Średnia krajowa 2023 – ile wynosi obecnie średnie wynagrodzenie?

W sprawie średniej krajowej brak spójnych danych. W zależności od metodologii i ośrodka badawczego możemy zapoznać się z różnymi informacjami. Dane dotyczące 2023 roku, rzecz jasna, podlegają jeszcze badaniom, ale mamy już pełną informację dotyczącą 2022 roku. Eksperci są zaskoczeni — średnia krajowa poważnie urosła pomimo postpandemicznych perturbacji i zapowiadanej recesji. Na ten wzrost wpływ miała jednak głównie dynamicznie rosnąca inflacja…

Wartość średniej pensji krajowej od lat wywołuje spore emocje i zarazem kontrowersje. Choć wielu traktuje ją jako niemiarodajne i niewiarygodne odzwierciedlenie, ich zdaniem, realnej sytuacji na rynku pracy, to nieprzerwanie od wielu lat Polaków interesuje jej wysokość.

Czy wiadra pomyj, jakie często wylewa się na temat średniej płacy, mają jakieś uzasadnienie? Istotnie, jednym ze źródeł powszechnego w społeczeństwie sceptycyzmu do tego tematu może być brak spójności w danych, jakie się w jej kontekście podaje, ponieważ wciąż wiele osób zarabia płacę minimalną i pracuje na umowach zlecenie, zamiast umowach o pracę. Warto też wiedzieć, że istnieje kilka wartości i metodologii liczenia wartości średniej płacy w Polsce.

Informacje o średnim wynagrodzeniu – kogo dotyczą, a kogo pomijają?

Innym podłożem tego zjawiska może być fakt, że wartość średniego wynagrodzenia we wzbudzających sensację tekstach w internecie nie dotyczy wszystkich zatrudnionych. Autorzy tzw. newsów faworyzują zazwyczaj sektor przedsiębiorstw. Trzeba pamiętać, że zatrudnia on nieco ponad 6 milionów polskich pracujących z ogółu wynoszącego ok. 16,5 miliona. Sporo, ale to nawet nie połowa. Statystyki podawane przez pryzmat sektora przedsiębiorstw mogą odzwierciedlać w trafny sposób specyfikę tej części rynku pracy, jednak dla całej gospodarki GUS zawsze podaje oddzielną, naturalnie niższą wartość.

Warto docenić jednak jeden aspekt związany z tematem średniej krajowej — podawanie jej wartości przy każdej okazji prowokuje do gorących dyskusji na temat sytuacji na rynku pracy i zmusza do refleksji na temat problemów, jakie trapią polskich pracowników.

Średnia krajowa w 2023 roku — jak kształtuje się obecnie sytuacja?

Dane na temat wysokości średniego wynagrodzenia w Polsce są regularnie (co miesiąc) publikowane przez Główny Urząd Statystyczny. Najnowsze dane w tym zakresie pochodzą z 20 marca 2023 roku.

Według badań średnia krajowa w sektorze przedsiębiorstw w całym 2022 roku wyniosła 6653,67 złotych, co daje 4865 zł netto (czyli na rękę) przy zatrudnieniu na umowę o pracę.

Jest to wynik aż o 765 złotych wyższy niż w 2021 roku, gdy średnie wynagrodzenie osiągnęło 5888,88 zł brutto. Na ten wzrost średnich pensji może mieć wpływ m.in. rozpędzająca się inflacja.

Co ciekawe – od grudnia 2021 średnie wynagrodzenie na dobre przekroczyło 6000 złotych brutto, aby w grudniu następnego roku przebić magiczną granicę 7 tysięcy złotych! A dokładnie 7329 złotych, co dało 5236 złotych na rękę. W styczniu 2023 roku średnia krajowa spadła z kolei do 6883,96 zł, aby w lutym podnieść się do 7065,56 zł. Oficjalnie więc najwyższy wynik przeciętnego wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wciąż przypada na grudzień 2022 roku. Ten rekordowy rezultat był jednak napędzony świątecznymi premiami i nagrodami, które otrzymują pracownicy w okresie świątecznym.

