Rozdzielność majątkowa a kredyt hipoteczny – co warto wiedzieć?

Wielu małżonków zastanawia się często, jaka forma regulowania majątku po ślubie będzie dla nich najlepszym rozwiązaniem. Wybór leży zazwyczaj między tzw. wspólnotą lub rozdzielnością majątkową, a także rozwiązaniami pośrednimi. Rozdzielność majątkowa a kredyt hipoteczny – sprawdź czy ma wpływ na zdolność kredytową i co warto na ten temat wiedzieć.

Roczna liczba zawieranych małżeństw w ostatnich latach zdecydowanie spadła. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2020 roku na ślub zdecydowało się jedynie 140 tys. par 1. To aż o 110 tys. mniej niż w 2008 roku, kiedy zawarto ponad 250 tys. związków formalnych 2 . Nie zmienia to jednak faktu, że podejmowanie decyzji o małżeństwie wciąż jest w Polsce bardzo popularne. Realia życia w związku nie są jednak tak optymistyczne. Do końca marca 2022 roku, do sądów wpłynęło niemal 20 tys. wniosków rozwodowych, czyli o 3% więcej niż na początku 2020 roku 3. Jednym z zabezpieczeń, który ma zapewnić ochronę interesów zakochanych, jest właśnie rozdzielność majątkowa.

Wspólnota majątkowa jako korzystne rozwiązanie dla małżeństw

Od strony formalnej, życie w związku małżeńskim niesie ze sobą sporo zmian i otwiera obie strony na nowe możliwości. Jedną z ważniejszych decyzji, jakie muszą podjąć małżonkowie, jest kwestia dysponowania majątkami. Dotychczas, najpewniej niezależnie prowadzili własne konta bankowe, w różny sposób gromadzili środki i dysponowali nimi na własne cele. Po ślubie, wiele osób rozważa możliwość wprowadzenia tzw. wspólnoty majątkowej, która wiele zmienia.

Z tego rozwiązania płynie sporo korzyści. Po pierwsze, pozwala zebrać nagromadzone środki w jednym miejscu, co ułatwi np. oszczędzanie na wspólne cele. Wspólnota majątkowa ma też bardzo korzystny wpływ na budowanie zdolności kredytowej, co może okazać się przydatne nie tylko przy ubieganiu się o kredyt gotówkowy, ale i przede wszystkim, o kredyt hipoteczny. Chęć pozyskania dodatkowych środków na zakup wymarzonego, wspólnego mieszkania to jeden z popularniejszych celów wielu polskich małżeństw.

Wspólnota majątkowa w przejrzysty sposób wpływa też na formę spłaty kredytu na dom lub mieszkanie. Małżonkowie mają obowiązek spłacać raty kredytu w sposób solidarny. Co za tym idzie, pół na pół dzieląc też ewentualne koszty i należności związane z zadłużeniem z powodu nieterminowej spłaty. Podobnie wygląda kwestia własności celu kredytu – dom lub mieszkanie w połowie należy do każdego z małżonków. Rozwiewa to wątpliwości co do procentowego udziału – przy wspólnocie majątkowej, zawsze jest to 50/50.

Czym jest rozdzielność majątkowa?

Wspólnota majątkowa nie jest jednak jedynym rozwiązaniem, z jakiego korzystają małżeństwa. Wiele z nich podejmuje decyzję o intercyzie, zwanej też inaczej rozdzielnością majątkową, która odseparowuje od siebie majątki obu stron. Wbrew pozorom, podjęcie decyzji o takim kroku nie musi wcale wiązać się z nieufnością do wzajemnej sytuacji finansowej lub być potwierdzeniem istniejącego konfliktu.

Małżonkowie drogą wspólnej decyzji mogą dojść do wniosku, że preferują oddzielenie swoich prywatnych budżetów od siebie, dysponując nimi niezależnie i niezależnie gromadząc na nich środki. Mowa tutaj zarówno o wpływach z tytułu pensji, jak i innych dochodach i oszczędnościach.

Rozdzielność majątkowa może być też dobrym zabezpieczeniem w sytuacji, gdy któryś z małżonków prowadzi działalność gospodarczą. W przypadku kłopotów finansowych lub utraty majątku w związku z kryzysem w przedsiębiorstwie, gospodarstwo domowe nie zostanie bez środków do życia. W efekcie, drugie źródło utrzymania u współmałżonka może odgrywać rolę zabezpieczenia na czarną godzinę.

Czy bank sprawdza zdolność kredytową?

