Jak zabezpieczyć pieniądze przed rozwodem?

Podjęliście trudną decyzję o zakończeniu małżeństwa, a teraz zastanawiasz się, jak zabezpieczyć pieniądze przed rozwodem? Czy to w ogóle jest możliwe? Jaki majątek podlega podziałowi po rozwodzie?

Majątek osobisty a majątek wspólny 

Postawmy sprawę jasno: jeśli przed ślubem nie decydujecie się na podpisanie intercyzy, to od chwili, gdy połączycie się węzłem małżeńskim wszystko, co razem kupicie (np. samochód czy mieszkanie) lub zarobicie jest wspólne. Jest to tak zwany majątek wspólny. W świetle prawa zarobki każdego małżonka należą również do drugiej osoby. Nieważne, że wpływają na Twoje konto osobiste. Twój mąż czy żona mają do nich takie samo prawo jak Ty.

Oprócz majątku wspólnego możemy wyróżnić także majątek osobisty każdego z małżonków. Co wchodzi w jego skład?

• Wszystkie rzeczy, dobra i pieniądze, które zgromadziłeś na własny rachunek przed ślubem. Kupiłeś samochód: nadal pozostaje Twój. Odziedziczyłeś mieszkanie po dziadkach: nadal jest Twoje. Odłożyłeś pewną kwotę oszczędności na koncie oszczędnościowym: te pieniądze nadal należą do Ciebie. 
• Środki nabyte w drodze spadku, dziedziczenia i darowizny, otrzymane zarówno przed, jak i po ślubie, o ile są przekazywane tylko na Ciebie. 
• Przedmioty osobiste, takie jak ubrania, kosmetyki, książki. 
• Nagrody uzyskane za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków. 
• Prawa majątkowe, które wynikają ze wspólności łączonej podlegającej odrębnym przepisom, np. udziały w spółce cywilnej. 
• Przedmioty, które nabywasz za środki zgromadzone przed ślubem. Na przykład: sprzedałeś dom, który odziedziczyłeś przed ślubem. Pieniądze z jego sprzedaży stanowią Twój majątek osobisty. Jeśli kupisz za nie powiedzmy samochód, nadal będzie to tylko Twój samochód. 

Jak zabezpieczyć majątek osobisty przed rozwodem?

Majątek osobisty pozostaje osobisty także w trakcie rozwodu. Jednak pamiętaj, że rozliczeniu mogą podlegać nakłady poniesione z majątku osobistego na wspólny oraz odwrotnie, ze wspólnego na osobisty. Przykład: przed ślubem masz 100 tys. zł, które wchodzą w skład Twojego majątku osobistego. Po ślubie kupujecie mieszkanie i osobiste oszczędności idą na wkład własny. Mieszkanie jest wspólne. W razie rozwodu, aby uzyskać sprawiedliwy podział, trzeba będzie udowodnić, że 100 tys. zł to nakłady poniesione z majątku osobistego.

 Przydatne w dokumentowaniu majątku osobistego mogą być:

• Faktury zakupowe, paragony, umowy zakupu. 
• Wyciągi z konta. Tutaj moja uwaga: jeśli zamykasz konto w jakimkolwiek banku to dobrym nawykiem jest wcześniejsze pobranie wszystkich wyciągów bankowych. Nie musisz ich drukować, ponieważ dokumenty mogą się zgubić lub zniszczyć. Możesz je zapisać na przykład na dysku Google, gdzie w każdym czasie będziesz mieć do nich dostęp. Uzyskanie wyciągów z zamkniętego konta przeważnie jest możliwe (zależy, ile czasu upłynęło), ale dość skomplikowane i często płatne. 
• Akty notarialne.
• Umowy darowizny.
• W ostateczności nawet zeznania świadków. 

Jak zabezpieczyć pieniądze przed rozwodem? Najlepszym rozwiązaniem jest intercyza

Domyślnie w momencie ślubu zachodzi zmiana w ustroju majątkowym małżonków i zaczyna obowiązywać wspólność majątkowa. Można to jednak zmienić, podpisując intercyzę. Co ważne, można ją zawrzeć nie tylko przed, ale i po ślubie. 

• Intercyza musi być podpisana w formie aktu notarialnego. 
• Małżonkowie muszą określić, jaki rodzaj intercyzy chcą podpisać: całkowita rozdzielność majątkowa, ograniczenie wspólności majątkowej,  rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków. Możliwa jest również odwrotna intercyza z rozszerzeniem wspólności ustawowej, czyli część majątku osobistego wchodzi w skład majątku wspólnego. 

Jak zabezpieczyć pieniądze przed rozwodem: rozdzielność majątkowa z datą wsteczną

Sprawy rozwodowe mogą ciągnąć się miesiącami i latami. W tym czasie, aż do momentu uzyskania orzeczenia o separacji lub rozwodzie majątek nadal pozostaje wspólny. Oznacza to, że wszystkie zarobki uzyskane w trakcie trwania rozwodu czy wszystkie zakupy (np. kupujesz sobie samochód) nadal są wspólne. Czasami małżonek specjalnie przeciąga sprawę rozwodową, ponieważ wie, że im dłużej zwleka, tym większy majątek będzie do podziału.

Aby zapobiec takiej sytuacji, można w odrębnej sprawie sądowej wnieść o ustalenie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną. Data wsteczna w tym przypadku to data faktycznego rozstania — bardzo często pomiędzy rozstaniem a wniesieniem sprawy o rozwód mija trochę czasu. 

