Jak działają alerty BIK i czy warto ich używać?

Z roku na rok wzrasta bezpieczeństwo transakcji płatniczych poza domem, jak i w internecie, jednak nadal nie powinno się zapominać o środkach ostrożności. Nasze dane osobowe pozostają wystawione na działania osób zajmujących się ich wyłudzaniem, co warto kontrolować np. za pomocą alertów BIK. Na czym one polegają i w czym mogą pomóc? Sprawdźmy to!

Choć mają trudniej niż przed laty i muszą wykazać się większą determinacją, oszuści czyhający na nasze dane osobowe nadal działają w najlepsze. Cel nieuprawnionego pozyskania czyjegoś numeru PESEL i innych danych jest prosty – zazwyczaj dokonuje się tego w celu wyłudzenia kredytów, przerzucając tym samym odpowiedzialność za brak spłat zobowiązania (często na niebotyczną kwotę) w kierunku niczego nieświadomego konsumenta. Takie działania, niestety, nadal są relatywnie powszechne, a ułatwia je prozaiczna przyczyna – ludzka nieuwaga.

To właśnie przez ludzką nieuwagę, rutynowe podejście do np. zakupów w internecie i niedostateczną świadomość na temat zagrożeń związanych z kradzieżą danych, co roku słyszymy o alarmujących statystykach dot. wyłudzeń na tzw. skradzioną tożsamość. Jak podaje Związek Banków Polskich, tylko między styczniem a czerwcem 2020 roku próbowano wyłudzić 3 tysiące zobowiązań kredytowych na łączną kwotę 153,3 miliona złotych. Najbardziej zuchwały oszust chciał na czyjeś dane pozyskać 20 milionów złotych. Pandemia i związany z tym kryzys napędzają skalę tego niepokojącego zjawiska – w porównaniu z poprzedzającym, 2019 rokiem, liczba prób wyłudzeń wzrosła o ponad 800 przypadków ¹.

Dlaczego warto troszczyć się o bezpieczeństwo naszych danych?

Statystyki dotyczące prób wyłudzeń danych osobowych dobitnie pokazują, jak powszechnym problemem są takie działania. Warto zadbać o bezpieczeństwo naszych danych nie z powodu martwienia się na zapas i targania dobrego samopoczucia, a raczej właśnie po to, aby móc spać spokojnie.

Jak wspomnieliśmy wcześniej – oszuści często działają tak, aby osoba okradziona z danych była niczego nieświadoma. Gdy dowiaduje się o wyłudzeniu, często jest już za późno, bo informuje ją o tym np. dział windykacji banku, który nie otrzymuje rat za zaciągnięty kredyt.

Jak można wyłudzić dane osobowe?

• Phishing.
  Ta szczególnie popularna w ostatnich latach praktyka polega na bardzo wyrachowanym działaniu, które oparte jest na podszywaniu się w wiadomościach e-mail pod banki, sklepy internetowe czy innych usługodawców. Oszuści tworzą łudząco podobny zarówno szablon maili, jak i imitację strony internetowej, wabiąc do niej klienta rzekomą zaległością do opłacenia. Ten, podając swoje dane oszustom, praktycznie podsuwa im na tacy wszystko, czego szukają – co jest prostą ścieżką do wyłudzenia kredytu na nieuczciwie pozyskane dane osobowe.
• Pseudo-sklep internetowy.
  Popularną praktyką oszustów jest też zakładanie sklepów internetowych pozorujących usługi sprzedaży, w rzeczywistości funkcjonując tylko w celu pozyskania danych klientów do nieuprawnionych celów. Oparte często o tani, ale wiarygodnie wyglądający szablon witryny, proszą klientów o podanie danych do zakupów, de facto przekazując takie informacje oszustom lub samemu wykorzystując je do np. wyłudzeń pożyczek czy kredytów.
• Sieć WiFi.
  O tej metodzie w ostatnich latach słychać już rzadziej, niż jeszcze w połowie ubiegłej dekady, jednak nadal nie zniknęła ona z przestrzeni publicznej. Mowa o dostępnych w np. galeriach czy centrach miast sieciach WiFi, które wymagają od użytkownika zarejestrowania się i podania danych osobowych. Ci, którym zależy na szybkim połączeniu się, zdarzają się postępować w tej kwestii nierozważnie i nie “zapala im się czerwona lampka” przy zbyt szczegółowym formularzu. A oszuści – zyskują kolejny kanał do wyłudzenia danych!
• Dokument w niepowołanych rękach.
  Ostatnia, najbardziej tradycyjna i najbardziej bezlitosna metoda. Trudno nie znaleźć osoby, która choć raz w życiu była bliska zgubienia lub zgubiła portfel z dokumentami, tudzież pojedynczy dokument. Niestety, nieuczciwi znalazcy traktują taką sytuację jako doskonały pretekst do wykorzystania danych na dokumencie w złym celu, w myśl powiedzenia “okazja czyni złodzieja”. Z tego powodu, gdy zgubi się portfel – jak najszybciej to możliwe należy zastrzec wszystkie dokumenty!

Czym jest BIK?

Nic dziwnego, że spośród sposobów na wykorzystywanie wyłudzonych danych osobowych, największe obawy budzi kwestia zaciągania kredytów. Niesie ona bowiem spiralę kłopotów i realne zobowiązanie, o którym im później dowiaduje się pokrzywdzony konsument, tym gorzej. Jeżeli obawiamy się, że nasze dane mogły zostać wyłudzone. Stało się w ostatnim czasie coś, co mogło zostać wykorzystane przez oszusta lub zwyczajnie chcemy prewencyjnie przytrzymać rękę na pulsie – warto zwrócić się do Biura Informacji Kredytowej.

