Średnia krajowa wyliczana przez GUS wzbudza co miesiąc sporo kontrowersji. Głównie ze względu na wysokie odczyty i specyficzną metodologię. A dane dotyczące przeciętnego wynagrodzenia w 2024 roku podlegają jeszcze badaniom, ale mamy już pełną informację dotyczącą 2023 roku. Eksperci są zaskoczeni — średnia krajowa poważnie urosła pomimo postpandemicznych i wojennych perturbacji i zapowiadanej recesji. Na ten wzrost wpływ miała jednak głównie dynamicznie rosnąca inflacja…
Kluczowe informacje
- W całym sektorze przedsiębiorstw średnia krajowa w 2023 roku wyniosła 7444,39 zł (5404 zł na rękę – przy umowie o pracę).
- W grudniu 2023 roku pierwszy raz w historii pomiarów pękła granica 8000 złotych brutto – dokładny odczyt to 8033 zł brutto (5805 zł na rękę – przy umowie o pracę).
- Najwyższe wartości średniej krajowej odnotowano w trzech województwach: mazowieckim, dolnośląskim oraz małopolskim.
- Sytuację na rynku płac zakrzywiają średnie zarobki osób najlepiej zarabiających w danej branży.
- Pomimo rosnących płac Polacy z niepokojem spoglądają w przyszłość. Głównym powodem jest wciąż wysoka inflacja, która napędza spiralę płacowo-cenową, oraz prawdopodobna recesja.
Wartość średniej pensji krajowej od lat wywołuje spore emocje i zarazem kontrowersje. Choć wielu traktuje ją jako niemiarodajne i niewiarygodne odzwierciedlenie, ich zdaniem, realnej sytuacji na rynku pracy, to nieprzerwanie od wielu lat Polaków interesuje jej wysokość.
Jednym ze źródeł powszechnego w społeczeństwie sceptycyzmu w stosunku do tego tematu może być brak spójności w danych, jakie się w jej kontekście podaje, bo wciąż wiele osób zarabia płacę minimalną i pracuje na umowach zlecenie, zamiast umowach o pracę. Warto też wiedzieć, że istnieje kilka metodologii liczenia wartości średniej płacy w Polsce.
Informacje o średnim wynagrodzeniu – kogo dotyczą, a kogo pomijają?
Innym podłożem tego zjawiska może być fakt, że wartość średniego wynagrodzenia we wzbudzających sensację tekstach w internecie nie dotyczy wszystkich zatrudnionych. Autorzy tzw. newsów faworyzują zazwyczaj sektor przedsiębiorstw. Trzeba pamiętać, że zatrudnia on nieco ponad 6 milionów polskich pracujących z ogółu wynoszącego ok. 16,5 miliona. Sporo, ale to nawet nie połowa. Statystyki podawane przez pryzmat sektora przedsiębiorstw mogą odzwierciedlać w trafny sposób specyfikę tej części rynku pracy, jednak dla całej gospodarki GUS zawsze podaje oddzielną, naturalnie niższą wartość.
Warto docenić jednak jeden aspekt związany z tematem średniej krajowej — podawanie jej wartości przy każdej okazji prowokuje do gorących dyskusji na temat sytuacji na rynku pracy i zmusza do refleksji na temat problemów, jakie trapią polskich pracowników.
Średnia krajowa w 2024 roku — jak kształtuje się obecnie sytuacja?
Dane na temat wysokości średniego wynagrodzenia w Polsce są regularnie (co miesiąc) publikowane przez Główny Urząd Statystyczny. Najnowsze dane w tym zakresie pochodzą z 22 stycznia 2024 roku. Według tego ostatniego odczytu średnia krajowa w grudniu 2023 roku to 8033 złotych brutto.
Za to średnia krajowa w sektorze przedsiębiorstw w całym 2023 roku wyniosła 7444,39 zł brutto, co daje 5404 zł netto (czyli na rękę) przy zatrudnieniu na umowę o pracę.
Jest to wynik aż o 791 złotych wyższy niż w 2022 roku, gdy średnie wynagrodzenie osiągnęło 6653,67 zł brutto. Na ten wzrost średnich pensji może mieć wpływ m.in. spirala cenowo-płacowa.
