Zasiłek pielęgnacyjny 2024 – ile wynosi i komu przysługuje?

Jednym ze sposobów wsparcia w trudnej i wyjątkowej sytuacji życiowej jest wypłata zasiłku pielęgnacyjnego. Czy w 2024 roku możemy liczyć na jego podwyżkę oraz jakie warunki musisz spełnić, by się o niego starać?

Pomoc państwa w samodzielnej egzystencji obywateli

Rządy większości krajów podejmują wiele działań, by zapewnić swoim obywatelom pełne bezpieczeństwo socjalne na każdym szczeblu sytuacji życiowych. Formą wsparcia jest, m.in. realizowanie świadczeń pieniężnych, w tym zasiłków. W Polsce wypłacane są przez:

• Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) oraz
• Miejskie ośrodki pomocy społecznej, czyli tzw. MOPS.

Pośredniczą w tym wszystkim gminy jako terenowe jednostki samorządowe.

ZUS zajmuje się wypłatą przede wszystkim tych świadczeń, na które każdy obywatel odprowadza składki (tj. na ubezpieczenie zdrowotne, wypadkowe, chorobowe, emerytalne czy rentowe). Z kolei zadaniem lokalnych ośrodków społecznych jest pomoc każdemu, kto znajdzie się w kiepskiej sytuacji życiowej – straci pracę, nagle zachoruje lub podda się rehabilitacji zawodowej.

Jednym z popularnych dodatków rodzinnych jest zasiłek pielęgnacyjny, będący dobrym przykładem prowadzenia polityki prorodzinnej i socjalnej państwa.

Ocena polityki prorodzinnej rządu

W czasach rosnącej inflacji, gdzie m.in. świadczenie 500 plus starcza na coraz mniej, zmieniła się nieco ocena Polaków dotycząca polityki rodzinnej prowadzonej przez rząd. Na pewno ubyło ocen bardzo dobrych i dobrych względem, chociażby 2021 r. Obecnie co dziesiąty respondent (10 proc.) daje rządowi 5, więcej niż co trzeci (35 proc.) – 4, a kolejna 1/3 wystawia ocenę dostateczną (33 proc.). 16 proc. badanych nie jest zadowolona z działań prorodzinnych, a 6 proc. nie ma zdania na ten temat.

Oczywiście na wystawianie takich, a nie innych not największe znaczenie odegrały poglądy polityczne oraz orientacja światopoglądowa. Ci, którzy dali rządowi najlepsze oceny (bardzo dobre i dobre) deklarowali poglądy prawicowe. Wśród badanych tylko 19 proc. wykazywała poglądy lewicowe.

Zasiłek pielęgnacyjny – pomocna dłoń w sprawowaniu opieki nad niepełnosprawnymi

Czym jest zasiłek pielęgnacyjny? To jedno ze świadczeń opiekuńczych określonych w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Głównym zadaniem takiej pomocy jest pokrycie wydatków związanych z zapewnieniem opieki osobie, która nie jest zdolna do samodzielnej egzystencji.

Założeniem zasiłku jest więc częściowa pomoc finansowa osobie niepełnoprawnej, w związku z jej stanem zdrowia i niezdolnością do podjęcia jakiejkolwiek pracy. Wypłaca go gmina za pośrednictwem, np. miejskich ośrodków pomocy społecznej w formie comiesięcznej pomocy materialnej.

Zasiłek pielęgnacyjny a świadczenie pielęgnacyjne – czym się różnią?

Wiele osób myli te dwa pojęcia, dlatego na wstępie podkreślamy, że zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne 2024 to dwa odrębne świadczenia. Obydwa przyznawane są na podstawie jednego aktu prawnego, ustawy o świadczeniach rodzinnych². Oba są również świadczeniami opiekuńczymi. I na tym kończą się podobieństwa między nimi.

Zasiłek pielęgnacyjny to rodzaj dodatkowej wypłaty, która jedynie częściowo pokrywa wydatki związane z zapewnieniem należytej opieki nad potrzebującym niepełnosprawnym. Z kolei świadczenie pielęgnacyjne zastępuje pełną wypłatę opiekuna. Są to zazwyczaj sytuacje, w których opiekun zmuszony jest do całkowitej rezygnacji z pracy lub innej pracy zarobkowej po to, by sprawować opiekę nad niepełnosprawnym dzieckiem (m.in. całodobowej opieki).

Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać zasiłek pielęgnacyjny?

Zgodnie z art. 16 Ustawy o świadczeniach rodzinnych³ do otrzymania tego typu zasiłku kwalifikują się wyłącznie niepełnosprawne dzieci – do 16 roku życia, posiadające orzeczenie o niepełnosprawności, a także:

• osoby niepełnosprawne powyżej 16 roku życia, jeśli legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Mogą również posiadać zaświadczenie z ZUS lub KRUS o zaliczeniu płatnika do I grupy inwalidzkiej,

• seniorzy, którzy ukończyli 75 lat,

• osoby niepełnosprawne, w wieku powyżej 16 lat legitymujące się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (pod warunkiem, że inwalidztwo powstało przed ukończeniem 21 roku życia). W tym przypadku może to być również orzeczenie ZUS lub KRUS o przyznaniu płatnikowi II grupy inwalidzkiej.

Pieniądze często wypłaca się również samym opiekunom inwalidów, aby z większą swobodą mogli nabywać sprzęty oraz leki, niezbędne dla prawidłowego rozwoju, rehabilitacji i leczenia niepełnosprawnego.

W jakich przypadkach prawo do zasiłku nie przysługuje?

