Średnia krajowa 2020 – ile wynosi obecnie średnie wynagrodzenie?

W sprawie średniej krajowej brak spójnych danych. W zależności od metodologii i ośrodka badawczego możemy zapoznać się z różnymi informacjami. Pełne dane dotyczą rzecz jasna ostatniego pełnego roku, gdyż obszerny raport z sytuacji w płacach w roku 2020 dopiero podlega badaniom. Po 2019 roku eksperci są jednak względnie zadowoleni — średnia krajowa regularnie rośnie.

Wartość średniej pensji krajowej od lat wywołuje spore emocje i zarazem kontrowersje. Choć wielu traktuje ją jako niemiarodajne i niewiarygodne odzwierciedlenie, ich zdaniem, realnej sytuacji na rynku pracy, to nieprzerwanie od wielu lat Polaków interesuje jej wartość.

Czy wiadra pomyj, jakie często wylewa się na temat średniej płacy, mają jakieś uzasadnienie? Istotnie, jednym, ze źródeł powszechnego w społeczeństwie sceptycyzmu do tego tematu może być brak spójności w danych, jakie się w jej kontekście podaje, ponieważ wciąż wiele osób zarabia płacę minimalną i pracuje na umowach zlecenie, zamiast umowach o pracę. Warto też wiedzieć, że istnieje kilka wartości i metodologii liczenia wartości średniej płacy w Polsce.

Informacje o średnim wynagrodzeniu – kogo dotyczą, a kogo pomijają?

Innym zrozumiałym podłożem tego zjawiska może być fakt, że wartość średniego wynagrodzenia we wzbudzających sensację tekstach w internecie często traktuje się wybiórczo. Autorzy tzw. newsów faworyzują zazwyczaj sektor przedsiębiorstw. Trzeba pamiętać, że zatrudnia on nieco ponad 6 milionów polskich pracujących z ogółu wynoszącego ok. 16,5 miliona. Sporo, ale to nawet nie połowa. Statystyki podawane przez pryzmat sektora przedsiębiorstw mogą odzwierciedlać w trafny sposób specyfikę tej części rynku pracy, jednak dla całej gospodarki GUS zawsze podaje oddzielną, naturalnie niższą wartość.

Warto docenić jednak jeden aspekt, jaki niesie się za tematem średniej krajowej — podawanie jej wartości przy każdej okazji prowokuje do gorących dyskusji na temat sytuacji na rynku pracy i zmusza do refleksji na temat problemów, jakie trapią polskich pracowników.

Średnia krajowa w 2020 roku — jak kształtuje się obecnie sytuacja?

Dane na temat wysokości średniego wynagrodzenia w Polsce są regularnie publikowane przez Główny Urząd Statystyczny. Najnowsze dane w tym zakresie pochodzą z 18 marca 2020 roku. W obwieszeniu prezesa GUS można przeczytać, że średnia płaca w sektorze przedsiębiorstw w lutym 2020 roku wyniosła 5330,28 złotych brutto¹. To ponad 380 złotych więcej w stosunku do danych z lutego 2019 roku, kiedy to przeciętne wynagrodzenie było równe 4949,42 zł brutto. Wartość średniej pensji utrzymuje zatem stałą tendencję wzrostową, która trwa już od dekady.

Wartość średniego wynagrodzenia zawsze podawana jest w wymiarze brutto. Z tego względu, warto rzecz jasna przytoczyć ją także w formie netto, czyli potocznie mówiąc – „na rękę”. Według wyżej przytoczonych danych z lutego 2020 jest to obecnie 3846 złotych netto na podstawie zatrudnienia o umowę o pracę.

Średnia krajowa 2020 – dane z końcówki poprzedniego roku

Warto dodać, że Główny Urząd Statystyczny udostępnia informacje na temat średniej krajowej zarówno w perspektywie comiesięcznej, jak i kwartalnej.

• W IV kwartale 2019 roku, według danych GUS potwierdzonych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, średnie wynagrodzenie wyniosło 5198,58 złotych brutto.
• Dla porównania, według wspomnianych danych z lutego 2020 roku, jakie również zgromadził GUS, średnie wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw to 5330,28 zł złotych brutto.

Jak zmieniało się średnie wynagrodzenie w 2019 roku? Jak będzie wyglądało w 2020 roku?