Co ciekawe – od grudnia 2021 średnie wynagrodzenie na dobre przekroczyło 6000 złotych brutto, aby w grudniu następnego roku przebić magiczną granicę 7 tysięcy złotych. Co się wydarzyło rok poźniej, czyli w grudniu 2023 roku? Średnia krajowa przekroczyła kolejną granicę i pokonała barierę 8 tysięcy złotych brutto… Pytanie więc – kiedy przywitamy tzw. “10 koła”?
Przeciętne wynagrodzenie netto
Warto przypomnieć, że wartość średniej pensji po okresie tendencji wzrostowej, która trwała prawie dekadę, na chwilę wyhamowała w 2020 roku. Miały na to wpływ kłopoty na rynku spowodowane koronawirusem.
Widać to było po spadku przeciętnego wynagrodzenia pomiędzy marcem a majem 2020 roku. Średnia płaca krajowa wynosząca 5489,21 zł w marcu spadła do 5285 zł w kwietniu, aby obniżyć się jeszcze mocniej w maju – do wspomnianej już kwoty 5119,94 zł. Na szczęście w czerwcu kwota ta wzrosła do 5286 złotych, w lipcu do 5382 zł, w październiku osiągnęła 5458,88 zł, a w grudniu aż 5974 zł, co zdecydowanie zwiastowało poprawę sytuacji. W następnych kwartałach średnia krajowa wciąż dynamicznie rosła.
Wypróbuj nasz kalkulator wynagrodzeń brutto-netto, aby obliczyć, jak przedstawiają się Twoje obecne lub potencjalne zarobki!Wartość średniego wynagrodzenia zawsze podawana jest w wymiarze brutto. Z tego względu, warto rzecz jasna przytoczyć ją także w formie netto, czyli potocznie mówiąc – „na rękę”. Według wyżej podanych danych średnia krajowa w sektorze przedsiębiorstw w 2023 roku wyniosła 5404 złotych na rękę.
Średnia krajowa 2024 – najnowsze dane
Warto dodać, że Główny Urząd Statystyczny udostępnia informacje na temat średniej krajowej zarówno w perspektywie comiesięcznej, jak i kwartalnej.
- W IV Kwartale 2023 roku, według danych GUS potwierdzonych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przeciętne wynagrodzenie miesięczne wyniosło 7767,61 złotych brutto.
- Dla porównania – przeciętna płaca za cały 2023 wyniosła mniej – 7444,39 zł. Pokazuje to ostatni znaczący wzrost pensji u pracowników objętych tym badaniem.
Na co wpływa średnie wynagrodzenie krajowe? Np. na wysokość składek ZUS, jakie muszą płacić przedsiębiorcy. Także na limity IKE i IKZE.
Jak zmieniało się średnie wynagrodzenie w 2023 roku? Jak będzie wyglądało w 2024 roku?
Główny Urząd Statystyczny prezentuje do wiadomości publicznej swoje oświadczenia co miesiąc. Co za tym idzie, w momencie aktualizacji tego wpisu w styczniu 2024 roku, ostatnie dane pochodzą z grudnia. W poniższej tabeli widać różnice i zarazem wahania, jakie zachodzą w zbieranych przez GUS danych.