Przeciętne wynagrodzenie netto

Warto przypomnieć, że wartość średniej pensji po okresie tendencji wzrostowej, która trwała prawie dekadę, na chwilę wyhamowała w 2020 roku. Miały na to wpływ kłopoty na rynku spowodowane koronawirusem.

Widać to było po spadku przeciętnego wynagrodzenia pomiędzy marcem a majem 2020 roku. Średnia płaca krajowa wynosząca 5489,21 zł w marcu spadła do 5285 zł w kwietniu, aby obniżyć się jeszcze mocniej w maju – do wspomnianej już kwoty 5119,94 zł. Na szczęście w czerwcu kwota ta wzrosła do 5286 złotych, w lipcu do 5382 zł, w październiku osiągnęła 5458,88 zł, a w grudniu aż 5974 zł, co zdecydowanie zwiastowało poprawę sytuacji. W następnych kwartałach średnia krajowa wciąż dynamicznie rosła.

Średnia krajowa 2023 – najnowsze dane

Warto dodać, że Główny Urząd Statystyczny udostępnia informacje na temat średniej krajowej zarówno w perspektywie comiesięcznej, jak i kwartalnej.

• W IV kwartale 2022 roku, według danych GUS potwierdzonych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przeciętne wynagrodzenie miesięczne wyniosło 6965,94 brutto.
• Dla porównania – przeciętna płaca za cały 2022 wyniosła mniej – 6653,67 zł. Pokazuje to ostatni znaczący wzrost pensji u pracowników objętych tym badaniem.

Jak zmieniało się średnie wynagrodzenie w 2022 roku? Jak będzie wyglądało w 2023 roku?

Główny Urząd Statystyczny prezentuje do wiadomości publicznej swoje oświadczenia co miesiąc. Co za tym idzie, w momencie aktualizacji tego wpisu w marcu 2023 roku, ostatnie dane pochodzą z lutego. W poniższej tabeli widać różnice i zarazem wahania, jakie zachodzą w zbieranych przez GUS danych.

Widać tutaj, że także w tym ujęciu zachodzi w głównej mierze tendencja wzrostowa. Ten trend został powstrzymany z powodu covidowych perturbacji, jednak w czerwcu 2020 nastąpiło powolne odbicie. Czy uda się je utrzymać – czas pokaże, wszystko bowiem zależy od tego, czy Polska przejdzie suchą nogą przez zbliżającą się recesję. Pędząca inflacja wciąż może skutecznie wymuszać presję płacową w wielu firmach.

Inny sposób wyliczenia średniej krajowej – przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej

W powyższych akapitach przedstawialiśmy dane, które są aktualizowane przez GUS co miesiąc. Dotyczą one średniej krajowej w sektorze przedsiębiorstw, które zatrudniają ponad 9 osób. Nie można przy pomocy takiego wskaźnika orzekać jednak o sytuacji wszystkich zatrudnionych Polaków. Dlatego Główny Urząd Statystyczny przygotowuje także inne dane – te niestety aktualizowane są tylko raz rocznie – ostatnio 9 lutego 2023 roku.

Mowa o przeciętnym wynagrodzeniu w gospodarce narodowej, które w 2022 roku wyniosło 6346,15 złotych i wzrosło o 683 złotych w stosunku do danych za 2021 rok. Na dane za 2023 roku musimy jeszcze poczekać.

Jak widać, ta kwota jest niższa niż wartość średniej krajowej w sektorze przedsiębiorstw. Dzieje się tak dlatego, ponieważ podczas obliczania przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej bierze się pod uwagę większą liczbę pracowników – także tych pracujących w mniejszych przedsiębiorstwach (poniżej 9 osób) czy też w budżetówce.

Średnia krajowa 2023 różni się też w zależności od miasta!

