Parabanki – czym są i co trzeba o nich wiedzieć?

Instytucje parabankowe kuszą wysoką dostępnością udzielanych pożyczek i błyskawiczną decyzją kredytową. Na czym jednak polega ich działalność, czy można im zaufać i jakim regulacjom prawnym podlegają? Warto, byś dowiedział się o nich jak najwięcej, zanim zaciągniesz z ich pomocą zobowiązanie.

parabanki - czym sa i jak dzialają?

Kluczowe informacje

  • Parabanki to instytucje finansowe, które choć oferują usługi podobne do tradycyjnych banków, to działają one na nieco innych zasadach prawnych;
  • Od 1 stycznia 2024 r. działalność legalnych instytucji pożyczkowych w zakresie udzielania kredytu konsumenckiego podlega nadzorowi KNF. Nowe obowiązki wprowadza ustawa o zmianie ustaw w celu przeciwdziałaniia lichwie;
  • Dodatkowo ich usługi monitorowane są przez rejestr instytucji pożyczkowych, który prowadzi KNF (* tzw. RIP KNF) oraz Polski Związek Instytucji Pożyczkowych (PZIP), promujący dobre praktyki biznesowe;
  • Parabanki oferują różne produkty finansowe, w tym chwilówki, pożyczki ratalne oraz karty kredytowe. Większość z nich funkcjonuje w formie online. Podobnie zresztą, jak sam proces wnioskowania, który jest szybki i odbywa się całkowicie przez internet​;
  • Instytucje pozabankowe, choć mają obowiązek sprawdzania klientów w bazie BIK, to często akceptują widocznie w niej zadłużenie. Dzięki temu, osoby z negatywną historią kredytową, mogą mieć szansę na uzyskanie finansowania​;
  • Mianem parabanków chętnie określają sie firmy, które nie mają nic wspólnego z przestrzeganiem prawa. W ich przypadku możesz się narazić na wysokie koszty pożyczek oraz ryzyko wpadnięcia w spiralę długów. Dodatkowo mogą one wykorzystywać dane osobowe klientów do celów marketingowych, a nawet oszustw internetowych.

Czym są parabanki?

Parabanki to pozabankowe instytucje finansowe, oferujące wsparcie finansowe. W przeszłości, gdy rynek ten nie był jeszcze uregulowany – pod tą nazwą działało wiele firm nieugruntowanych prawnie. Oferowane przez nie produkty cechowała mała opłacalność i podejrzane zapisy w umowach. W dodatku przybierały one niejednokrotnie formę piramid finansowych.

To sprawiło, że do dziś słowo to miewa negatywny wydźwięk. Czasem mianem parabanków określa się niesłusznie legalnie działające firmy pożyczkowe. Podlegają one Komisji Nadzoru Finansowego, a w swoich ofertach najczęściej skupiają się na świadczeniu różnego typu form wsparcia finansowego.

Firmy pożyczkowe w zdecydowanej większości działają w pełni online, za pośrednictwem stron internetowych. Składasz tam wniosek i następnie zdalnie przechodzisz weryfikację tożsamości. Najczęściej opiera się ona na wysłaniu przelewu weryfikacyjnego na wskazany numer konta.

Po otrzymaniu wniosku taka firma analizuje, czy pożyczenie określonej sumy jest dla niej bezpieczne i opłacalne. Po krótkim czasie (zwykle od kilku do kilkudziesięciu minut) otrzymujesz zdalnie decyzję pożyczkową. Jeśli jest ona pozytywna, pieniądze są wysyłane prosto na Twoje konto.

Od 1 stycznia 2024 r. działalność instytucji pożyczkowych w zakresie udzielania kredytów konsumenckich podlega kontroli Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). Nowe przepisy wprowadza ustawa o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie. 1
Firmy pożyczkowe udzielające pożyczek w Polsce – lista. Zobacz

Jakie parabanki są w Polsce?

Obecnie Polski Związek Instytucji Pożyczkowych po aktualizacji powyższych przepisów ogłosił, że status firmy pożyczkowej posiada 101 spółek, a 310 podmiotów tego typu zostało wykreślonych. Kolejne 106 zrezygnowało lub utraciło ten statut wcześniej.

Ze względu na liczbę firm pożyczkowych w Polsce, nie będę wymieniać ich wszystkich. Podam kilka najpopularniejszych marek:

  • Vivus.pl,
  • Kuki.pl,
  • Wonga,
  • Provident,
  • Tani Kredyt,
  • Super Grosz,
  • Pożyczka Plus,
  • Wandoo,
  • AlfaKredyt,
  • ŁatwyKredyt.pl,
  • i wiele innych.