| Miesiąc | Średnia krajowa brutto |
|---|---|
| Grudzień 2019 | 5604,25 zł brutto |
| Styczeń 2020 | 5282,80 zł brutto |
| Luty 2020 | 5330,28 zł brutto |
| Marzec 2020 | 5489,21 zł brutto |
| Kwiecień 2020 | 5285,01 zł brutto |
| Maj 2020 | 5119,94 zł brutto |
| Czerwiec 2020 | 5286,00 zł brutto |
| Lipiec 2020 | 5381,65 zł brutto |
| Sierpień 2020 | 5337,65 zł brutto |
| Wrzesień 2020 | 5371,56 zł brutto |
| Październik 2020 | 5458,88 zł brutto |
| Listopad 2020 | 5484,07 zł brutto |
| Grudzień 2020 | 5973,75 zł brutto |
| Styczeń 2021 | 5536,80 zł brutto |
| Luty 2021 | 5568,82 zł brutto |
| Marzec 2021 | 5929,05 zł brutto |
| Kwiecień 2021 | 5805,72 zł brutto |
| Maj 2021 | 5637,34 zł brutto |
| Czerwiec 2021 | 5802,42 zł brutto |
| Lipiec 2021 | 5851,87 zł brutto |
| Sierpień 2021 | 5843,75 zł brutto |
| Wrzesień 2021 | 5841,16 zł brutto |
| Październik 2021 | 5917,15 zł brutto |
| Listopad 2021 | 6022,49 zł brutto |
| Grudzień 2021 | 6644,39 zł brutto |
| Styczeń 2022 | 6064,24 zł brutto |
| Luty 2022 | 6220,04 zł brutto |
| Marzec 2022 | 6665,64 zł brutto |
| Kwiecień 2022 | 6626,95 zł brutto |
| Maj 2022 | 6399,95 zł brutto |
| Czerwiec 2022 | 6554,87 zł brutto |
| Lipiec 2022 | 6778,63 zł brutto |
| Sierpień 2022 | 6583,03 zł brutto |
| Wrzesień 2022 | 6687,81 zł brutto |
| Październik 2022 | 6687,92 zł brutto |
| Listopad 2022 | 6857,96 zł brutto |
| Grudzień 2022 | 7329,98 zł brutto |
| Styczeń 2023 | 6883,96 zł brutto |
| Luty 2023 | 7065,56 zł brutto |
| Marzec 2023 | 7508,34 zł brutto |
| Kwiecień 2023 | 7430,65 zł brutto |
| Maj 2023 | 7181,67 zł brutto |
| Czerwiec 2023 | 7333,73 zł brutto |
| Lipiec 2023 | 7481,45 zł brutto |
| Sierpień 2023 | 7363,57 zł brutto |
| Wrzesień 2023 | 7379,76 zł brutto |
| Październik 2023 | 7544,98 zł brutto |
| Listopad 2023 | 7670,19 zł brutto |
| Grudzień 2023 | 8032,96 zł brutto |
Widać tutaj, że także w tym ujęciu zachodzi w głównej mierze tendencja wzrostowa. Ten trend został powstrzymany z powodu covidowych perturbacji, jednak w czerwcu 2020 nastąpiło powolne odbicie. Czy uda się je utrzymać – czas pokaże, wszystko bowiem zależy od tego, czy Polska przejdzie suchą nogą przez zbliżającą się recesję. Nieopanowana inflacja wciąż może skutecznie wymuszać presję płacową w wielu firmach.
Inny sposób wyliczenia średniej krajowej – przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej
W powyższych akapitach przedstawialiśmy dane, które są aktualizowane przez GUS co miesiąc. Dotyczą one średniej krajowej w sektorze przedsiębiorstw, które zatrudniają ponad 9 osób. Nie można przy pomocy takiego wskaźnika orzekać jednak o sytuacji wszystkich zatrudnionych Polaków. Dlatego Główny Urząd Statystyczny przygotowuje także inne dane – te niestety aktualizowane są tylko raz rocznie – ostatnio 9 lutego 2023 roku.
Mowa o przeciętnym wynagrodzeniu w gospodarce narodowej, które w 2022 roku wyniosło 6346,15 złotych i wzrosło o 683 złotych w stosunku do danych za 2021 rok. Na dane za 2023 roku musimy jeszcze poczekać (do 9 lutego 2024 roku).
| Średnia krajowa w sektorze przedsiębiorstw za 2020 rok | Średnia krajowa w gospodarce narodowej za 2020 rok | |
| Brutto | 5411 zł | 5167 zł |
| Netto (na rękę) | 3903 zł | 3731 zł |
| Średnia krajowa w sektorze przedsiębiorstw za 2021 rok | Średnia krajowa w gospodarce narodowej za 2021 rok | |
| Brutto | 5888,80 zł | 5662,53 zł |
| Netto (na rękę) | 4240 zł | 4083 zł |
| Średnia krajowa w sektorze przedsiębiorstw za 2022 rok | Średnia krajowa w gospodarce narodowej za 2022 rok | |
| Brutto | 6653,67 zł | 6346,15 zł |
| Netto (na rękę) | 4865 zł | 4656 zł |
Jak widać, ta kwota jest niższa niż wartość średniej krajowej w sektorze przedsiębiorstw. Dzieje się tak dlatego, ponieważ podczas obliczania przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej bierze się pod uwagę większą liczbę pracowników – także tych pracujących w mniejszych przedsiębiorstwach (poniżej 9 osób) czy też w budżetówce.