Bank przed udzieleniem kredytu hipotecznego, gotówkowego czy każdego innego zobowiązania, dokładnie sprawdza zdolność kredytową wnioskującego. Nie ma znaczenia, czy o zobowiązanie wnioskuje osoba samotna czy para (z lub bez rozdzielności majątkowej). Osoby żyjące w małżeństwach i prowadzące wspólny budżet mogą mieć jednak lepszą zdolność kredytową. Koszty utrzymania pozostają zwykle na podobnym poziomie, jak w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego, a suma dochodów nieporównywalnie rośnie, co przy zaciągnięciu kredytu hipotecznego jest bardzo ważne. 

Problem może pojawić się po ustanowieniu rozdzielności majątkowej. W takim wypadku, małżonkowie mogą zdecydować się na wspólne zaciągnięcie kredytu hipotecznego lub złożyć wniosek indywidualnie. W każdym przypadku jednak bank podejdzie zupełnie inaczej do obliczania zdolności przyszłego kredytobiorcy. 

Czy można wziąć wspólny kredyt przy rozdzielności majątkowej?

Przed podpisaniem intercyzy, warto wziąć pod uwagę wszystkie „za” i „przeciw” wiążące się z podjęciem takiej decyzji. Czy rozdzielność majątkowa zmniejsza szansę na kredyt? I tak i nie. Na pozytywną lub negatywną decyzję kredytową mają wpływ przede wszystkim inne czynniki, w tym: 

  • wysokość dochodów,
  • staż pracy, 
  • wysokość stałych wydatków, 
  • liczba osób, pozostająca na utrzymaniu wnioskującego.

Jeśli więc sytuacja finansowa każdego z małżonków pozwala mu na zaciągnięcie kredytu, to rozdzielność nie ma żadnego wpływu na decyzję banku. Dzięki temu mogą oni zawnioskować o wspólny kredyt hipoteczny. W takiej sytuacji muszą jednak dokonać podziału własności nieruchomości. Warto liczyć się również z tym, że banki chociaż często przyznają kredyt małżeństwom z rozdzielnością majątkową, to czasami mogą stawiać przed nimi dodatkowe wymagania np. dotyczące długości trwania intercyzy. Dzięki temu, kredytodawcy mają pewność, że małżonkowie nie zdecydowali się na rozdzielność, tylko dlatego, że jedna z osób znacząco zaniża zdolność lub posiada niski scoring w BIK-u. 

Jakie są skutki rozdzielności majątkowej?

Ustanowienie rozdzielności majątkowej zabezpiecza interesy obu stron. Jest szczególnie przydatne w sytuacji, gdy jedno z małżonków prowadzi własną działalność gospodarczą lub wykonuje zawód obarczony odpowiedzialnością finansową. W takiej sytuacji, w przypadku niepowodzenia, odpowiada on samodzielnie własnym majątkiem, a nie budżetem całej rodziny. 

Rozdzielność majątkowa a kredyt hipoteczny - wady i zalety rozwiązania
Rozdzielność majątkowa a kredyt hipoteczny

Intercyza ma też duży wpływ na proces kredytowy. Jeśli jedno z małżonków wnioskuje o kredyt i ma niewystarczającą zdolność kredytową, to niestety nie otrzyma finansowania. Decyzja mogłaby być nieco inna w przypadku, gdy o kredyt zawnioskowaliby oboje, nie mając podpisanej intercyzy. 

-> Polecamy: Kredyt bez zgody współmałżonka

Rozdzielność może pomóc i zaszkodzić w uzyskaniu kredytu hipotecznego, ale też będzie mieć wpływ na kwestie spadkowe. Chociaż intercyza nie eliminuje dziedziczenia ustawowego, to zmienia sposób podziału majątku. Małżonek bez podpisanej rozdzielności otrzymuje po śmierci drugiej osoby, 1/2 majątku, a druga połowa podlega dziedziczeniu ustawowemu. W przypadku intercyzy, małżonek, który pozostał przy życiu, otrzyma: 

  • taką samą część jak dzieci, wynoszącą nie mniej niż 1/4 spadku, 
  • połowę spadku dziedzicząc ją wspólnie z rodzicami małżonka, rodzeństwem oraz zstępnymi rodzeństwa małżonka. 
  • taką samą część jak dzieci, wynoszącą nie mniej niż 1/4 spadku, 
  • połowę spadku dziedzicząc ją wspólnie z rodzicami małżonka, rodzeństwem oraz zstępnymi rodzeństwa małżonka. 

