jest opodatkowany. Jednak nie odczujesz tego, bo wpłaty nie są realizowane na Twoje konto osobiste, a jedynie na konto PPK.

Brak zaufania do systemu PPK

Wśród głównych negatywnych czynników warunkujących niechętne podejście do tematu PPK wymienia się przede wszystkim:

  • brak zaufania pracowników do systemu emerytalnego i rynku kapitałowego (92,9 proc.),
  • brak pozytywnego zaangażowania pracodawców w promowaniu PPK w swojej firmie (57,1 proc.),
  • nieznajomość kultury oszczędzania i inwestowania w Polsce (35,7 proc.),
  • zbyt mało jasna kampania informacyjna ze strony rządu (35,7 proc.),
  • niski poziom wiedzy i sprawności finansowej wśród pracowników (21,4 proc.),
  • brak dobrej znajomości produktu (14,3 proc.),
  • zbyt niskie pensje i niepewność związana z COVID-19 (14,3 proc.).

Badanie zostało przeprowadzone w 2021 r. przez Izbę Zarządzających Funduszami i Aktywami, Izbę Gospodarczą Towarzystw Emerytalnych oraz instytucje finansowe zarządzające środkami w ramach PPK.

Pracownicze Plany Kapitałowe ogranicza przede wszystkim nieufność wobec działań państwa. Polki i Polacy mają w pamięci likwidację OFE. Aktualnie reforma OFE leży w sejmowej zamrażarce i nie ma perspektyw, aby sytuacja ta uległa zmianie.

Oszczędzanie w PPK – statystyki

Na koniec 2021 roku liczba aktywnych rachunków PPK wyniosła 2,48 mln. Natomiast łączna wartość aktywów netto to 7,63 mld zł. Według obliczeń PFR, uczestnicy programu zyskali do tej pory 425 mln zł.

Jak widać rząd nie może pochwalić się sukcesem w promowaniu PPK. Partycypacja w programie oszczędzania na emeryturę wynosi tylko 30%. Przy czym większa część uczestników znajduje się w sektorze prywatnym. W sektorze publicznym partycypacja wynosi tylko 19,99%.

Opinie o PPK są podzielone?

W temacie oszczędzania na PPK jest wiele niewiadomych. Zachętą do pozostania w programie jest na pewno dopłata roczna w wysokości 240 zł, a także zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych. Kolejny plus to PPK, jako wkład własny przy kredycie hipotecznym.

Jednak każdy sam powinien ocenić, czy taka perspektywa długoterminowego oszczędzania sprawdzi się u niego prywatnie. Na uwadze trzeba mieć fakt, że w każdej chwili ustawodawca może zmienić zasady dotyczące zachęt finansowych bądź opodatkowania. Może też dojść do sytuacji, w której strona rządząca przekaże sporą część zebranej sumy na ZUS.

Mimo to warto mieć na uwadze wskaźniki demografii oraz przesyłane przez ZUS wyliczenia potencjalnej emerytury. To ryzyka, których nie można ignorować. Dlatego jeśli nie Pracownicze Plany Kapitałowe, to może alternatywą może być IKE lub IKZE?

Ostatecznie na to, czy warto skorzystać z PPK, trzeba odpowiedzieć sobie samemu. Oraz postawić się między widmem głodowej emerytury a strachem przed państwem. Jeśli dobrze o tym pomyśleć, to w ramach PPK mamy szansę na regularne odkładanie oszczędności na przyszłość.

Jeśli sami nie potrafimy podejść z dyscypliną do oszczędzania, to pracownicze plany kapitałowe mogą ją nam zastąpić i w zamian zyskujemy dodatkowe wpłaty pracodawcy i państwa.

Źródło:

1. mojeppk.pl

2. https://www.mojeppk.pl//aktualnosci/Biuletyn-PPK.-Kiedy-Polacy-przechodz–na-emerytur–.html

3. Dyrda-Maciałek, S. (2021). Pracownicze Plany Kapitałowe – funkcjonowanie, wdrażanie, rentowność. Współczesne Problemy Zarządzania, 9(1(18), 17–29

Jak podobała Ci się treść?
5 - ciekawa, 1 - nieciekawa
4.3/5 - (6 votes)
Komentarze (1)

Odpowiadasz na komentarz:

Komentarz zostanie opublikowany pod tą nazwą

Adres e-mail nie zostanie nigdzie opublikowany

Treści, które udostępniasz w serwisie są weryfikowane

  • A
    A

    Aasimar

    11.05.2023, 20:38

    Wyróżniający się komentarz

    W punkt przeczytałem chyba już wszystko w temacie. Dla niezdecydowanych polecam jeszcze Iwucia.

Polecane artykuły

Zobacz wszystkie
Zobacz wszystkie