Średnia krajowa 2024 różni się też w zależności od miasta!
Warto pamiętać, że dane, które przedstawiają, jak aktualnie kształtuje się średnia krajowa 2024, dotyczą uśrednionych wartości w skali całej Polski. Co za tym idzie, już w przybliżeniu na poszczególne województwa i ich największe miasta widać wyraźne różnice, jakie dzielą wysokość średniego wynagrodzenia. Najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego w tym zakresie pochodzą z 2023 roku (zostały opublikowane w listopadzie 2023 roku, ale dotyczą 2022 roku). Nowy odczyt pojawi się dopiero w listopadzie 2024 roku.2
| Województwo | Średnie wynagrodzenie |
|---|---|
| warmińsko-mazurskie | 5427,81 |
| podkarpackie | 5452,12 |
| świętokrzyskie | 5505,49 |
| kujawsko-pomorskie | 5633,52 |
| lubelskie | 5646,97 |
| lubuskie | 5706,47 |
| podlaskie | 5742,12 |
| wielkopolskie | 5789,84 |
| zachodniopomorskie | 5809,68 |
| opolskie | 5835,92 |
| łódzkie | 5903,19 |
| pomorskie | 6297,51 |
| śląskie | 6388,82 |
| małopolskie | 6411,04 |
| dolnośląskie | 6562,04 |
| mazowieckie | 7508,56 |
Jak widać, różnice w wysokości średniej krajowej w poszczególnych województwach są naprawdę znaczące. Np. w mazowieckim zarabia się średnio prawie aż o 2 tysiące złotych więcej niż województwie podkarpackim.
Przeciętne średnie wynagrodzenie – podstawowy problem
Głównym problemem, jaki wiąże się ze średnim wynagrodzeniem, jest fakt, że np. w danych Głównego Urzędu Statystycznego wyraźnie wartość średniej płacy zawyżają najlepiej zarabiający. Wartości ich zarobków wyraźnie zakrzywiają sytuację na rynku płac.
W wielu opracowaniach na temat średniej krajowej powtarza się stwierdzenie, że nawet powyżej 70% ludzi zatrudnionych na polskim rynku pracy zarabia o wiele mniej niż wynosi średnia krajowa. Nie pomagają również kłopoty związane z Polskim Ładem, którego zapisy wprowadziły spory chaos i obniżyły wielu osobom wynagrodzenia.
Sprawdź również ranking kredytów gotówkowych!
393 osób
wybrało ofertę
157 osób
wybrało ofertę
643 osób
wybrało ofertęInnym aspektem, który nie powinien napawać optymizmem przy okazji dywagacji na temat średniej pensji krajowej, są mnożące się informacje płynące z przedsiębiorstw na temat zwolnień. Jeszcze niedawno były problemy ze znalezieniem rąk do pracy — na niedobór pracowników skarżyły się coraz liczniejsze branże. Co ciekawe, kłopot ten wcale nie dotyczył firm, które płaciły poniżej średniej krajowej, ale także przedsiębiorstw, które utrzymywały relatywnie wysoki poziom pensji dla pracowników.
Średnia pensja – oczekiwania Polaków
Warto także spytać – jakie są w oczekiwania Polaków co do pensji wystarczającej ich zdaniem do życia na podstawowym, średnim i dostatnim poziomie?
Według raportu portalu Sukces pisany szminką osoby od 15 do 29 roku życia chcą w wieku 35 lat zarabiać całkiem konkretne pieniądze. 68% z nich zadowoli się pensją w wysokości 5 tysięcy złotych netto. 26% celuje w wynagrodzenie na poziomie 5-7 tysięcy na rękę, zaś 22% pragnie pensji powyżej 10 tysięcy złotych netto.
Średnia krajowa a pandemia koronawirusa
Pandemia spowodowała kilkumiesięczny spadek wysokości średniej krajowej, jednak sytuacja wróciła do normy. Możliwe jest jednak kolejne spowolnienie gospodarcze, gdy rządy znów alergicznie zareagują na nowe potencjalne epidemie. Przerwane łańcuchy dostaw i ograniczona możliwość sprzedaży swoich dóbr i usług odbiłyby się wtedy na zwolnieniach czy też obniżeniu wynagrodzeń.
