Umowa pożyczki – darmowy wzór z omówieniem prawnika

Pożyczka niekoniecznie musi być udzielona przez bank lub instytucję pożyczkową. Umowa pożyczki może być też zawarta między osobami fizycznymi. W takiej sytuacji nawet gdy strony mają do siebie zaufanie, warto podpisać dokument, który jasno określi ich prawa i obowiązki. Szczególnie gdy pożyczana jest kwota pieniężna o dużej wartości. O czym jeszcze należy pamiętać i jak poprawnie przygotować umowę pożyczki? Zapraszam do lektury!

Umowa pożyczki prywatnej jest rozbudowanym dokumentem, który wymaga skrupulatnego i uważnego przygotowania. Warto poznać też definicję oraz jej rolę, aby być świadomym wszystkiego, co wiąże się z podpisaniem – nawet jeśli jest ona zawierana między zaprzyjaźnionymi, dobrze znającymi się stronami. 

Czym jest umowa pożyczki?

Najczęściej umowa pożyczki, spisywana jest pomiędzy pożyczkodawcą lub bankiem a osobą fizyczną, jednak nie zawsze. Dużą popularnością cieszą się również pożyczki rodzinne, które są tańsze dla potrzebujących. Aby skorzystać z dodatkowych środków, nie muszą oni spełniać szeregu warunków, czy poddawać się weryfikacji w bazach rejestrów dłużniczych. Tym samym minimalizują ryzyko, że pożyczkodawca może im odmówić wydania przedmiotu pożyczki, czyli udzielić negatywnej decyzji.

Sprawdź ofertę pożyczek z komornikiem dla zadłużonych:

1.

KredytOK

Opinie:

3,8/5

Okres spłaty

12 - 36 miesięcy

? 12, 18, 24, 36 rat

Maks. pierwsza pożyczka

1 000 - 10 000 zł

Czas wypłaty

od 10 minut

5231 osób

wybrało ofertę

Sprawdź

Dodaj do porównania

Zgarnij OK ofertę! Niskie oprocentowanie, ekspresowa akceptacja, niezawodny partner

2.

Super Grosz

Opinie:

3,6/5

Okres spłaty

4 - 50 miesięcy

Maks. pierwsza pożyczka

1 000 - 30 000 zł

Czas wypłaty

15 minut

8735 osób

wybrało ofertę

Sprawdź

Dodaj do porównania

% Super Promocja z RRSO od 31,31%

3.

Cashtero

Opinie:

4,0/5

Okres spłaty

61 - 90 dni

Maks. pierwsza pożyczka

100 - 10 000 zł

Czas wypłaty

15 minut

6864 osób

wybrało ofertę

Sprawdź

Dodaj do porównania

4.

Pośrednik Pożyczkowy Cashspace

Okres spłaty

15 - 60 dni

Maks. pierwsza pożyczka

100 - 5 000 zł

Czas wypłaty

15 minut

2808 osób

wybrało ofertę

Sprawdź

Dodaj do porównania

Pierwsza pożyczka DARMOWA!

5.

Provident Samoobsługowa „Dla Ciebie”

Opinie:

4,0/5

Okres spłaty

12 - 36 miesięcy

Maks. pierwsza pożyczka

1 000 - 20 000 zł

Czas wypłaty

15 minut

6955 osób

wybrało ofertę

Sprawdź

Dodaj do porównania

Kiedy umowa pożyczki musi być na piśmie?

Dla wielu z nas umowa pożyczki podobnie jak kredytowa zawiązywana jest tylko i wyłącznie na piśmie. Reguła ta nie jest już tak oczywista w przypadku pożyczek rodzinnych. Szczególnie gdy pożyczamy niewielką sumę od rodziców czy dziadków, do głowy nie przychodzi nam potrzeba udokumentowania otrzymania pieniędzy. 

