Przelew SORBNET – czym jest i jak działa?

Pojawiają się niekiedy sytuacje, w których musimy przekazać określoną sumę pieniędzy drugiej osobie jak najszybciej – i to nie tylko niezależnie od pory czy dnia tygodnia, ale i nie zważając na to, czy odbiorca jest w takim samym banku jak my oraz ile wynosi kwota przelewu. W takich sytuacjach pomocny okazuje się przelew SORBNET. Opowiadamy, jak działa.

Przelewy międzyrachunkowe rządzą się dość prostymi prawami, które są powszechnie znane. Zlecając transakcję między osobami posiadającymi konta w tym samym banku, środków należy oczekiwań już po kilku sekundach. W przypadku odbiorcy w innym banku, trzeba uzbroić się w cierpliwość, oczekując na godziny indeksowania transakcji. Jako że niekiedy może to się wydłużyć do kolejnego dnia, a w weekendy i święta nawet do kilku dni – opracowano na szczęście system, który pozwala uniknąć zbędnej zwłoki.

Czym jest przelew SORBNET?

Nazwa opisywanych dzisiaj przelewów nie bez powodu pisana jest wielkimi literami, SORBNET jest bowiem skrótowcem pochodzącym od Systemu Obsługi Rachunków Bankowych. Koordynowaniem i obsługą zajmuje się Narodowy Bank Polski, który utworzył go w 1996 roku, początkowo w celu zapewnienia szybkiego i bezpiecznego rozliczenia wewnętrznych transakcji między działającymi w Polsce bankami.

Sytuacja uległa zmianie w 2000 roku, od kiedy to z systemu przelewów SORBNET mogą korzystać także klienci prywatni dokonujący przelewów pieniężnych do dowolnych odbiorców. Ma on zapewnić szybkie rozliczenie transakcji, nie zważając na standardowe godziny indeksowania przelewów w dni robocze, gwarantując szybkie otrzymanie środków na koncie u odbiorcy także w weekendy oraz święta, kiedy to nie dochodzi do rozliczeń. Jest to system, z którego korzystać można za opłatą.

Warto doprecyzować, że wprowadzony w 2000 roku do powszechnego konsumenckiego użytku system rozliczania przelewów SORBNET został zastąpiony nową generacją, którą NBP wdrożył 10 czerwca 2013 roku. Otrzymała ona dla odróżnienia nazwę SORBNET 2, jednak powszechnie zarówno przez konsumentów, jak i niektóre banki używana jest prostsza nazwa pozbawiona cyferki, oznaczająca domyślnie aktualną, nowszą odsłonę tego systemu rozliczeniowego.

SORBNET a ELIXIR – różnice

SORBNET działa obecnie w ramach tzw. Krajowej Izby Rozliczeniowej. Jego działanie zostało zoptymalizowane pod transakcje oparte na wysokich kwotach, a zatem jest to narzędzie skierowane głównie do firm i korporacji dokonujących dużych transakcji, a także przedsiębiorców, którym zależy na sprawnym przekazaniu pieniędzy np. do kontrahenta. To, co wyróżnia przelewy SORBNET, to gwarancja zaindeksowania środków w czasie do maksymalnie 1 godziny.

Odróżnia je to od innego systemu rozliczenia międzybankowych przelewów, ELIXIR, który skierowany zamiast do podmiotów operujących dużymi kwotami, stosowany jest przede wszystkim przez konsumentów. To, co odróżnia go od wyżej opisanych przelewów rozliczanych w systemie SORBNET od przelewów ELIXIR, to przede wszystkim koszty i czas. Przelewy ELIXIR są darmowe, jednak docierają na konto wyraźnie dłużej – nie po 1 godzinie, lecz średnio co najmniej po 2 godzinach.

Jak działają przelewy SORBNET?

Zasady działania przelewów realizowanych w systemie SORBNET oparte są na standardzie Real Time Gross Settlement (RTGS). Środki pieniężne nadawcy rozliczane są na podstawie formy brutto, co pozwala jak najszybciej przetransferować środki do docelowego odbiorcy przelewu.

To, co stanowi główną siłę tej formy rozliczania wirtualnych środków to pojedyncza realizacja każdego zlecenia przeciwieństwie do tradycyjnych przelewów, które indeksowane są zbiorczo o określonych porach dni roboczych.