Jednak większym problemem niż zagrożenie epidemiczne jest niestety inflacja. Z jej powodu obwieszczenia o rosnącym średnim wynagrodzeniu już nie cieszą, lecz napawają niepokojem. Jest to bowiem namacalny dowód na występowanie spirali płacowo-cenowej. Co nam po wyższych pensjach, gdy z każdym miesiącem możemy coraz mniej kupić za 100 złotych schowane w portfelu…
A jaka jest Twoja sytuacja? Zarabiasz więcej czy mniej, niż wynosi średnia krajowa? Podziel się swoją historią w komentarzu.
Ile wynosi przeciętne wynagrodzenie według GUS?
Ile wynosi średnia krajowa w 2024 roku?
Jaka jest najniższa krajowa w 2023 roku?
Ilu Polaków zarabia najmniej?
Jak liczone jest średnie wynagrodzenie?
Co wlicza się do średniej krajowej?
Ile zarabia bogaty Polak?
Ile wynosi średnia krajowa w Niemczech?
Źródła artykułu:
1. Komunikaty i obwieszczenia Prezesa GUS
https://stat.gov.pl/sygnalne/komunikaty-i-obwieszczenia/18,2020,kategoria.html
2 Dane GUS dot. średniej krajowej w poszczególnych województwach
https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/inne-opracowania/informacje-o-sytuacji-spoleczno-gospodarczej/sytuacja-spoleczno-gospodarcza-wojewodztw-nr-22021,3,42.html
Absolwent dziennikarstwa na Uniwersytecie Gdańskim i podyplomowych studiów z psychologii projektowania na Uniwersytecie SWPS w Sopocie. Miłośnik motoryzacji i nietuzinkowych kierunków podróży, a także entuzjasta języka rosyjskiego, muzyki elektronicznej i świata finansów. Na co dzień projektuje, pisze i bada.
Agnieszka
05.10.2022, 13:40
Ja 11 lat pracuję w wojsku i zarabiam obecnie 2800 na rękę. Zapomniałam dodać, że oczywiście jestem cywilem.
LOL3000
24.09.2022, 23:48
ponoc przyczyna i efektem inflacji jest spirala płacowo cenowa… a ja myslałem ze putin…. generalnie karmią was bzdurami… setki sondaży i pytań ale nie potrafią jasno powiedzieć ile Polaków zarabia poniżej tej “średniej”. dziennikarstwo w Ukropolin to dno i 5 metrów mułu
Ron
18.06.2022, 10:05
Bajkopisarze. Kiedyś byłem nikim zlizywałem błoto z ulicy za głodową stawkę. Dziś doceniam i mam 17 kafli na miesiąc! Ale powiedz to młodym, czy oni zrozumieją, że tylko ciężką pracą się dojdzie do czegoś w życiu!? Bzdury i banialuki, ktoś kto zarabia średnią krajową i więcej nie wypisuje marzycielskiej bzdur o swoich gigantycznych zarobkach. Po pierwsze, bo pracuje i nie ma czasu na bzdury, po drugie przy takich zarobkach myśli się o bezpieczeństwie, a nie dopowiada po forach, że ja mam! Dzieci internetu.
Pablo
28.04.2022, 00:20
3tys brutto, 6tys netto.
Ola
06.03.2022, 11:47
Pracuje już 35 lat w Polsce zarabiam 3300zl mieszkam i żyje w Unii Europejskiej chciałabym zarabiać jak Europejczyk, to było celem Unii. Rozważam wyjazd z kraju, zobaczymy jak się zdziwią gdy ludzie wyjadą
LEON
04.06.2022, 12:03
Nigdzie w Europie juz nie zarobicie dobrze bez dobrego wyksztalcenia.Globalizacja swoje zrobila.No ale probujcie!
