Średnia krajowa 2024 – ile wynosi obecnie średnie wynagrodzenie?

Średnia krajowa wyliczana przez GUS wzbudza co miesiąc sporo kontrowersji. Głównie ze względu na wysokie odczyty i specyficzną metodologię. A dane dotyczące przeciętnego wynagrodzenia w 2024 roku podlegają jeszcze badaniom, ale mamy już pełną informację dotyczącą 2023 roku. Eksperci są zaskoczeni — średnia krajowa poważnie urosła pomimo postpandemicznych i wojennych perturbacji i zapowiadanej recesji. Na ten wzrost wpływ miała jednak głównie dynamicznie rosnąca inflacja…

Wartość średniej pensji krajowej od lat wywołuje spore emocje i zarazem kontrowersje. Choć wielu traktuje ją jako niemiarodajne i niewiarygodne odzwierciedlenie, ich zdaniem, realnej sytuacji na rynku pracy, to nieprzerwanie od wielu lat Polaków interesuje jej wysokość.

Jednym ze źródeł powszechnego w społeczeństwie sceptycyzmu w stosunku do tego tematu może być brak spójności w danych, jakie się w jej kontekście podaje, bo wciąż wiele osób zarabia płacę minimalną i pracuje na umowach zlecenie, zamiast umowach o pracę. Warto też wiedzieć, że istnieje kilka metodologii liczenia wartości średniej płacy w Polsce.

Informacje o średnim wynagrodzeniu – kogo dotyczą, a kogo pomijają?

Innym podłożem tego zjawiska może być fakt, że wartość średniego wynagrodzenia we wzbudzających sensację tekstach w internecie nie dotyczy wszystkich zatrudnionych. Autorzy tzw. newsów faworyzują zazwyczaj sektor przedsiębiorstw. Trzeba pamiętać, że zatrudnia on nieco ponad 6 milionów polskich pracujących z ogółu wynoszącego ok. 16,5 miliona. Sporo, ale to nawet nie połowa. Statystyki podawane przez pryzmat sektora przedsiębiorstw mogą odzwierciedlać w trafny sposób specyfikę tej części rynku pracy, jednak dla całej gospodarki GUS zawsze podaje oddzielną, naturalnie niższą wartość.

Warto docenić jednak jeden aspekt związany z tematem średniej krajowej — podawanie jej wartości przy każdej okazji prowokuje do gorących dyskusji na temat sytuacji na rynku pracy i zmusza do refleksji na temat problemów, jakie trapią polskich pracowników.

Średnia krajowa w 2024 roku — jak kształtuje się obecnie sytuacja?

Dane na temat wysokości średniego wynagrodzenia w Polsce są regularnie (co miesiąc) publikowane przez Główny Urząd Statystyczny. Najnowsze dane w tym zakresie pochodzą z 22 stycznia 2024 roku. Według tego ostatniego odczytu średnia krajowa w grudniu 2023 roku to 8033 złotych brutto.

Za to średnia krajowa w sektorze przedsiębiorstw w całym 2023 roku wyniosła 7444,39 zł brutto, co daje 5404 zł netto (czyli na rękę) przy zatrudnieniu na umowę o pracę.

Jest to wynik aż o 791 złotych wyższy niż w 2022 roku, gdy średnie wynagrodzenie osiągnęło 6653,67 zł brutto. Na ten wzrost średnich pensji może mieć wpływ m.in. spirala cenowo-płacowa.

Co ciekawe – od grudnia 2021 średnie wynagrodzenie na dobre przekroczyło 6000 złotych brutto, aby w grudniu następnego roku przebić magiczną granicę 7 tysięcy złotych. Co się wydarzyło rok poźniej, czyli w grudniu 2023 roku? Średnia krajowa przekroczyła kolejną granicę i pokonała barierę 8 tysięcy złotych brutto… Pytanie więc – kiedy przywitamy tzw. “10 koła”?

Przeciętne wynagrodzenie netto

Warto przypomnieć, że wartość średniej pensji po okresie tendencji wzrostowej, która trwała prawie dekadę, na chwilę wyhamowała w 2020 roku. Miały na to wpływ kłopoty na rynku spowodowane koronawirusem.