Niejednoznaczna definicja sprawia, że pojęcie „parabank” bywa używane w różnych kontekstach. Wspomnę, chociażby o szarej strefie na rynku pozabankowym, gdzie istnieje mnóstwo firm-krzaków, które niekoniecznie zajmują udzielaniem finansowania. Są to często prywatne firmy pożyczkowe, nie podlegające ani KNF, ani ustawie o kredycie konsumenckim. Ich głównym celem może być wyłudzanie danych osobowych lub pieniędzy od nieświadomych niczego klientów.

Sprawdź darmowe chwilówki dla nowych klientów z RRSO 0% (* zestawienie aktualizowane):

Nie znaleziono ofert spełniających kryteria wyszukiwania

Opinie:
4,0/5
Okres spłaty
61 - 90 dni
Kwota
100 - 10 000 zł
Pierwsza pożyczka gratis
Tak
Przyznawalność
87 %
? Przyznawalność pożyczki liczona jest na podstawie liczby pożyczek udzielonych w ostatnich trzech miesiącach.
Wysoka

669 osób

wybrało ofertę
Sprawdź
Opinie:
4,2/5
Okres spłaty
1 mies.
Kwota
300 - 15 000 zł
Pierwsza pożyczka gratis
Tak
? od 300 zł do 3000 zł
Przyznawalność
85 %
? Przyznawalność pożyczki liczona jest na podstawie liczby pożyczek udzielonych w ostatnich trzech miesiącach.
Wysoka

295 osób

wybrało ofertę
Sprawdź
Opinie:
5,0/5
Okres spłaty
1 - 120 mies.
Kwota
100 - 150 000 zł
Pierwsza pożyczka gratis
Tak
? Zależnie od oferty pożyczkodawcy
Przyznawalność
90 %
? Przyznawalność pożyczki liczona jest na podstawie liczby pożyczek udzielonych w ostatnich trzech miesiącach.
Bardzo wysoka

1055 osób

wybrało ofertę
Sprawdź
Opinie:
4,2/5
Okres spłaty
3 - 120 mies.
Kwota
100 - 80 000 zł
Pierwsza pożyczka gratis
Tak
? Zależnie od oferty pożyczkodawcy
Przyznawalność
82 %
? Przyznawalność pożyczki liczona jest na podstawie liczby pożyczek udzielonych w ostatnich trzech miesiącach.
Wysoka

544 osób

wybrało ofertę
Sprawdź
Udzielę pożyczki prywatnej szybko i bez sprawdzania. Ostrożnie! Zobacz

Jak działają parabanki w Polsce?

Komisja Nadzoru Finansowego ma za zadanie kontrolować rynek usług finansowych w Polsce. To właśnie jej rolą jest sprawdzanie tego, czy poszczególnie instytucje działają zgodnie z obowiązującymi przepisami. Na podstawie zgłoszeń sprawdza oferty parabanków i ich strony internetowe, a także ostrzega klientów przed nieprawidłowościami.

Komisję Nadzoru Finansowego o potencjalnych zagrożeniach ze strony parabanków mogą informować również sami użytkownicy. Taki incydent możesz zgłosić ponadto do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Pożyczki oferowane przez instytucje pozabankowe są objęte przepisami Ustawy o kredycie konsumenckim. Zgodnie z nimi tego typu firmy muszą wypełniać ustawowe obowiązki:

  • informacyjne;
  • dotyczące formy i treści umowy (* m.in. limit oprocentowania, odsetek i kosztów pozaodsetkowych);
  • badania zdolności kredytowej;
  • dotyczące prawa konsumenta do wcześniejszej spłaty zobowiązania i odstąpienia od umowy.

Prawo bankowe nie dotyczy działalności parabanków. Nie podlegają też one systemowi gwarantowania depozytów. Od 5 października 2022 roku objęte są natomiast tzw. Ustawą antylichwiarską. Została ona stworzona z myślą o ochronie prawa pożyczkobiorców. Ogranicza do pewnego stopnia uprawnienia firm pożyczkowych, a także zobowiązuje je do uzależnienia udzielenia zobowiązania od oceny zdolności kredytowej potencjalnego klienta.

Jak założyć parabank? To nie takie proste!

Teoretycznie firmę taką jak parabank może założyć każdy. W praktyce jednak cały proces jest dość skomplikowany i wymagający. Przede wszystkim warto wiedzieć, że tego typu instytucje finansowe mogą funkcjonować wyłącznie w formie:

  • spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
  • spółki akcyjnej.

*W obu przypadkach musi zostać ustanowiona rada nadzorcza.

Jeśli chcesz otworzyć parabank, od 2024 r. musisz ubiegać się o otrzymanie zezwolenia KNF. Warto też pamiętać o zgromadzeniu kapitału zakładowego. Jego wysokość przepisy określają obecnie na minimum 1 mln zł (* do 2023 r. było to min. 200 tys. zł). Co istotne, środki te nie mogą pochodzić z pożyczek, kredytów, emisji obligacji czy wszelkich źródeł nieudokumentowanych. Kolejnym obowiązkiem jest zadbanie o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego.