Rozdzielność majątkowa a wspólny rachunek bankowy

Małżonkowie, którzy posiadają wspólnotę majątkową, co za tym idzie – gromadzą swoje środki na wspólnym koncie bankowym. Mają do niego równomierny dostęp, mogą z niego pobierać nieograniczone środki i sprawdzać historię transakcji na nieograniczonych warunkach. Przy wspólnocie majątkowej, równo między małżonkami dzielone są koszty prowadzenia konta bankowego lub odsetki od kwot zdeponowane na koncie. Obowiązuje tutaj zasada wspólności ustawowej.

W przypadku rozdzielenia majątków między małżonkami drogą intercyzy, wspólne konto bankowe zmienia status. Ze wspólności łącznej przechodzi ono we wspólność ułamkową. Zasada ta zresztą jest dobrze widoczna przy zaciąganiu kredytu hipotecznego przez małżonków z rozdzielnością majątkową, o czym poniżej.

Rozdzielność majątkowa a kredyt hipoteczny

Pora zwrócić uwagę na sedno omawianego dzisiaj zagadnienia, czyli kwestię pod tytułem: rozdzielność majątkowa a kredyt hipoteczny. Rozdzielenie małżeńskiego majątku intercyzą wcale nie musi oznaczać, że takie osoby nie mogą już zaciągnąć kredytu hipotecznego. Chociaż wspólnota majątkowa w tej kwestii jest rozwiązaniem niezwykle optymalnym, to szansę na uzyskanie gotówki na zakup domu lub mieszkania mają także te osoby, które wybrały odrębne dysponowanie finansami oraz osobne gromadzenie oszczędności.


Najlepsze oferty kredytów hipotecznych:

Okres spłaty
1 - 30 lat
Marża
1,79 %
? 11,79% w ofercie eko kredyty mieszkaniowe
Kwota
20 000 - 2 mln zł
? Dostępne są kwoty kredytu aż do 2,8 mln zł
Prowizja
0 %
? bez prowizji
RRSO
8,43 %

1377 osób

wybrało ofertę
Sprawdź
Okres spłaty
1 - 35 lat
Marża
2,13 %
Kwota
20 000 - 2 mln zł
? Dostępne są kwoty kredytu aż do 3 mln zł
Prowizja
0 %
? 0% prowizji przy skorzystaniu z ubezpieczenia od utraty pracy
RRSO
9,48 %

1419 osób

wybrało ofertę
Sprawdź
Okres spłaty
1 - 25 lat
Marża
2 %
Kwota
100 000 - 600 000 zł
Prowizja
0 %
? za wcześniejszą spłatę lub nadpłatę kredytu
RRSO
8,12 %

1198 osób

wybrało ofertę
Sprawdź

Inaczej będą przebiegać niektóre procedury związane z weryfikacją małżonków, a także proces już po ewentualnym udzieleniu kredytu. Przede wszystkim, w przypadku intercyzy, bank będzie musiał poddać oddzielnej weryfikacji kredytowej każdego ze współmałżonków. Najpierw jeden, a potem drugi z nich zostanie sprawdzony pod względem historii kredytowej w Biurze Informacji Kredytowej. Warto przy tym zaznaczyć, że gdy jedna ze stron ma nieco gorszą historię, to tylko ona za to odpowiada, a nie jak przy wspólnocie majątkowej – oboje małżonków.

Ponadto, obie strony z osobna zostaną zweryfikowane pod kątem zatrudnienia, stażu pracy i wysokości uzyskiwanych dochodów. W kwestii zobowiązań, ważne będzie zwrócenie uwagi przez małżonków na to, jakie wydatki dzielą ze sobą solidarnie, a jakie spłacają niezależnie od siebie. Wiele małżeństw z rozdzielnością majątkową może w końcu wspólnie utrzymywać dziecko, opłacać czynsz i rachunki za energię. Jednocześnie, może przy tym niezależnie od siebie spłacać raty za zakupiony towar, leasing i inne miesięczne zobowiązania.

Kredyt hipoteczny przy rozdzielności majątkowej, czyli różny udział małżonków

Ubieganie się o kredyt hipoteczny przez małżonków z rozdzielnością majątkową może nieść ze sobą jeszcze inne niż dotychczas wspomniane, korzyści. Małżonkowie mają większą swobodę w ustalaniu warunków kredytu, nie muszą uzgadniać np. tego, że każda ze stron będzie spłacać raty w proporcji 50/50. Podobnie może wyglądać kwestia potencjalnego zadłużenia, gdzie odpowiadać będzie za nie proporcjonalnie w większym stopniu ta osoba, która płaci większą część raty za kredyt. Można powiedzieć, że bank traktuje w takich negocjacjach obie strony jak spółkę.