Warto pamiętać, że dane, które przedstawiają, jak aktualnie kształtuje się średnia krajowa 2023, dotyczą uśrednionych wartości w skali całej Polski. Co za tym idzie, już w przybliżeniu na poszczególne województwa i ich największe miasta widać wyraźne różnice, jakie dzielą wysokość średniego wynagrodzenia. Najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego w tym zakresie pochodzą z 2021 roku. Nowy odczyt pojawi się dopiero w listopadzie 2023 roku.²

Jak widać, różnice w wysokości średniej krajowej w poszczególnych województwach są naprawdę znaczące. Np. w mazowieckim zarabia się średnio prawie aż o 2 tysiące złotych więcej niż województwie podkarpackim.

Przeciętne średnie wynagrodzenie – podstawowy problem

Głównym problemem, jaki wiąże się ze średnim wynagrodzeniem, jest fakt, że np. w danych Głównego Urzędu Statystycznego wyraźnie wartość średniej płacy zawyżają najlepiej zarabiający. Wartości ich zarobków wyraźnie zakrzywiają sytuację na rynku płac.

W wielu opracowaniach na temat średniej krajowej powtarza się stwierdzenie, że nawet powyżej 50% ludzi zatrudnionych na polskim rynku pracy zarabia o wiele mniej, niż wynosi średnia krajowa. Nie pomagają również kłopoty związane z Polskim Ładem, którego zapisy wprowadziły spory chaos i obniżyły wielu osobom wynagrodzenia.

Sprawdź również ranking kont osobistych!

1.

eKonto

3,1/5

zobacz opinie

1.

eKonto

Darmowe bankomaty - Polska

Tak

? od 100 zł

Darmowe konto

Tak

Darmowe bankomaty - za granicą

Tak

? do trzech wypłat w miesiącu

Bezpłatna karta

Tak

? min. jedna transakcja w miesiącu

Promocja

Tak

? 200zł w formie bonu podarunkowego do biedronki, do 200zł za otwarcie kontra i spełnienie warunków promocji, 50zł za otwarcie konta przez e dowód, 50zł za otwarcie konta dla dziecka, 2,2 % na rachunku oszczędnościowym.

już

290

osób wybrało tę ofertę

SPRAWDŹ

2.

BNP Paribas - Konto Otwarte na Ciebie w Promocji

3,2/5

zobacz opinie

2.

BNP Paribas - Konto Otwarte na Ciebie w Promocji

Darmowe bankomaty - Polska

Tak

? 0 zł za wypłaty gotówki kartą z bankomatów zlokalizowanych na terenie Oddziałów Banku i Planet Cash w Polsce niezależnie od wybranej karty

Darmowe konto

Tak

? Opłata za kartę debetową wynosi 0 zł, gdy: a) Użytkownik Karty nie ukończył 26. roku życia, lub b) Użytkownik Karty: • w miesiącu poprzedzającym pobranie opłaty wykonał co najmniej trzy transakcje bezgotówkowe tą kartą oraz; • zalogował się (co najmniej 1 raz) do systemu bankowości internetowej GOonline lub aplikacji mobilnej GOmobile w poprzednim miesiącu kalendarzowym oraz, • wyraził zgody na komunikację z nami w celach marketingowych w formie elektronicznej oraz telefonicznej.

Darmowe bankomaty - za granicą

Tak

? Brak opłat za granicą dotyczy wypłat w Euro, na terenie krajów EOG, z bankomatów Grupy BNP Paribas oraz w ramach Global Alliance. Niezależnie od opłat Banku BNP Paribas właściciel bankomatu może pobrać dodatkową opłatę – w takim przypadku odpowiednia informacja wyświetlana jest na ekranie bankomatu. Za wypłatę gotówki z pozostałych bankomatów Bank pobiera 3% wartości transakcji, min. 10 zł.

Bezpłatna karta

Tak

Promocja

Tak

? Nagroda I - 50 zł przelew, Nagroda II - 200 zł przelew, Nagroda III -200 zł przelew

już

77

osób wybrało tę ofertę

SPRAWDŹ

3.

PKO BP Konto za Zero

4,9/5

zobacz opinie

3.