Jednak od 2016 roku obowiązuje w Polsce postanowienie, w myśl którego pożyczki powyżej 1 000 zł muszą posiadać umowę. W latach poprzednich taka zasada dotyczyła pożyczek zaczynających się od kwoty 500 złotych. Banki nawet mniejszych sum nie pożyczą bez umowy, co jest istotne dla bezpieczeństwa obu stron. Spisywanie wzajemnych zobowiązań zaleca się niezależnie od sum, także w pożyczkach prywatnych. Brak dochowania tej formy nie spowoduje co prawda jej nieważności, ale może utrudnić dochodzenie ewentualnych roszczeń. 

Forma dokumentowa nie oznacza formy pisemnej. Dokumentem jest każdy nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Dokumentem w tym rozumieniu może być zatem np. wiadomość e-mail, faks, wiadomość SMS lub MMS, nagranie video, nagranie audio lub audio-video itp.

Daniel Szczubełek, Radca Prawny, specjalista z zakresu prawa bankowego w kancelarii „Doradztwo Prawne Ewa Sułkowska ¹

Biorąc pod uwagę ewentualne spory sądowe, lepiej mieć dowód na papierze, niż tylko ustne świadectwo. Nawet jeżeli pożyczka następuje między znajomymi, spisanie umowy jest bezpieczniejsze. Niejednokrotnie pożyczanie pieniędzy przeradza się w konflikt pomiędzy znajomymi czy członkami rodziny. Papierowa wersja dokumentu pozwala łatwiej dochodzić swoich roszczeń przed sądem, a w skrajnych przypadkach – uzyskać nawet tytuł do rozpoczęcia windykacji komorniczej.

Co powinna zawierać umowa pożyczki?

Wzór umowy pożyczki możesz pobrać z naszej strony lub stworzyć ją samodzielnie. Co powinno znaleźć się w dokumencie, tak aby chronił on obie strony transakcji? 

1. Data, miejsce zawarcia umowy pożyczki.
2. Wskazanie przedmiotu umowy. W omawianym przypadku chodzi oczywiście o pożyczkę pieniężną, należy jednak to wyraźnie zaznaczyć, dopisując walutę i kwotę. Prawo dopuszcza różne sposoby pożyczania i instytucje finansowe nie mają w tej kwestii monopolu.
3. Wskazanie kwoty pożyczanej sumy pieniężnej oraz okresu spłaty. Konieczne jest podanie, ile dokładnie pożyczamy oraz do jakiego dnia można w wyłączności zwrócić pożyczkę prywatną.
4. Oświadczenie o stanie majątkowym pożyczkobiorcy – element ten pełni rolę zabezpieczenia pożyczkodawcy, gdy klient nie będzie w stanie zwrócić pożyczonej kwoty.
5. Konsekwencje nieterminowej spłaty – pożyczkodawca musi również poinformować drugą stronę o konsekwencjach braku terminowej spłaty zobowiązania. Jeżeli zawieramy umowę z obcą, ale prywatną osobą, działania mogą być tutaj podobne do firm pożyczkowych. Są to kolejno odsetki karne naliczane od pierwszego dnia nieuregulowania spłaty, wysyłanie ponagleń, a potem działania komornika i sądu, kończące się w efekcie wpisaniem danych dłużnika do odpowiednich rejestrów takich jak KRD.
6. Informacja o stopniu pokrewieństwa między stronami, która ułatwi US ustalenie, czy w wyniku udzielenia pożyczki powstał też obowiązek podatkowy.
7. Podpisy stron. Na umowie muszą znaleźć się czytelne podpisy stron umowy pożyczki, które będą jednoznacznym dowodem na fakt jej zawarcia w określonym dniu i na określonych warunkach.