Główny Urząd Statystyczny prezentuje do wiadomości publicznej swoje oświadczenia co miesiąc. Co za tym idzie, w momencie aktualizacji tego wpisu w marcu 2020 roku, można zestawić ze sobą dane z ostatnich 9 miesięcy. Widać tutaj różnice i zarazem wahania, jakie zachodzą w zbieranych przez GUS danych.

Widać tutaj, że także w tym ujęciu zachodzi w głównej mierze tendencja wzrostowa. Prawdopodobnie ten trend zostanie utrzymany także w 2020 roku.

Średnia krajowa 2020 różni się też w zależności od miasta!

Warto pamiętać, że dane, które przedstawiają, jak aktualnie kształtuje się średnia krajowa 2020, dotyczą uśrednionych wartości w skali całej Polski. Co za tym idzie, już w przybliżeniu na poszczególne województwa i ich największe miasta widać wyraźne różnice, jakie dzielą wysokość średniego wynagrodzenia. Najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego w tym zakresie pochodzą z 2018 roku² .

Średnia krajowa — podstawowy problem

Głównym problemem, jaki wiąże się ze średnim wynagrodzeniem, jest fakt, że np. w danych Głównego Urzędu Statystycznego wyraźnie wartość średniej płacy zawyżają najlepiej zarabiający. Wartości ich zarobków wyraźnie zakrzywiają sytuację na rynku płac. W wielu opracowaniach na temat średniej krajowej powtarza się stwierdzenie, że nawet powyżej 50% ludzi zatrudnionych na polskim rynku pracy zarabia o wiele mniej, niż wynosi średnia krajowa. Wartość ta jest spora, szczególnie biorąc pod uwagę fakt, że wartość średniej pensji w Polsce — jak widać powyżej — nieustannie rośnie. Nie pomaga również to, że w ostatnich miesiącach można zaobserwować wyraźny wzrost składek ZUS, co dla wielu podwyżkę pensji czyni mniej lub praktycznie w ogóle nieodczuwalną.

Innym aspektem, który nie powinien napawać optymizmem przy okazji dywagacji na temat średniej pensji krajowej, są mnożące się informacje płynące z przedsiębiorstw, według których rosną problemy ze znalezieniem rąk do pracy — na niedobór pracowników skarżą się coraz liczniejsze branże. Co ciekawe, kłopot ten wcale nie dotyczy firm, które płacą poniżej średniej krajowej, ale i także przedsiębiorstw, które utrzymują relatywnie wysoki poziom pensji dla pracowników. Idąc tym tropem — wzrost płac powinien być jeszcze szybszy, rozwijając się na różnych płaszczyznach rynku pracy, o ile nie pogrzebie tej szansy stan epidemiologiczny.

Warto także spytać – jakie są w oczekiwania Polaków co do pensji wystarczającej ich zdaniem do życia na podstawowym, średnim i dostatnim poziomie?

Według Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) najmniejsza miesięczna pensja, za którą można zapewnić sobie podstawowe potrzeby, wynosi 1 467 zł netto. Osoby z tego segmentu sięgają też najczęściej po chwilówki online. Grupa badanych, za płacę pozwalającą żyć na średnim poziomie, uznała kwotę 2 317 zł netto. Z kolei 3 605 zł netto badani uznali za minimalne wynagrodzenie, które pozwala na dostatnie życie.

Średnia krajowa a pandemia koronawirusa

W najbliższych miesiącach możemy się spodziewać obniżenia średniego wynagrodzenia w Polsce. Będzie miało na to wpływ spowolnienie gospodarcze, które wywołała pandemia koronawirusa. Przerwane łańcuchy dostaw i ograniczona możliwość sprzedaży swoich dóbr i usług odbiją się na zwolnieniach czy też obniżeniu wynagrodzeń. Tego trendu prawdopodobnie nie zatrzyma nawet pakiet pomocy dla gospodarki przygotowany przez rząd.

Źródła:

1. https://stat.gov.pl/sygnalne/komunikaty-i-obwieszczenia/lista-komunikatow-i-obwieszczen/obwieszczenie-w-sprawie-przecietnego-miesiecznego-wynagrodzenia-w-sektorze-przedsiebiorstw-w-listopadzie-2019-roku,56,72.html

2.https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5498/3/32/1/informacja_o_sytuacji_spoleczno_gospodarczej_wojewodztw_4_2018.pdf