PKO BP Konto za Zero

Darmowe bankomaty - Polska

Tak

? wypłaty w PLN BLIKIEM ze wszystkich bankomatów w Polsce

Darmowe konto

Tak

Darmowe bankomaty - za granicą

Tak

? Za wypłaty gotówki w walutach obcych z bankomatów ich operatorzy mogą pobierać opłaty

Bezpłatna karta

Tak

? gdy zostanie dokonanych 5 transakcji bezgotówkowych (z wyjątkiem przelewów) kartą lub BLIK-iem w okresie rozliczeniowym karty - W przeciwnym razie opłata wyniesie 10 zł miesięcznie.

Promocja

Nie

już

174

osób wybrało tę ofertę

SPRAWDŹ

Innym aspektem, który nie powinien napawać optymizmem przy okazji dywagacji na temat średniej pensji krajowej, są mnożące się informacje płynące z przedsiębiorstw na temat zwolnień. Jeszcze niedawno były problemy ze znalezieniem rąk do pracy — na niedobór pracowników skarżyły się coraz liczniejsze branże. Co ciekawe, kłopot ten wcale nie dotyczył firm, które płaciły poniżej średniej krajowej, ale także przedsiębiorstw, które utrzymywały relatywnie wysoki poziom pensji dla pracowników.

Te ciekawe perspektywy zostały brutalnie zweryfikowane przez stan epidemiologiczny i wywołane nim perturbacje gospodarcze. Praca stała się trudniejsza do znalezienia, a średnie wynagrodzenie zaczęło spadać. Na szczęście jednak od czerwca 2020 roku znów zauważalna jest tendencja wzrostowa średniej krajowej i poszukiwanych jest coraz więcej rąk do pracy. Niestety negatywnym aspektem jest spirala płacowo-cenowa, która jest przyczyną i efektem szalejącej inflacji.

Średnia pensja – oczekiwania Polaków

Warto także spytać – jakie są w oczekiwania Polaków co do pensji wystarczającej ich zdaniem do życia na podstawowym, średnim i dostatnim poziomie?

Według Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) najmniejsza miesięczna pensja, za którą można zapewnić sobie podstawowe potrzeby, wynosi 1 467 zł netto. Osoby z tego segmentu sięgają też najczęściej po chwilówki online. Grupa badanych, za płacę pozwalającą żyć na średnim poziomie, uznała kwotę 2 317 zł netto. Z kolei 3 605 zł netto badani uznali za minimalne wynagrodzenie, które pozwala na dostatnie życie.

To badanie pochodzi jednak z 2018 roku i zupełnie nie oddaje aktualnych aspiracji Polaków, które są szczególnie wysokie wśród młodych ludzi. Według raportu portalu Sukces pisany szminką osoby od 15 do 29 roku życia chcą w wieku 35 lat zarabiać zdecydowanie więcej. 68% z nich zadowoli się pensją w wysokości 5 tysięcy złotych netto. 26% celuje w wynagrodzenie na poziomie 5-7 tysięcy na rękę, zaś 22% pragnie pensji powyżej 10 tysięcy złotych netto.

Średnia krajowa a pandemia koronawirusa

Pandemia spowodowała kilkumiesięczny spadek wysokości średniej krajowej, jednak sytuacja wróciła do normy. Możliwe jest jednak kolejne spowolnienie gospodarcze, gdy rządy znów alergicznie zareagują na nowe potencjalne epidemie. Przerwane łańcuchy dostaw i ograniczona możliwość sprzedaży swoich dóbr i usług odbiłyby się wtedy na zwolnieniach czy też obniżeniu wynagrodzeń.

Jednak większym problemem niż zagrożenie epidemiczne jest niestety gigantyczna inflacja. Z jej powodu obwieszczenia o rosnącym średnim wynagrodzeniu już nie cieszą, lecz napawają niepokojem. Jest to bowiem namacalny dowód na rozpędzającą się spiralę płacowo-cenową. Co nam po wyższych pensjach, gdy z każdym miesiącem możemy coraz mniej kupić za 100 złotych schowane w portfelu…

A jaka jest Twoja sytuacja? Zarabiasz więcej czy mniej, niż wynosi średnia krajowa? Podziel się swoją historią w komentarzu.