Istnieje poza tym jeszcze jeden, inny scenariusz dla małżonków posiadających rozdzielność majątkową. Mogą oni między sobą ustalić, że druga osoba w ogóle nie jest stroną kredytu. W takiej sytuacji, to małżonek samodzielnie ubiega się o kredyt i tylko on zostaje poddany weryfikacji przez bank. W efekcie, tylko jedna strona związku przyjmuje na siebie obowiązek spłaty kredytu i robi to samodzielnie. Ma to jednak swój wpływ na kwestię własności nieruchomości – po spłacie zobowiązania, jedynie kredytobiorca stanie się formalnie właścicielem mieszkania lub domu.

To dobre rozwiązanie w związkach małżeńskich, gdzie współmałżonek zarabia znacznie więcej i zajmuje się utrzymaniem gospodarstwa domowego, a druga osoba otrzymuje o wiele niższe dochody. Taka osoba i tak może nie mieć dobrej zdolności kredytowej. Z tego względu, wzięcie na barki zobowiązania przez osobę w lepszej sytuacji finansowej może w optymalny sposób wpływać na stan domowego budżetu.

Co, jeśli rozdzielność majątkową zawarto po zaciągnięciu kredytu?

Zdarzają się sytuacje, w których współmałżonkowie podejmują decyzję o rozdzieleniu swoich majątków po długim okresie trwania związku. W międzyczasie, mogą oni zaciągnąć już kredyt hipoteczny, którego bank udzielał im jako małżeństwu ze wspólnotą majątkową. Czy zatem zmiana statusu majątku obu stron w związku małżeńskim wpływa w jakiś sposób na dalsze funkcjonowanie takiego kredytu?

W żadnym wypadku. Prawo z reguły nie działa wstecz, a warunki umowy kredytowej zawierane były w konkretnym czasie i konkretnej sytuacji. W ten sposób, na małżonkach dalej spoczywa obowiązek solidarnej spłaty rat kredytu hipotecznego. Podobnie zresztą wygląda kwestia podzielenia między małżonkami obowiązku spłaty jakichkolwiek innych zobowiązań finansowych udzielonych w czasie trwania wspólności majątkowej. 

Jak przeprowadzić intercyzę?

Przeprowadzenie rozdzielności majątkowej odbywa się przy pomocy notariusza. Intercyza sporządzana jest w formie aktu notarialnego, który sporządza się na podstawie:

  • aktu zawarcia małżeństwa na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
  • posiadania pełnej zdolności do czynności prawnej u obu współmałżonków,
  • wyrażenia zgody obu współmałżonków na piśmie poprzez czytelny podpis.

Przy podpisywaniu rozdzielności, niezbędna jest zatem nie tylko obecność obu małżonków. Ważne jest też podjęcie tej decyzji z pełną świadomością, znając wszystkie konsekwencje, jakie się z tym wiążą. W celu sfinalizowania procesu przeprowadzania rozdzielności majątkowej między małżonkami, niezbędne będzie poniesienie kosztów, które są ściśle uzależnione od kwoty nagromadzonego majątku podlegającemu rozdzieleniu. 

Ile kosztuje rozdzielność majątkowa w 2023 roku?

Samo sporządzenie rozdzielności majątkowej wiąże się z koniecznością opłacenia taksy notarialnej. Jeśli para zdecyduje się na intercyzę jeszcze przed ślubem, będzie musiała zapłacić ok. 400 zł, do której należy doliczyć podatek VAT, w wysokości 23%. Jeśli rozdzielność zawierana jest w trakcie trwania małżeństwa, to do taksy zostanie doliczona dodatkowa opłata, której wysokość zależy od sumy zgromadzonego majątku.

Takie obciążenie może wynosić: 

  • 100 zł, jeśli majątek wspólny nie przekracza 3 tys. złotych,
  • 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3 tys. złotych – w przypadku gdy majątek wynosi od 3 do 10 tys. złotych,
  • 310 zł + 2% nadwyżki powyżej 10 tys. złotych – gdy majątek wynosi od 10 d0 30 tys. złotych,
  • 710 zł + 1% nadwyżki powyżej 30 tys. złotych – dla majątku o wartości od 30 do 60 tys. złotych,
  • 1010 zł + 0,4% nadwyżki powyżej 60 tys. złotych – gdy majątek wynosi od 60 tys. do 1 mln złotych,
  • 4770 + 2% nadwyżki powyżej 1 mln złotych – dla majątku wspólnego od 1 mln do 2 mln, 
  • 6770 zł + 0,25% nadwyżki dla majątku powyżej 2 mln złotych. 