Przelew SORBNET a waluta

Szybkie przelewy w systemie SORBNET zawsze są rozliczane jedynie w polskich złotówkach, gdyż to narzędzie opracowane z myślą o transakcjach dokonywanych między klasycznymi rachunkami klientów polskich banków. Jeżeli nadawca przelewu chce szybko przekazać pieniądze w obcej walucie dla swojego kontrahenta, wówczas pozostaje skorzystać z innych systemów gwarantujących szybkie zaksięgowanie pieniędzy na koncie w banku.

• TARGET 2 – system ten pozwala na szybkie rozliczenia międzybankowych transakcji w walucie euro.
• SWIFT – najpopularniejszy i najczęściej spotykany u banków system pozwalających na dokonywanie transakcji w dowolnych walutach, skierowanych do konta w dowolnym banku. Koszt skorzystania z takiego przelewu jest uzależniony od waluty – im więcej banków będzie musiało w nim pośredniczyć, tym będzie drożej.
• SEPA – ten bardziej niszowy system pozwala z kolei na dokonywanie transakcji w euro na rachunki odbiorców znajdujące się w państwach Unii Europejskiej, Liechtensteinie, Islandii i Szwajcarii. Jego zaletą są stosunkowo niskie koszty, co czyni go dobrym narzędziem zwłaszcza dla przedsiębiorców działających na obszarze Wspólnoty.

Kiedy warto skorzystać z przelewów SORBNET?

W komentarzach pod naszymi artykułami z serii “Kiedy przelew?”, przedstawiającymi informacje o porach indeksowania transakcji, często pojawiają się narzekania na długie oczekiwanie na otrzymanie środków. Jeżeli zależy nam na szybkim otrzymaniu środków lub obiecaliśmy odbiorcy, że nie będzie musiał czekać na pieniądze, być może właśnie postawienie na przelewy SORBNET będzie dobrym rozwiązaniem.

System szybkich przelewów SORBNET to narzędzie, które może okazać się przydatne w niżej przedstawionych, przykładowych okolicznościach.

• Kontrahent współpracujący z danym przedsiębiorstwem potrzebuje jak najszybciej środków, aby na czas np. rozliczyć swoje własne zobowiązania lub własnych zleceniodawców.
• Nasz bliski, który potrzebuje jak najszybciej pieniędzy z powodu pilnego, bardzo kosztownego wydatku, którego sam nie może pokryć.
• Zapomnieliśmy dokonać odpowiednio wcześnie przelewu opłacającego np. czynsz, rachunki, abonament itd., a tradycyjny przelew prawdopodobnie dotrze po wskazanym czasie.
• Chcemy szybko i bez zwłoki przekazać np. zadatek lub zaliczkę na zakup mieszkania, samochodu czy innego kosztownego mienia.
• Zależy nam, aby określona suma została zwyczajnie jak najszybciej zaksięgowana.

Kiedy nie warto lub nie można korzystać z SORBNET?

Przelewy SORBNET zostały zoptymalizowane pod transakcje, które oparte są na większych sumach pieniędzy. Co za tym idzie, naliczane są za nie określone koszty, które dopiero w określonej proporcji będą dla klienta atrakcyjne. Przelewy SORBNET są nieopłacalne w przypadku transakcji opartych na niewielkich sumach, ponieważ w związku z wyżej przedstawioną zasadą mogą niekiedy nie tylko stanowić istotną część przelewanej kwoty, ale i ją przewyższać!

To właśnie przelewami SORBNET dokonywane są transakcje zakupu mieszkań, samochodów, działek czy inne transakcje oparte na dużych sumach.

W jakich sytuacjach z kolei nie tyle nie powinno się, co po prostu nie można korzystać z przelewów typu SORBNET?

• Przelewając środki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
• Przekazując kwotę np. zaległej należności do Urzędu Skarbowego.

Kto współpracuje z systemem przelewów SORBNET?

W ramach systemu SORBNET, w stałej współpracy z nadzorującym go Narodowym Bankiem Polskim pozostaje szereg instytucji finansowych. Ich lista jest na bieżąco aktualizowana, a z jej treścią można zapoznać się w stosownym raporcie na temat funkcjonowania systemu SORBNET w poprzedzającym roku. W momencie pisania tego tekstu, najnowszym raportem jest ten z 2019 roku ¹.

Instytucje aktualnie będące uczestnikami systemu SORBNET.

• Narodowy Bank Polski.
• 44 banki komercyjne.
• Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A.
• Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. 
• KDPW_CCP S.A.