Ostatnią kwestią jest skupienie się nad strategią działania otwieranego parabanku. Obecnie stacjonarnie działające instytucje pożyczkowe należą do rzadkości. W większości przypadków mówimy tu o firmach działających online. Musimy zadbać zatem o dostęp do szeregu nowoczesnych technologii, u podstaw których znajduje się oczywiście strona internetowa.

Po 1 stycznia 2024 r. wszystkie firmy pożyczkowe są zobowiązane do przekazywania KNF kwartalnych i rocznych sprawozdań ze swojej działalności (m.in. w zakresie udzielanych kredytów konsumenckich). W sytuacji, gdy dana instytucja nie wykona swoich obowiązków w wyznaczonym terminie, KNF ma prawo nałożyć na nią karę finansową do wysokości 150 tys. zł na członka zarządu, na instytucję finansową do wysokości 15 mln zł oraz wykreślić ją z rejestru instytucji pożyczkowych.
Jak założyć firmę pożyczkową? Poradnik Zobacz

Jaka jest różnica między bankiem a parabankiem?

Parabanki to inne niż banki podmioty wykonujące działalność pożyczkową. Czym jednak różnią się między sobą w praktyce? Ta kwestia jest szczególnie istotna z perspektywy potencjalnego klienta.

Przepisy i oferta

Zacznę od tego, że tradycyjne banki podlegają prawu bankowemu i posiadają licencję na prowadzenie działalności bankowej. Są objęte Bankowym Funduszem Gwarancyjnym, który w razie problemów finansowych zwróci środki ich klientom. Oprócz produktów kredytowych i pożyczkowych oferują też szereg innych usług związanych z sektorem finansowym, np.:

  • prowadzenie rachunków bankowych;
  • udzielaniem poręczeń i potwierdzeń;
  • wydawaniem kart debetowych i kredytowych;
  • wydawaniem papierów wartościowych.

Firmy pożyczkowe również działają zgodnie z prawem. Natomiast obowiązują je przepisy prawa cywilnego. Są też, jak już wspomniałem, kontrolowane przez KNF, ale nie mogą oferować swoim klientom:

  • kredytów (* jedynie pożyczki),
  • prowadzenia rachunków bankowych;
  • przyjmowania depozytów.
Kredyt a pożyczka. Jaka jest różnica? Zobacz

W praktyce skupiają się głównie na udzielaniu wsparcia finansowego, np. w formie:

Proces finansowania

Istotną różnicą między bankami i parabankami jest proces przyznawania finansowania. W przypadku pierwszego typu instytucji najczęściej procedura jest dłuższa. A sprawdzanie zdolności i historii kredytowej przebiega bardzo skrupulatnie. Dlatego może się zdarzyć, że mając np. jakieś opóźnienia w spłacie, nie uda Ci się otrzymać kredytu gotówkowego lub dostaniesz go, ale na mniej satysfakcjonujących warunkach.

Pożyczki pozabankowe przyznawanie są głównie online. Sam proces aplikowania o nie przebiega bardzo sprawnie, a decyzja wydawana jest często szybciej niż w bankach. Co więcej, parabanki podchodzą dość łagodnie do kwestii zdolności i historii kredytowej klientów. Otrzymanie od nich pieniędzy jest więc łatwiejsze, nawet w przypadku osób zadłużonych lub tych, które w przeszłości miały problemy ze spłatą zobowiązań.

Czy parabanki są bezpieczne?

Dawniej parabanki nie były uznawane za bezpieczne. Działały na granicy prawa, często działając na szkodę swoich klientów. Do tego oferowały lichwiarskie warunki, na które składało się wysokie oprocentowanie, liczne koszty dodatkowe i inne niekorzystne zapisy umowy.

Parabanki w formie pożyczkowych instytucji pozabankowych nie stanowią już takiego zagrożenia. Na stronie internetowej KNF możesz łatwo sprawdzić, czy interesująca Cię firma działa zgodnie z prawem i można jej zaufać. Co natomiast istotne, podobnie jak w przypadku każdego zobowiązania finansowego, warto mimo wszystko zachować ostrożność. Polecam bardzo uważne czytać warunki podpisywanej umowy, ze szczególnym uwzględnieniem:

  • łącznego kosztu zobowiązania;
  • oprocentowania;
  • kosztów dodatkowych;
  • konsekwencji opóźnienia w spłacie.
Jak sprawdzić, czy ktoś wziął na mnie kredyt? Zobacz

Kto może otrzymać pożyczkę w parabanku?