Intercyza przymusowa – na czym polega?

Aspekty wspomniane w artykule dotyczą intercyzy zawartej między małżonkami drogą dobrowolną i za porozumieniem obu stron. Wówczas mówimy o tzw. rozdzielności majątkowej umownej. Istnieją jednak sytuacje, w których małżonek może wystąpić o przymusową intercyzę. Może ona zostać zawarta nawet wtedy, gdy jeden z małżonków nie wyraża na to zgody. Spełniona musi zostać jednak jakakolwiek, z niżej wymienionych przesłanek:

  • popadnięcie współmałżonka w wyniszczający życie rodzinne lub małżeńskie nałóg (np. alkoholizm, narkotyki, hazard), co ma negatywny wpływ także na finanse,
  • nierozsądne dysponowanie wspólnym majątkiem, nagminne kupowanie drogich przedmiotów bez ustalenia z drugą stroną, trwonienie zgromadzonych oszczędności,
  • niegospodarne dysponowanie majątkiem,
  • brak podejmowania się działań w celu pomnażania majątku, np. długotrwałe pozostawanie na bezrobociu, unikanie przekazywania swoich środków na wspólne konto bankowe itd.

Współmałżonek będzie musiał wykazać, że minimum jeden z wyżej wymienionych zarzutów jest zasadny. Dodatkowo powinien udowodnić, że przeprowadzenie rozdzielności majątkowej będzie rozwiązaniem np. poprawiającym sytuację finansową pokrzywdzonego współmałżonka lub nawet całej rodziny.

Źródła:

1. Główny Urząd Statystyczny: https://stat.gov.pl/infografiki-widzety/infografiki/infografika-walentynki-dzien-zakochanych,98,2.html

2. Główny Urząd Statystyczny: https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5468/23/1/1/malzenstwa_i_dzietnosc_w_polsce.pdf

3. Infor: https://www.infor.pl/prawo/nowosci-prawne/5462745,Liczba-rozwodow-w-Polsce-od-wybuchu-pandemii-koronawirusa.html

Jak podobała Ci się treść?
5 - ciekawa, 1 - nieciekawa
4/5 - (7 votes)
Komentarze (1)

Odpowiadasz na komentarz:

Komentarz zostanie opublikowany pod tą nazwą

Adres e-mail nie zostanie nigdzie opublikowany

Treści, które udostępniasz w serwisie są weryfikowane

  • A
    A

    Asia

    23.12.2022, 11:20

    Wyróżniający się komentarz

    Poproszę o interpretację: Małżeństwo w czasie wspólnoty zawiera umowę na kredyt hipoteczny, zakłada wspólny rachunek do prowadzenia tego kredytu. Przez kilkanaście lat mąż wpłaca na to konto środki , z tego konta automatycznie pobierane są wymagane raty na spłatę kredytu. Następnie zawierana jest rozdzielność majątkowa ze względu na zabezpieczenie konta, wynagrodzenia żony, gdyż mąż zaczyna mieć problemy z prowadzeniem działalności gospodarczej co skutkuje zajęciem komorniczym konta żony. Mąż nadal ma stałe polecenie zapłaty i zasila wspólne konto do spłaty kredytu. Żona pracuje, zarabia (mniej niż mąż, to co zarobi wydaje na jedzenie, ubrania dzieci, swoje, edukację, leczenie dzieci, zajęcia dodatkowe. Po kilku latach dochodzi do kryzysu, żona z dziećmi się wyprowadza. Mąż nadal płaci za prąd, ogrzewanie raty kredytu. Dochodzi do rozwodu. Mąż przestaje płacić kredyty, podatki, ZUS a ostatecznie i alimenty. Żona przejmuje płacenie kredytów, podatków od nieruchomości, utrzymuje bez alimentów dzieci. Dochodzi do rozprawy o podział majątku. Generalnie żona ma problem: mąż żąda spłaty połowy rat za okres po rozdzielności majątkowej. To bardzo popularnych pogląd. Wiem, że takie jest generalne orzecznictwo. Czy ktoś uzyskał prawomocną decyzję sądu odmienną od większości czyli że te raty były dobrowolnie wpłacane na wspólne konto małżonków mieszkających razem i razem prowadzących zgodnie gospodarstwo domowe, stąd żona nie musi ich oddawać. Ps. po wyprowadzce żony, mąż spłacił kilka rat z już osobno założonego konta. Potem przez kilka lat nie płacił już i nie płaci do dziś.

Polecane artykuły

Zobacz wszystkie
Zobacz wszystkie
Porównywarka ofert
Porównaj ()