Zdarza się czasem, że państwo odmówi wypłaty zasiłku pielęgnacyjnego. Kiedy tak się dzieje?

• Gdy dziecko przebywa w rodzinie zastępczej bądź instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (częściowo lub w całości pokrywane przez budżet państwa). Może to być, np. dom pomocy społecznej, areszt śledczy, zakład poprawczy czy placówki opiekuńczo-wychowawcze i młodzieżowe ośrodki wychowawcze,

• Gdy niepełnosprawny uprawniony jest do dodatku pielęgnacyjnego,

• Członkowie rodziny otrzymują za granicą świadczenia na pokrycie kosztów, związanych z pielęgnacją osób niepełnosprawnych.

Jaka jest wysokość zasiłku w 2024 roku?

Od 2019 roku wysokość zasiłku pielęgnacyjnego nie zmieniła się i nadal wynosi 215,84 zł miesięcznie. Jego kolejna weryfikacja i ewentualna podwyżka (lub niezmienianie kwoty) nastąpi w 2024 roku. Na razie trwają na ten temat rozmowy. O wszystkich zmianach, będziemy informować na bieżąco.

Niestety, wysokość świadczenia nie jest rok rocznie waloryzowana, jak chociażby renta czy emerytura. Jego kwota weryfikowana jest co 3 lata z uwzględnieniem wyniku progu badań wsparcia dochodowego rodzin, który to przedstawia Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Jednak taka weryfikacja wcale nie oznacza tego, że kwota zasiłku ulegnie zmianie.

Kryterium dochodowe 2024

Świadczenie przysługuje niezależnie od dochodów rodziny, dzięki temu nie musisz się martwić o to, że przekroczysz wskazane kryterium dochodowe.

Jak długo można pobierać pomoc pielęgnacyjną?

Główna zasada zakłada, że przyznaje się go na czas nieokreślony. Wyjątek stanowią sytuacje, w których orzeczenie o niepełnosprawności przyznawane jest na określony czas.

Przydziela się go na poniższe okresy:

• na czas nieokreślony dla seniorów powyżej 75 roku życia oraz gdy taką decyzję wydano na stałe albo

• na czas określony dla osób, które legitymują się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, wydanym na określony czas, np. 2 lata.

Jak uzyskać zasiłek pielęgnacyjny na dziecko?

Złóż wniosek w urzędzie gminy lub miasta, do którego jesteś przypisany ze względu na miejsce zamieszkania. Możesz wysłać go również w formie elektronicznej, poprzez portal Emp@tia.

Jakich jeszcze dokumentów potrzebujesz?

• Dokument tożsamości osoby niepełnosprawnej,

• Orzeczenie o niepełnosprawności wraz z uwzględnieniem stopnia lub grupy inwalidzkiej,

• W przypadku dzieci poniżej 16 lat – skrócony odpis aktu urodzenia,

• Ewentualnie możesz dostarczyć zaświadczenie z instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (* chodzi tutaj głównie o to, by wykazać, że pobyt osoby uprawnionej do zasiłku pielęgnacyjnego i przyznawane jej świadczenia, nie są w całości lub części finansowane przez budżet państwa lub NFZ),

• Upoważnienie (* gdy wniosek składasz w imieniu osoby pełnoletniej). Warunek ten nie obowiązuje jedynie prawnych opiekunów niepełnosprawnego.

Jak długo czeka się na decyzję?

Wniosek o przyznanie lub odrzucenie zasiłku pielęgnacyjnego rozpatrywany jest w ciągu 30 dni kalendarzowych. Termin ten czasami może zostać nieco wydłużony w czasie, w celu szczegółowego przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego. Od każdej decyzji administracyjnej, przysługuje prawo do jej odwołania.

Czy komornik może zająć zasiłek pielęgnacyjny?

Nie. Zasiłek zgodnie z prawem traktuje się jako jedno ze świadczeń opiekuńczych. A to oznacza, że niemożliwe jest jego zajęcie zarówno w egzekucji alimentacyjnej, jak i niealimentacyjnej.

Dokładnie opisują to przepisy Kodeksu cywilnego. A bliżej art. 833⁴, który mówi o tym, że wszelkie świadczenia rodzinne, w tym zasiłek pielęgnacyjny wyłączone są spod egzekucji komorniczej.

Zasiłek pielęgnacyjny ze zmianami w 2024

Na razie nie wiemy, na jaką kwotę zasiłku pielęgnacyjnego mogą liczyć jego świadczeniobiorcy w 2024 r. Rada Ministrów w wydanym oświadczeniu podkreśla, że ma na uwadze szczególną sytuację osób z niepełnosprawnościami oraz potrzebę ich wsparcia. Dlatego Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przygotowało Ustawę o świadczeniu wspierającym, która określa nowe rozwiązania dedykowane zarówno dla osób niepełnosprawnych jak i ich opiekunów.

Świadczenie wspierające jest bezpośrednio dedykowane osobom z niepełnosprawnością. Jego kwota powiązana jest z wysokością renty socjalnej (* od 40 poc. do 220 proc. renty socjalnej) i wynika od poziomu potrzeby wsparcia. Możesz też poszukać innych rozwiązań dodatkowych. Np. ubiegać się o zasiłek stały, o ile mamy ku temu możliwości. Przypominamy tylko, że otrzymywanie zasiłku pielęgnacyjnego nie wyklucza prawa do zasiłku stałego (* za to świadczenie pielęgnacyjne już tak). Wlicza się on natomiast do dochodu, co oznacza, że zasiłek stały będzie pomniejszony o wartość zasiłku pielęgnacyjnego.

FAQ: najczęściej zadawane pytania