---

Wzór umowy pożyczki do pobrania

Dostępny jest bezpłatnie, w wersji edytowalnej w formacie DOC oraz pliku do druku (PDF):

Wzór wniosku w wersji DOC

Wzór wniosku w wersji PDF

Umowa pożyczki prywatnej – omówienie prawnika

Komparycja umowy jest częścią wstępną, określającą miejsce, czas, okoliczności oraz strony czynności opisanych w dalszej części umowy. Stroną umowy może być w zasadzie każdy podmiot prawa cywilnego, tj.: osoba fizyczna, prawna, jednostka nieposiadająca osobowości prawnej, o której mowa w art. 33¹1 k.c., pod warunkiem że posiada zdolność do czynności prawnych. Po każdej ze strony umowy może występować większa liczba podmiotów. W komparycji należy bardzo dokładnie określić każdą ze stron umowy, poprzez podanie jej: imienia i nazwiska/firmy/nazwy; adresu miejsca zamieszkania/siedziby; numeru PESEL/ KRS, NIP, REGON; oznaczenia sądu rejestrowego, w którym jest przechowywana dokumentacja spółki oraz poprzez wskazanie jej kapitału zakładowego, celem uniknięcia ewentualnych trudność w identyfikacji stron. Można zamieścić także inne dane, jakie wymagane są przez przepisy szczególne albo które ułatwią kontakt ze stroną, względnie jej pozwanie czy też wyegzekwowanie długu. W sytuacji, gdy stroną nie jest osoba fizyczna, należy również oznaczyć podmiot reprezentujący taką stronę. Celem identyfikacji przedsiębiorcy należy załączyć do umowy odpis aktualny w wersji papierowej wydany przez Centralną Informację KRS spółki lub informację odpowiadającą odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców pobraną ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, zaś w przypadku przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wydruk ze strony internetowej Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo inne dokumenty potwierdzające, że dany podmiot jest uprawniony do reprezentowania strony. W komparycji można również zawrzeć preambułę umowy, określającą główne cele lub okoliczności zawarcia umowy, które mogą mieć istotny wpływ na interpretację oświadczeń składanych przez strony umowy.

§ 1 ust. 1

Zgodnie z przepisem art. 720 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej: k.c.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Na podstawie art. 720 §  2 k.c.umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej. Zgodnie z omawianym przepisem przedmiotem umowy pożyczki mogą być pieniądze lub rzeczy ruchome oznaczone co do gatunku. Rzeczami oznaczonymi co do gatunku mogą być płody rolne (np. kwintal żyta), surowce (np. tona węgla), towary przemysłowe jak benzyna, czy cement itp. Należy stwierdzić, że mogą to być przedmioty materialne, nieoznaczone co do tożsamości, które określa się za pomocą jednostek miary (wagi, ilości). Konieczne jest jednak, aby miały postać materialną. Przedmiotem umowy pożyczki nie mogą być jednak akcje spółki, nie są to bowiem pieniądze, ani też rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Najbardziej popularnym przedmiotem umowy pożyczki jest „określona ilość pieniędzy”. Zgodnie z najnowszym orzecznictwem oraz doktryną pojęcie „określonej ilości pieniędzy” należy interpretować szeroko, jako jednostki pieniężne, a więc także pieniądz bezgotówkowy i bankowy, wyrażające pewną wartość ekonomiczną, w tym także pieniądze zagraniczne. Ponadto, w przypadku umowy pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga się zachowania formy dokumentowej. Jest to forma ad probationem, dla celów dowodowych, co oznacza, że niedochowanie formy nie skutkuje nieważnością umowy, ale prowadzi do przeszkód w postępowaniu dowodowym, gdyż strony w takiej sytuacji co do zasady nie mogą powoływać się przed sądem na fakt dokonania czynności prawnej opierając się na dowodzie z przesłuchania świadków lub stron.

§ 1 ust. 2

Pożyczkodawca może przekazać Pożyczkobiorcy określoną w umowie kwotę pieniężną w chwili jej zawarcia, ale również po zawarciu umowy pożyczki, w terminie wskazanym przez strony. Istotną czynnością jest pokwitowanie odbioru wskazanej kwoty pożyczki przez Pożyczkobiorcę. Pokwitowanie odbioru kwoty pożyczki może nastąpić, poprzez samo zawarcie umowy pożyczki (jak we wzorze umowy) albo poprzez pokwitowanie za pożyczone pieniądze na oddzielnym dokumencie załączonym do umowy.