Jakie instytucje mają prawo do uczestnictwa w tym systemie w warstwie teoretycznej?

• Narodowy Bank Polski
• Banki inne niż NBP.
• Podmioty zarządzające systemem zewnętrznym.
• Banki centralne innych państw.
• Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa.
• Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Przelew SORBNET – koszty w danych bankach

Opisywany rodzaj przelewów jest oczywiście dodatkową funkcjonalnością, za którą zlecający musi dodatkowo zapłacić. Opłata naliczana jest automatycznie po zatwierdzeniu przelewu np. w portalu e-bankowości lub aplikacji mobilnej i powiększa ona sumę środków, która “ubyła” z konta zleceniodawcy wraz z przelewem.

Warto jednocześnie wiedzieć, że zasady czasu rozliczenia i dokładnych kosztów za zlecanie przelewów SORBNET jest ściśle uzależniona od określonego banku. Przedstawiamy przykładowe, podstawowe cechy funkcjonowania tej usługi w kilku najpopularniejszych, działających w Polsce bankach.

1. Bank Millennium.
   – Możliwość zlecenia zarówno stacjonarnie w punkcie obsługi klienta banku, jak i w aplikacji mobilnej Millenet.
   – Koszt przelewu na sumę do 1 miliona złotych – 40 złotych.
   – Koszt przelewu na sumę powyżej 1 miliona złotych – 10 złotych, jeżeli zlecamy to w placówce banku, lub 8 złotych, jeśli robimy to poprzez aplikację Millenet.
   – Przelew dotrze na konto jeszcze w ciągu tego samego dnia, jeżeli zlecenie zostało złożone przed godziną 15:00.
2. mBank.
   – Usługa dostępna zarówno dla kont firmowych, jak i osób posiadających rachunki indywidualne.
   – Niezależnie od kwoty, klienci firmowi zawsze płacą za przelewy SORBNET 40 złotych.
   – W przypadku osób prywatnych, opłata za wykonanie przelewu jest nieznacznie niższa i wynosi 35 złotych.
3. ING Bank Śląski.
   – Usługa dostępna tylko dla klientów firmowych.
   – Nie istnieją ograniczenia kwotowe.
   – Zlecenie przelewu można dokonać zarówno w stacjonarnej placówce, jak i poprzez portal bankowości elektronicznej.
   – Za przelewane kwoty w wysokości do 1 miliona złotych pobierana jest opłata 35 złotych, z kolei za sumy większe niż 1 milion złotych to 10 złotych.
   – Przelewy, które zostaną zlecone do godziny 14:30, zostaną wykonane bezpośrednio jeszcze tego samego dnia.
4. Santander Bank Polska.
   – Bank ten umożliwia złożenie dyspozycji przelewu SORBNET zarówno w stacjonarnej placówce, jak i za pośrednictwem strony internetowej poprzez konto użytkownika.
   – Za zlecenie mniej niż 1 miliona złotych w placówce płacimy 70 złotych, z kolei powyżej tej sumy wartość opłaty spada do 30 złotych.
   – Zlecając przelew SORBNET elektronicznie, wówczas za kwoty do 1 miliona złotych zapłacimy 15 złotych, a za więcej niż 1 milion złotych opłata to 20 złotych.
   – Przelew dotrze na konto tego samego dnia, jeżeli dokonaliśmy tego do godziny 15:00.

Przelewy SORBNET – garść statystyk

Na koniec, przytaczając jeszcze obszerny raport Narodowego Banku Polskiego za działalność w 2019 roku, spójrzmy na kilka godnych uwagi statystyk przedstawiających funkcjonowanie systemu SORBNET w praktyce.

• W 2019 roku w ramach opisywanego systemu zrealizowano łącznie 4 402 230 przelewów.
• Średnia wartość pojedynczego przelewu, który zlecany jest za pomocą systemu SORBNET, wynosi 18 milionów złotych.
• Każdego dnia dokonywano średnio 17 539 transakcji systemem SORBNET.
• Łączna wartość wszystkich przelewów wykonanych w 2019 roku SORBNET-em wyniosła 79,3 bilionów złotych.
• Średnia wartość dziennego przelewu wykonanego SORBNET-em w 2019 roku to 315,9 miliardów złotych.

Przypisy

1. https://www.nbp.pl/systemplatniczy/SORBNET2-Zasady-funkcjonowania-systemu.pdf