Widać to było po spadku przeciętnego wynagrodzenia pomiędzy marcem a majem 2020 roku. Średnia płaca krajowa wynosząca 5489,21 zł w marcu spadła do 5285 zł w kwietniu, aby obniżyć się jeszcze mocniej w maju – do wspomnianej już kwoty 5119,94 zł. Na szczęście w czerwcu kwota ta wzrosła do 5286 złotych, w lipcu do 5382 zł, w październiku osiągnęła 5458,88 zł, a w grudniu aż 5974 zł, co zdecydowanie zwiastowało poprawę sytuacji. W następnych kwartałach średnia krajowa wciąż dynamicznie rosła.

Średnia krajowa 2024 – najnowsze dane

Warto dodać, że Główny Urząd Statystyczny udostępnia informacje na temat średniej krajowej zarówno w perspektywie comiesięcznej, jak i kwartalnej.

• W IV Kwartale 2023 roku, według danych GUS potwierdzonych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przeciętne wynagrodzenie miesięczne wyniosło 7767,61 złotych brutto. 
• Dla porównania – przeciętna płaca za cały 2023 wyniosła mniej – 7444,39 zł. Pokazuje to ostatni znaczący wzrost pensji u pracowników objętych tym badaniem.

Jak zmieniało się średnie wynagrodzenie w 2023 roku? Jak będzie wyglądało w 2024 roku?

Główny Urząd Statystyczny prezentuje do wiadomości publicznej swoje oświadczenia co miesiąc. Co za tym idzie, w momencie aktualizacji tego wpisu w styczniu 2024 roku, ostatnie dane pochodzą z grudnia. W poniższej tabeli widać różnice i zarazem wahania, jakie zachodzą w zbieranych przez GUS danych.

Widać tutaj, że także w tym ujęciu zachodzi w głównej mierze tendencja wzrostowa. Ten trend został powstrzymany z powodu covidowych perturbacji, jednak w czerwcu 2020 nastąpiło powolne odbicie. Czy uda się je utrzymać – czas pokaże, wszystko bowiem zależy od tego, czy Polska przejdzie suchą nogą przez zbliżającą się recesję. Nieopanowana inflacja wciąż może skutecznie wymuszać presję płacową w wielu firmach.

Inny sposób wyliczenia średniej krajowej – przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej

W powyższych akapitach przedstawialiśmy dane, które są aktualizowane przez GUS co miesiąc. Dotyczą one średniej krajowej w sektorze przedsiębiorstw, które zatrudniają ponad 9 osób. Nie można przy pomocy takiego wskaźnika orzekać jednak o sytuacji wszystkich zatrudnionych Polaków. Dlatego Główny Urząd Statystyczny przygotowuje także inne dane – te niestety aktualizowane są tylko raz rocznie – ostatnio 9 lutego 2023 roku.

Mowa o przeciętnym wynagrodzeniu w gospodarce narodowej, które w 2022 roku wyniosło 6346,15 złotych i wzrosło o 683 złotych w stosunku do danych za 2021 rok. Na dane za 2023 roku musimy jeszcze poczekać (do 9 lutego 2024 roku).

Jak widać, ta kwota jest niższa niż wartość średniej krajowej w sektorze przedsiębiorstw. Dzieje się tak dlatego, ponieważ podczas obliczania przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej bierze się pod uwagę większą liczbę pracowników – także tych pracujących w mniejszych przedsiębiorstwach (poniżej 9 osób) czy też w budżetówce.

Średnia krajowa 2024 różni się też w zależności od miasta!

Warto pamiętać, że dane, które przedstawiają, jak aktualnie kształtuje się średnia krajowa 2024, dotyczą uśrednionych wartości w skali całej Polski. Co za tym idzie, już w przybliżeniu na poszczególne województwa i ich największe miasta widać wyraźne różnice, jakie dzielą wysokość średniego wynagrodzenia. Najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego w tym zakresie pochodzą z 2023 roku (zostały opublikowane w listopadzie 2023 roku, ale dotyczą 2022 roku). Nowy odczyt pojawi się dopiero w listopadzie 2024 roku.²

Jak widać, różnice w wysokości średniej krajowej w poszczególnych województwach są naprawdę znaczące. Np. w mazowieckim zarabia się średnio prawie aż o 2 tysiące złotych więcej niż województwie podkarpackim.

Przeciętne średnie wynagrodzenie – podstawowy problem

Głównym problemem, jaki wiąże się ze średnim wynagrodzeniem, jest fakt, że np. w danych Głównego Urzędu Statystycznego wyraźnie wartość średniej płacy zawyżają najlepiej zarabiający. Wartości ich zarobków wyraźnie zakrzywiają sytuację na rynku płac.