§ 2 ust.1

Pożyczkobiorca powinien zobowiązać się do zwrotu przedmiotu pożyczki w oznaczonym terminie. Zgodnie z art. 723 k.c. jeżeli termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony, dłużnik obowiązany jest zwrócić pożyczkę w ciągu sześciu tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę.Zasadą jest, że strony mogą dowolnie określić w umowie termin zwrotuprzedmiotu pożyczki, choć nie są do tego zobowiązane, gdyż określenie terminu zwrotu nie jest elementem koniecznym tej umowy. Zdarza się, że termin jest określony w sposób opisowy lub można go wywnioskować z innych zapisów umownych.

§ 2 ust. 2

Strony umowy mogą, lecz nie są zobowiązane do określenia w umowie odsetek kapitałowych, stanowiących wynagrodzenie za korzystanie z przedmiotu umowy pożyczki. Nie można wykluczyć, że umowa pożyczki będzie zawarta pod tytułem darmowym – nieodpłatnie. Ponadto, ewentualny brak zwrotu przedmiotu umowy pożyczki w ustalonym umownie terminie lub po wypowiedzeniu, w terminie wynikającym z 723 k.c., powoduje popadnięcie pożyczkobiorcy w opóźnienie lub zwłokę i skutkuje obowiązek zapłaty na rzecz pożyczkodawcy odsetek za opóźnienie w myśl art. 481 k.c.- niezależnie od ustalonych odsetek kapitałowych stanowiących wynagrodzenie za korzystanie z przedmiotu pożyczki – a także naprawienia wynikłej stąd dla pożyczkodawcy szkody.

§ 2 ust. 3

Zwrot przedmiotu pożyczki odbywa się w ten sam sposób jak przy wydaniu przedmiotu pożyczki. Innymi słowy, nie jest konieczne osobiste świadczenie pożyczkobiorcy i nie oznacza to zawsze konieczności przeniesienia na własność. Wystarczające jest jedynie stworzenie pożyczkodawcy prawnej możliwości wykorzystania przedmiotu zwracanej pożyczki, tak jak może to czynić właściciel rzeczy. Przeniesienie własności pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku może nastąpić w każdy prawem przewidziany sposób np. przez przelew na rachunek pożyczkodawcy, wręczenie weksla itd., z tym zastrzeżeniem, że w takim przypadku zwrot przedmiotu umowy pożyczki nastąpi dopiero z chwilą wypłaty gotówki. Jeśli zwrot następuje nie przez fizyczne przekazanie lub wręczenie, momentem zwrotu jest uznanie rachunku pożyczkodawcy, wypłata gotówki lub uzyskanie władztwa nad rzeczą.

§ 3, 4 i 5

Strony mogą w umowie zawrzeć dodatkowe oświadczenia i zobowiązania celem prawidłowego wykonania umowy. Pożyczkodawca może np. oświadczyć, że posiada wystarczające środki finansowe do udzielenia Pożyczkobiorcy, w sytuacji, gdy wydanie przedmiotu umowy pożyczki nastąpi już po zawarciu umowy, jak również może zostać określony termin zobowiązujący pożyczkodawcę do wydania pożyczkobiorcy przedmiotu umowy.

Strony są uprawnione do zawarcia w treści umowy postanowień dotyczących możliwości wypowiedzenia umowy na wypadek wystąpienia szczególnych okoliczności. Należy zauważyć, że jeśli termin zwrotu przedmiotu pożyczki w umowie stron nie zostanie oznaczony, zastosowanie znajduje 723 k.c., na podstawie, którego pożyczkobiorca jest obowiązany zwrócić przedmiot pożyczki w terminie sześciu tygodni po wypowiedzeniu pożyczkodawcy. Wypowiedzenie jest  jednostronnym oświadczeniem woli, z którego w sposób niebudzący wątpliwości powinno wynikać, że pożyczkodawca domaga się zwrotu pożyczki. W oświadczeniu tym nie ma potrzeby wskazywania terminu zwrotu, jest on bowiem określony przepisem art. 723 k.c. Pożyczkodawca może jednak wyznaczyć dłuższy i korzystniejszy dla pożyczkobiorcy termin zwrotu.

