Wakacje kredytowe – co warto wiedzieć?

Zaciągając kredyt, bierzemy na siebie zobowiązanie finansowe, które nakłada na nas obowiązek regulowania comiesięcznych rat przez długi okres, bez żadnego „ale”. Niby oczywiste, ale życie często pokazuje nam, że nasz budżet domowy nie zawsze jest w najlepszej kondycji. Co w takiej sytuacji? Czy można odpocząć od kredytu? Rozwiązaniem są wakacje kredytowe, które być może potrwają aż do końca 2024 roku.

Wakacje kredytowe 2024 – projekt ustawy

Rząd Prawa i Sprawiedliwości pod koniec października 2023 roku przedstawił projekt ustawy przewidujący przedłużenie wakacji kredytowych na rok 2024. Decyzja ta nie jest jeszcze ostateczna i zależeć będzie od nowego parlamentu.

Zdaniem aktualnie rządzących w 2024 roku wakacje kredytowe miałyby dotyczyć jednej umowy kredytowej na mieszkanie, zawartej w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. W projekcie ustawy zaproponowano też limit kwotowy, zgodnie z którym wakacje kredytowe byłyby dostępne dla kredytobiorców, których kwota kredytu nie przekracza 400 tys. zł.

A co z tymi, których hipoteka wynosi nieco więcej? Jeśli kwota kredytu przekracza 400 tys. zł, ale nie jest wyższa niż 800 tys. zł, możliwe będzie zawieszenie spłaty, pod warunkiem że miesięczne koszty obsługi kredytu przekraczają 50% średniego miesięcznego dochodu gospodarstwa domowego kredytobiorcy.

Ustawa o wakacjach kredytowych 2022/2023

Wakacje kredytowe zostały wprowadzone w lipcu 2022 r. i pozwalały na zawieszenie 8 rat kredytu hipotecznego: czterech w 2022 r. i kolejnych czterech w 2023 r. Takie rozwiązanie było możliwe dzięki Ustawie z dn. 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom ¹.

Na mocy ustawy osoby, które zaciągnęły kredyt hipoteczny w polskiej walucie na własny cel mieszkaniowy, mogły skorzystać z wakacji kredytowych. Te pozwoliły na czasowe zawieszenie spłaty kredytu hipotecznego po 2 miesiące w III i IV kw. 2022 roku i po 1 miesiącu w każdym z czterech kwartałów 2023 roku.

Czy zawieszone raty przepadły? W żadnym razie. Rata kredytu nie znikła, tylko wydłużyła okres spłaty całego zobowiązania. Na szczęście do zawieszonych rat, nie zostały doliczane żadne dodatkowe odsetki.

Oto jak wyglądają raty kredytu z wakacjami i bez wakacji kredytowych

Co jeszcze znajduje się w Ustawie z 7 lipca 2022 r.?

Ustawa z 7 lipca 2022 r. skierowana jest nie tylko do kredytobiorców. Wprowadziła w życie również inne rozwiązana, które mają wpływ na dzisiejszy rynek finansowy. O czym mowa?

Reforma wskaźnika WIBOR

W skrócie zakładała reformę wskaźnika WIBOR i zastąpienie go innym wskaźnikiem, który obniży wysokość rat kredytowych. Procedurę wyznaczenia zamiennika nazwano w unijnym rozporządzeniu jako BMR. Inicjatywa prowadzona jest przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Wydłużenie działania tarcz antyinflacyjnych

W przepisach zawarto też odniesienie do tarcz antyinflacyjnych. W ramach nich do końca października 2022 roku, kontynuowana była niższa stawka VAT na paliwa (8 proc. zamiast 23 proc.), stawka VAT na prąd i ciepło (5 proc.) oraz stawka VAT na gaz (0 proc.). Do 30.06.2023 roku obowiązywała za to stawka 0 proc. VAT na żywność.

Dodatkowe środki na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców

Wprowadzone zmiany odnosiły się także do zasilenia dodatkowymi środkami w kwocie 1,4 mld zł Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Wsparcie z Funduszu wynosi do 2 tys. zł i może być wypłacane maksymalnie przez 36 miesięcy. Sama spłata pożyczki nastąpi po 2 latach od ostatniej wpłaty – w 144 równych i niskooprocentowanych ratach. Część spłaty takiej pożyczki zostanie umorzona, ale pod warunkiem terminowej spłaty 100 pierwszych rat.