Takie sprawy sądowe nie są najprostsze, ponieważ trzeba wykazać ważne powody do ustania rozdzielności majątkowej. Na przykład to, że małżonek trwoni majątek bądź też ma powiększające się długi, które obciążają także Ciebie. Niemniej jest to jakaś furtka i warto się nad tym rozwiązaniem zastanowić, szczególnie jeśli widoki na szybkie zakończenie sprawy rozwodowej są bardzo marne. Jeśli się na to zdecydujesz, poszukaj kancelarii adwokackiej, która może pochwalić się dużymi sukcesami w przeprowadzaniu takich spraw. 

Czy da się zabezpieczyć pieniądze na koncie przed rozwodem?

Napisałam już, że mając wspólność majątkową pieniądze, które trafiają na Twoje konto osobiste, do którego małżonek nie ma dostępu, nadal są wspólne (chyba że stanowią składnik majątku osobistego, np. z tytułu darowizny). 

Na wielu stronach internetowych znajdziesz rady, że aby zabezpieczyć pieniądze przed rozwodem, wystarczy oddzielne konto bankowe. Niestety, to wcale nie jest takie proste.

Po pierwsze, w trakcie sprawy o podział majątku małżonek może wnieść o ustalenie salda na kontach bankowych współmałżonka w dniu ustania wspólnoty majątkowej. Pierwsze, co przychodzi na myśl to: wyczyścić konto wcześniej, przelać albo wypłacić pieniądze. 

Cóż, czasami to nic nie da, ponieważ małżonek, który jest świadomy tego, jakie kwoty mogłeś mieć na rachunkach, może wnieść do sądu o dołączenie wyciągów z konta. Wtedy łatwo jest ustalić, co stało się z pieniędzmi. Co więcej, takie działanie jest niezgodne z prawem i stanowi sprzeniewierzenie majątku wspólnego, więc do działania można włączyć policję lub prokuraturę. 

Wydanie tych pieniędzy także wcale nie zapewnia ochrony przed koniecznością podzielenia się nimi z małżonkiem. Po pierwsze, jeśli je „przehulasz”, np. w kasynie, druga osoba ma prawo do odszkodowania. Po drugie, jeśli je wydasz teoretycznie na potrzeby rodziny, druga strona może próbować wykazać, że wcale tak nie było i że podjęte z konta kwoty nijak się mają z rzeczywistymi nakładami na utrzymanie. 

Kolejny „polecany” sposób to założenie konta w banku, o którym małżonek nie może mieć pojęcia. Tutaj również ostrzegam, że na wniosek współmałżonka sąd może wystąpić do banków z zapytaniem o to, czy dana osoba posiada w nim rachunki bankowe. 

Również darowizna na zaufanego członka rodziny nie ma racji bytu z tej przyczyny, że na darowizny z majątku wspólnego musi wyrazić zgodę drugi współmałżonek. 

Jak sam widzisz, zabezpieczenie pieniędzy przed rozwodem na koncie bankowym wcale nie jest takie proste. Dużo zależy od determinacji Twojej drugiej byłej połówki. 

Kredyt hipoteczny a rozwód

Bierzecie ślub, następnie zaciągacie wspólnie kredyt hipoteczny. Sytuacja dość standardowa. Gorzej, jeśli po jakimś czasie dojdzie do rozwodu. Co zrobi bank?

No cóż, bank nie interesuje się tym, co się dzieje w waszym pożyciu małżeńskim. Dla banku ważne jest to, by zobowiązanie było regulowane terminowo. Co możecie zrobić:

• Sprzedać wspólną nieruchomość i dokonać podziału kwoty, jaką za nią otrzymacie. W tym momencie pozostałe zobowiązanie w banku jest spłacane, a kredyt zamykany. Wy dzielicie się nadwyżką. 
• Aneksowanie umowy kredytowej. Bank raczej zgodzi się na to, by przepisać kredyt tylko na jedną osobę, ale pod warunkiem, że ma ona odpowiednią zdolność kredytową. A o to może być trudno, szczególnie teraz, gdy stopy procentowe są rekordowo wysokie. 

Jak zabezpieczyć pieniądze przed rozwodem? Podsumowanie

Rozwód to temat bardzo ciężki. Zazwyczaj, kiedy do niego dochodzi, sprawy stoją już na takim ostrzu noża, że druga strona nie cofnie się przed niczym. 

Najlepszym rozwiązaniem na zabezpieczenie majątku przed rozwodem jest oczywiście intercyza.

A jeśli na nią już za późno, to spróbuj dogadać się z eksmałżonkiem co do podziału majątku i podpisać ugodę notarialną. Zaoszczędzicie czas, nerwy i pieniądze, które stracicie na przeprowadzenie sądownego podziału majątku. Samo powołanie biegłego to wydatek rzędu kilku tysięcy złotych, a często jest on niezbędny w sprawach prowadzonych przez sąd. 

Jeśli nie możecie dogadać się sami, skorzystajcie z usług mediatora. Jego usługi są oczywiście płatne, ale może się okazać, że podczas 2-3 spotkań uda się wypracować rozwiązanie satysfakcjonujące obie strony. Jeśli nie — zawsze możecie skierować sprawę do sądu.

Najczęściej zadawane pytania