Parabanki nie stawiają wobec swoich klientów wygórowanych wymagań kwalifikujących do otrzymania pożyczki. Aplikować o nie mogą zarówno osoby, które już korzystały z usług danej firmy, jak i sięgające pierwszy raz po taki produkt. Co więcej, pierwsze zobowiązanie często przyznawane jest na wyjątkowo korzystnych warunkach, np. z zerowym oprocentowaniem.

W praktyce o pożyczkę w parabanku ubiegać się może każdy, kto:

  • ukończył 18. rok życia,
  • przedstawi dowód osobisty i PESEL,
  • posiada wymaganą zdolność kredytową.

Zazwyczaj przy zaciąganiu pożyczki nie są przeszkodą kłopoty w spłacie aktywnego kredytu czy niskie dochody. Część firm pożyczkowych nie wymaga nawet przedstawiania dokumentów dotyczących zatrudnienia i dochodów. Ocena wniosku opiera się na deklaracji klienta.

Jaki parabank jest najlepszy?

Wybór parabanku oferującego najlepsze produkty klientom zależy wyłącznie od Twoich oczekiwań, wymagań i potrzeb. Podczas poszukiwań odpowiedniego finansowania zwróć uwagę na kilka kwestii, dzięki którym być może uda Ci się znaleźć pożyczkę na atrakcyjnych warunkach. Szczególnie istotne są takie kwestie, jak m.in.:

  • wysokość finansowania,
  • okres spłaty,
  • koszty dodatkowe,
  • oprocentowanie,
  • szybkość przyznania finansowania i wysłania pieniędzy,
  • promocyjne warunki pierwszej pożyczki,
  • akceptowalny wiek pożyczkobiorcy.

Oprócz tego bardzo ważna jest wiarygodność danej firmy. Przed złożeniem wniosku warto sprawdzić, czy nie ostrzega przed nią KNF. Zapoznaj się też z opiniami byłych i obecnych klientów na jej temat. Dzięki temu masz szansę uniknąć przykrych niespodzianek.

co to jest parabank

Obserwuj na bieżąco naszą Listę Ostrzeżeń i sprawdzaj, na które podmioty warto uważać. Jeśli nie masz pewności, co do wiarygodności inwestora lub firmy, daj nam znać w komentarzu lub napisz wiadomość na: zgloszenia@czerwona-skarbonka.pl.

Częste pytania o parabanki:

Czy parabanki sprawdzają BIK?

Tak, pozabankowe instytucje finansowe sprawdzają historię kredytową potencjalnego klienta w BIK, przed wyrażeniem zgody na zaciągnięcie zobowiązania. Część z nich jednak podchodzi do tej kwestii bardzo łagodnie.

Czy parabank zwraca prowizję przy wcześniejszej spłacie pożyczki?

Instytucja udzielająca finansowania powinna zwrócić prowizję do 2 tygodni od chwili wcześniejszej spłaty kredytu. Czasem natomiast pożyczkobiorca musi samodzielnie wystąpić z wnioskiem o wypłatę środków w określonym czasie.

Czy pożyczka w parabanku jest łatwiej dostępna niż w banku?

Tak, o wiele łatwiej dostać pożyczkę w parabanku. Wynika to głównie z faktu, że tego typu firmy podchodzą znacznie łagodniej do kwestii historii i zdolności kredytowej klientów.

Ile jest parabanków w Polsce?

Rejestr Pośredników Kredytowych i Instytucji Pożyczkowych wskazał, że w Polsce funkcjonuje 101 spółek, a 310 podmiotów zostało wykreślonych. Kolejne 106 zrezygnowało lub utraciło status instytucji pożyczkowej. Są to najświeższe dane z 2024 r. 2
Naszym celem jest dostarczanie użytkownikom wartościowych i wiarygodnych treści, które pomogą im podejmować świadome decyzje finansowe. Wszystkie artykuły publikowane na naszym portalu opierają się na sprawdzonych źródłach i są redagowane przez specjalistów z dziedziny finansów.

Źródło:

1. Objęcie instytucji pożyczkowych nadzorem KNF

https://www.knf.gov.pl/komunikacja/komunikaty?articleId=83555&p_id=18#1

2. Dane nt. instytucji pożyczkowych

https://pzip.pl/aktualnosci/2024/1/2/-101-instytucji-poyczkowych-pod-nadzorem-310-podmiotw-stracio-status

Jak podobała Ci się treść?
5 - ciekawa, 1 - nieciekawa
5/5 - (2 votes)
Komentarze (0)

Odpowiadasz na komentarz:

Komentarz zostanie opublikowany pod tą nazwą

Adres e-mail nie będzie widoczny publicznie

Treści, które udostępniasz w serwisie są weryfikowane

Polecane artykuły

Zobacz wszystkie
Zobacz wszystkie
Porównywarka ofert
Porównaj ()