Kto zapłaci za ustawowe wakacje kredytowe?

Prezes Związku Banków Polskich nie ma wątpliwości, że w istocie rządowe zawieszenie spłaty zobowiązań udzielone posiadaczom złotowych kredytów mieszkaniowych, sfinansują klienci banków.

Mówiliśmy o tym, że ta ustawa jest niesprawiedliwa, gdyż promuje najzamożniejszych kredytobiorców kosztem deponentów, kosztem innych kredytobiorców oraz kosztem współwłaścicieli banków.

Krzysztof Pietraszkiewicz, prezes ZBP

Przypomnijmy, że uczestnikami OFE jest ponad 15 mln Polaków, którzy mają w swoich portfelach akcje banków. Do tego dodajmy klientów funduszy inwestycyjnych. Z kolei właścicielami banków spółdzielczych jest 950 tys. osób. Bankowcy w trakcie procesu legislacyjnego sugerowali, by tego typu wakacje zostały wprowadzone, ale jedynie dla osób najbardziej potrzebujących. Ich propozycje zostały jednak odrzucone.

Czym są wakacje kredytowe?

Wakacje kredytowe to udzielona przez bank zgoda na chwilowe zawieszenie spłaty uwzględnionych w harmonogramie rat za kredyt hipoteczny. Wnioskować może o to kredytobiorca, który znalazł się w relatywnie gorszej sytuacji finansowej (niż w momencie zaciągania kredytu), która utrudnia lub uniemożliwia mu rzetelne wywiązywanie się z umowy kredytowej i terminowej spłaty rat zobowiązania.

Kiedy warto skorzystać z zawieszenia rat?

Życie pisze różne scenariusze, które mogą nas motywować do chęci odroczenia spłaty rat kredytowych. Trudno wskazać tutaj regułę, jednak spośród najczęściej występujących okoliczności wymieńmy kilka przykładowych sytuacji, z powodu których będziemy chcieli wydłużyć okres spłaty kredytu.

• Utrata źródła dochodu.
• Pogorszenie się sytuacji finansowej w związku z pojawieniem się nieplanowanych wydatków.
• Konieczność zawieszenia swojej działalności zarobkowej.
• Ciągnące się za nami problemy finansowe.
• Wyraźny wzrost wysokości rat kredytu, który jest efektem podniesienia stóp procentowych.

W przypadku okoliczności, które zmuszają nas do rozważenia skorzystania z wakacji kredytowych, warto pamiętać o tym, że przyczyny to aspekt tylko i wyłącznie osobisty. Niezależnie od tego, z jakiego powodu decydujemy się na zawieszenie spłaty kredytu, nie musimy uzasadniać, co motywuje nas do napisania wniosku o odroczenie. Co za tym idzie, bank nie traktuje tego jako czynnik, na którego podstawie rozstrzyga, czy wakacje kredytowe nam się należą lub nie.

Wprowadzone wakacje kredytowe dostępne w 2022 i 2023 roku są dobrą okazją do zgromadzenia oszczędności, które warto będzie wykorzystać w nadpłacie kredytu mieszkaniowego. Taka choćby częściowa spłata kredytu pozwoli zmniejszyć jego odsetki naliczane od raty kapitałowej.

Jak skorzystać z wakacji kredytowych?

Skorzystanie z wakacji kredytowych jest stosunkowo prostym rozwiązaniem, które nie musi oznaczać konieczności wizyty w stacjonarnej placówce banku. Coraz więcej instytucji przewiduje możliwość wnioskowania o odroczenie spłaty rat kredytu na różne sposoby bez konieczności wychodzenia z domu – np. poprzez złożenie wniosku online lub kontaktując się telefonicznie z obsługą klienta.

Co należy sprawdzić, zanim zawnioskujemy o wakacje kredytowe w banku?

• Sprawdź, ile dni przed terminem spłaty raty najpóźniej należy złożyć wniosek.
• Upewnij się, jak szybko weryfikowany jest wniosek przez bank.
• Zapoznaj się z ogólnym wzorem wniosku o odroczenie rat kredytu, aby wiedzieć, które informacje będą konieczne do wskazania.