Bogdan Ryszka
12.06.2022, 21:37
Rozważasz człowieku wyjazd? Pracujesz 35 lat, i rozważasz… nie wyjedziesz. Twój problem Kobieto że rozważasz. Ja rozważając kilkukrotnie zmianę pracy, zrobiłem to 3 razy w życiu i nigdy nie żałowałem, bo zmieniłem z rozmysłem na lepszą – rozważaj zatem dalej …
Wesly
21.11.2022, 17:45
wyjazd jak najszybciej ….ja to zrobilem 37 lat temu i nigdy nie zalowalem ….nigdy i do Polski bym nigdy nie wrocil bo nawe bedac na emeryturze mam tu 14 tys zl na polskie
Bulik
20.02.2022, 12:57
Zapomniano dodać do kosztów utrzymania kosztów okradania obywateli średnio ok.300 zł na miesiąc ze względu na to, ze złodziei dużych kwot np jak w mojej spółdzielni mieszkaniowej na kwotę 146 mln. złotych , inie ściga się ich, bo prokurator napisał w postanowieniu ze nie jest to czyn zabroniony, ale nie dopisał że do wiezienia idzie się za batonik czekoladowy za 70 gr. Ze jest tak źle w naszym kraju to ze względu na bezczynność prokuratury która swoim potępowaniem wspomaga działalność przestępcza i zajmuje się opozycją a sady wydaja wyroki na zapotrzebowanie zorganizowanej przeestepczosci. My dostajemy ochłapy, a oni żyją dostatnio i mają nas gdzieś, ale musimy płacic podatki i na nich głosować bo inni okrądna nas z ostaniej koszulki i skarpetek. w imię naparzaj bliżniego aż ostania koszuloa i skarpetki spadną z niego. Po PRL-u nastapił wykwit usta korzystnych dla złodziei i malwersantów.
belzedup
10.02.2022, 23:35
Średnia krajowa ludzi na umowę zlecenie to 2300- 2500 zł, od kilku lat to się nie zmienia a teraz jeszcze ten nowy ład…
EDI
28.01.2022, 08:22
Podobno 2/3 Polaków zarabia mniej niż średnia krajowa. Przy tej inflacji to pewnie ciężkie życie :(
Bogdan.
10.02.2023, 18:24
Musi być spora grupa zarabiających mniej, żeby była też inna grupa zarabiających więcej niż tzw. średnia. I dlatego uwzględniając zarobki lepsze i gorsze “robi się “ średnią … logiczne. I wiesz co ? Jakoś nie dziwi mnie, że “przeciętny“ inżynier albo “zwykły“ lekarz zarabia więcej niż dobry sprzątacz lub sprzątaczka… jakoś mnie nie dziwi.
kobietaaaaaaaa
30.12.2021, 14:21
Ja mam 27 lat i nie mam skonczonych studiow a zarabiam 9 tys brutto miesiecznie :) ale ja pracuje od 16 roku zycia :)
Wojtek
17.11.2021, 19:04
Jestem chłopakiem co tyrał przez sześć lat od 1900 brutto do 6100 brutto, od tych sześciu lat robię to samo, ale dzięki mojej wytrwałości uporze pokazywaniu ile jestem wart doszedłem do takiego momentu w jakim jestem teraz. Studiów nie mam jestem po technikum, i aż wzdrygam się ile ludzi po prostu robi wszystko byle jak żeby tylko odbębnić swoje 8 godzin a później narzeka że mają mniej niż ja. Jak ktoś jest bez ambicji i po prostu chodzi do roboty a nie pracuję to niech robi za 2000 zł. Pochodzę z biednej rodziny i moje pierwsze doświadczenie zawodowe było pracą na trzy zmiany za 1400 zł na rękę z czego 300 zł wychodziło na same paliwo żeby dojechać do pracy. Nie warto się poddawać i trzeba walczyć o swoje. A jak ktoś siedzi cicho i nie chcę się rozwijać bo tak mu łatwiej No to czego się dziwi że robi za najniższą krajową albo na umowę zlecenie i tak dalej.
Bogdan.
28.01.2023, 15:23
Jeśli prawdą jest to co Pan pisze, to
“szacun“ za postawę. Ludzi piszących przy
czteropaku piwa , po “odwalonych“ 8 godzinach pracy
łatwo rozpoznać na forach – narzekają i tylko wyżalają
się pisząc że jacyś “ONI“ są winni ich losowi. Dla nich
winny jest rząd (obojętnie jaki) – mogą też być winni
“janusze biznesu“, Żydzi lub banksterzy. Ani Panu ani mi
kiedyś nie chciało się tylko narzekać i człowiek tyrał.
Ja dla odmiany pochodząc z dość zamożnego domu,
to jednak potrafiłem w liceum i na studiach pracować
łopatą, brukować chodniki i myć autobusy …
A potem pracowałem ucząc się i uczyłem pracując.
Życzę Panu powodzenia – Młody Człowieku