Postanowienia końcowe dotyczącą istotnych zagadnień takich jak możliwość stosowania określonych przepisów w przypadkach nieuregulowania danych kwestii w treści umowy, formy zmiany umowy oraz zasad ponoszenia kosztów związanych z zawarciem umowy. Ponadto, powinny określać sąd, przed którym będą rozstrzygane wszelkie sporne sprawy związane z wykonaniem umowy. Ważnym aspektem jest wymienienie w treści umowy załączników, które powinny zostać do niej załączone. Umowa powinna zostać sporządzona w tylu egzemplarzach, ile podmiotów występuje po każdej ze stron umowy, choć strony mogą poprzestać na jednym egzemplarzu dla każdej ze stron.

Umowa pożyczki – dodatkowe warunki

Zwrot przedmiotu pożyczki co do zasady polega na przeniesieniu własności określonej ilości pieniędzy albo określonej ilości rzeczy oznaczonych co do gatunku i tej samej jakości, jaka została wydana pożyczkobiorcy. W przypadku pożyczki pieniężnej – przedmiotem zwrotu ma być określona suma pieniężna. W sytuacji rzeczy oznaczonych co do gatunku – zwrot ma obejmować taką samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Dopuszczalne jest również ustalenie zwrotu przedmiotu pożyczki częściami, jeśli dotyczy to świadczenia podzielnego. W przypadku sumy pieniężnej mówi się wówczas o zwrocie przedmiotu pożyczki w ratach i zwrot staje się wówczas wymagalny w stosunku do każdej raty z upływem terminu jej zapłaty określonej w umowie.

Umowa pożyczki a Urząd Skarbowy

Urząd Skarbowy chętnie monitoruje wszelkie przepływy gotówki, również te wynikające z umowy pożyczki. Kwestia zgłoszenia transakcji do US podobnie jak ewentualny obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, zależy jednak od dwóch kwestii: 

• kwoty pożyczki, 
• stopnia spokrewnienia. 

Zgodnie z Ustawą z dnia 9 września 2020 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych pożyczka w rodzinie podlega opodatkowaniu od czynności cywilnoprawnych, a do opłacenia daniny zobowiązany jest pożyczkobiorca. Istnieje jednak szansa zwolnienia z tego obowiązku. Wystarczy, że pożyczysz pieniądze od osób z I grupy podatkowej, czyli od: 

• małżonka,
• dzieci (także adopotowanych), 
• wnuków,
• prawnujów, 
• rodziców, 
• dziadków, 
• pradziadków,
• rodzeństwa,
• pasierbicy/pasierba,
• macochy/ojczyma. 

Nie musisz również zgłaszać transakcji fiskusowi, jeśli otrzymana kwota nie przekroczy 9367 zł od jednej osoby, w ciągu 5 lat. Pożyczki od dalszej rodziny zostaną opodatkowane tylko wtedy, gdy kwota zobowiązania przekroczy 5 000 zł od jednej osoby w ciągu 3 lat lub 25 000 zł od kilku osób w ciągu trzech lat.

Umowa pożyczki od rodziny – o czym pamiętać?

Pożyczki rodzinne mają tę niepodważalną zaletę, że można je otrzymać szybko i bez załatwiania zbędnych formalności. To oznacza, że skorzystać mogą z niej nawet osoby zadłużone, które nie mogłyby liczyć na finansowanie w banku, czy nawet – prywatnej instytucji pożyczkowej. Co więcej, środki można wydać na dowolny cel. Nic nie stoi więc na przeszkodzie, aby za otrzymane pieniądze wydać na zakup samochodu, remont czy nawet na wkład własny. Bank przed udzieleniem kredytu hipotecznego, sprawdzi tylko, czy środki potrzebne na wkład nie pochodzą z kredytu. Nie będzie jednak sprawdzał, czy zostały one ofiarowane przez rodziców, czy rodzeństwo. 

Umowa pożyczki – FAQ