Ta instytucja to największy tego typu podmiot zajmujący się zbieraniem, przetwarzaniem i udostępnianiem danych na temat spłaty zobowiązań przez polskich konsumentów.

Czym zajmuje się BIK w szerszym ujęciu?

• Gromadzi dane na temat zaciągania kredytów, a także ich trwania, wysokości rat i statusu spłaty.
• Do BIK wpływają informacje na temat zapytań banków o raport na temat historii finansowej klienta, czyli wszystkich dotychczas zaciągniętych przez niego kredytów hipotecznych i gotówkowych, a także wybranych pożyczek pozabankowych i produktów ratalnych. Nawet, jeżeli wniosek zostanie odrzucony – BIK odnotowuje ten fakt.
• BIK monitoruje wszystkie opóźnienia w spłacie, odnotowując zaległości w uiszczaniu rat kredytów i wybranych pożyczek.
• BIK monitoruje też pojawiające się zapytania o otrzymanie kredytu, na życzenie klienta informując go o tym zawsze za pomocą alertów i pomagając w ten sposób tropić próby wyłudzenia zobowiązania na skradzione dane osobowe.

Czym są alerty BIK?

Alerty BIK to jedna z najpopularniejszych funkcji oferowanych przez Biuro Informacji Kredytowej, która budzi zainteresowanie osób w różnych sytuacjach – zarówno tych, którzy obawiają się padnięcia ofiarą oszustwa, jak i tych, którzy już doświadczyli takiego zdarzenia w przeszłości.

Przekazywane błyskawicznie informacje o otrzymaniu przez banki lub wybranych pożyczkodawców zapytań o uzyskanie kredytu cieszy się też powodzeniem wśród tych osób, które dla spokoju ducha wolą “dmuchać na zimne”.

Zasady działania alertów BIK są wyjątkowo proste.

• Alerty to usługa oferowana przez BIK na życzenie klienta.
• Pozwalają one chronić nasze dane przed nadużyciami, pozwalając na możliwie jak najszybsze reagowanie na próby wyłudzenia kredytu w banku lub instytucji pożyczkowej.
• Informacje o próbie oszustwa od BIK wysyłane są przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu na wskazany numer telefonu poprzez powiadomienie SMS.
• Alerty BIK działają też w sytuacji, gdy oszust chce na np. skradziony dowód osobisty lub nieuczciwie pozyskane dane kupić produkt na raty lub podpisać umowę z operatorem sieci komórkowej na abonament.
• Aby uruchomić alerty BIK, należy wykupić usługę na stronie internetowej tej instytucji, a następnie wybrać interesujący nas pakiet oraz zatwierdzić swoją prośbę.

Ile kosztują alerty BIK?

Alerty BIK to kompleksowy pakiet usług, którego zakres Biuro Informacji Kredytowej zróżnicowało w zależności od preferencji zamawiającego oraz tego, w jakiej roli on chce korzystać z usługi.

Oferta dla osób prywatnych.

• Pakiet podstawowy – 24 złote rocznie.
  Obejmuje on alerty o próbach wyłudzenia kredytu i otrzymanych zapytaniach przez bank.
• Pakiet pełen – 99 złotych rocznie.
  Wykupując tę usługę, klient otrzymuje dodatkowo możliwość zastrzegania dokumentu tożsamości, a poza alertami BIK – także 12 raportów miesięcznych o naszej aktualnej sytuacji w BIK.

Oferta dla przedsiębiorców.

• Pakiet podstawowy – 29 złotych rocznie.
  Poza standardowymi alertami o próbach wyłudzenia kredytu, przedsiębiorcy w podstawowym pakiecie otrzymują także informacje poprzez SMS-a o zapytaniach, a także o wpisach do rejestrów dłużników oraz pojawieniu się jakichkolwiek opóźnień w spłacie zobowiązań firmy.
• Pakiet pełen – 199 złotych rocznie.
  Decydując się na tę usługę, przedsiębiorca uzyskuje dodatkowo 6 raportów o sytuacji finansowej w BIK na temat swojej firmy, 3 raporty na temat innej oraz alerty BIK także o 3 innych firmach.

Alerty BIK za darmo

Niestety BIK nie oferuje żadnej opcji alertów za darmo. 24 złote rocznie nie jest to jednak zbyt wygórowana kwota za poczucie bezpieczeństwa. Tym bardziej jeśli przeliczymy ją na zobowiązania miesięczne – 2 złote na miesiąc to mocno symboliczna opłata.

Co ciekawe alerty BIK były przez pewien czas dostępne za darmo. W ten sposób Biuro Informacji Kredytowej chciało wspomóc Polaków podczas początkowych miesięcy pandemii, gdy wzrosła liczba wyłudzeń danych. Całkiem możliwe, że BIK w najbliższych latach zaproponuje kolejne darmowe miesiące z alertami.

Jak aktywować alerty BIK?

Aktywacja usługi alertów BIK jest wyjątkowo prosta i odbywa się w kilku krokach, angażując nie więcej niż kwadrans naszego czasu.

1. Wchodzimy na stronę internetową BIK.
2. Wybieramy pakiet alertów BIK, z którego chcemy skorzystać, tj. pełny lub rozszerzony.
3. Dokonując zamówienia usług, podajemy swoje dane osobowe i kontaktowe.
4. Potwierdzamy swoją tożsamość skanem dowodu osobistego.
5. Dokonujemy potwierdzenia dodatkowego przelewem w wysokości 1 złotego z naszego konta bankowego.
6. Gotowe, usługa została uruchomiona!

Źródła:

1. https://www.money.pl/banki/dane-zbp-w-pol-roku-z-systemu-bankowego-probowano-wyludzic-ponad-125-mln-zlotych-6545462861813377a.html