W wielu opracowaniach na temat średniej krajowej powtarza się stwierdzenie, że nawet powyżej 70% ludzi zatrudnionych na polskim rynku pracy zarabia o wiele mniej niż wynosi średnia krajowa. Nie pomagają również kłopoty związane z Polskim Ładem, którego zapisy wprowadziły spory chaos i obniżyły wielu osobom wynagrodzenia.

Sprawdź również ranking kredytów gotówkowych!

Nie znaleziono ofert spełniających kryteria wyszukiwania

1.

Pożyczka Gotówkowa Smartney

Opinie:

4,0/5

Kwota

1 000 - 60 000 zł

Okres spłaty

6 - 120 mies.

RRSO

18,80 %

Przyznawalność

78 %

? Przyznawalność kredytu liczona jest na podstawie liczby kredytów udzielonych w ostatnich trzech miesiącach.

Wysoka

393 osób

wybrało ofertę

Sprawdź

Dodaj do porównania

Nawet do 60 000 zł na wyciągnięcie ręki! 100% online

Pożyczka konsolidacyjna z rabatem 20%

2.

Kredyt Gotówkowy VeloBank

Opinie:

4,6/5

Kwota

500 - 200 000 zł

Okres spłaty

3 - 120 mies.

RRSO

11,40 %

Przyznawalność

85 %

? Przyznawalność kredytu liczona jest na podstawie liczby kredytów udzielonych w ostatnich trzech miesiącach.

Wysoka

157 osób

wybrało ofertę

Sprawdź

Dodaj do porównania

NOWOŚĆ

Pierwsza rata nawet za 3 miesiące!

3.

Broker Kredytowy Comperia

Opinie:

4,2/5

Kwota

1 000 - 100 000 zł

Okres spłaty

10 - 84 mies.

RRSO

12,40 %

? Uzależnione od oferty banku

Przyznawalność

89 %

? Przyznawalność kredytu liczona jest na podstawie liczby kredytów udzielonych w ostatnich trzech miesiącach.

Wysoka

643 osób

wybrało ofertę

Sprawdź

Dodaj do porównania

Innym aspektem, który nie powinien napawać optymizmem przy okazji dywagacji na temat średniej pensji krajowej, są mnożące się informacje płynące z przedsiębiorstw na temat zwolnień. Jeszcze niedawno były problemy ze znalezieniem rąk do pracy — na niedobór pracowników skarżyły się coraz liczniejsze branże. Co ciekawe, kłopot ten wcale nie dotyczył firm, które płaciły poniżej średniej krajowej, ale także przedsiębiorstw, które utrzymywały relatywnie wysoki poziom pensji dla pracowników.

Średnia pensja – oczekiwania Polaków

Warto także spytać – jakie są w oczekiwania Polaków co do pensji wystarczającej ich zdaniem do życia na podstawowym, średnim i dostatnim poziomie?

Według raportu portalu Sukces pisany szminką osoby od 15 do 29 roku życia chcą w wieku 35 lat zarabiać całkiem konkretne pieniądze. 68% z nich zadowoli się pensją w wysokości 5 tysięcy złotych netto. 26% celuje w wynagrodzenie na poziomie 5-7 tysięcy na rękę, zaś 22% pragnie pensji powyżej 10 tysięcy złotych netto.

Średnia krajowa a pandemia koronawirusa

Pandemia spowodowała kilkumiesięczny spadek wysokości średniej krajowej, jednak sytuacja wróciła do normy. Możliwe jest jednak kolejne spowolnienie gospodarcze, gdy rządy znów alergicznie zareagują na nowe potencjalne epidemie. Przerwane łańcuchy dostaw i ograniczona możliwość sprzedaży swoich dóbr i usług odbiłyby się wtedy na zwolnieniach czy też obniżeniu wynagrodzeń.

Jednak większym problemem niż zagrożenie epidemiczne jest niestety inflacja. Z jej powodu obwieszczenia o rosnącym średnim wynagrodzeniu już nie cieszą, lecz napawają niepokojem. Jest to bowiem namacalny dowód na występowanie spirali płacowo-cenowej. Co nam po wyższych pensjach, gdy z każdym miesiącem możemy coraz mniej kupić za 100 złotych schowane w portfelu…

A jaka jest Twoja sytuacja? Zarabiasz więcej czy mniej, niż wynosi średnia krajowa? Podziel się swoją historią w komentarzu.