Dlaczego bank odmawia kredytu? 5 powodów i 5 rozwiązań

Dlaczego bank może odmówić udzielenia kredytu? Co zrobić, jeśli otrzymałeś negatywną decyzję kredytową? Udzielam praktycznych wskazówek.

Na co patrzy bank przy kredycie?

1. Na zdolność kredytową

Zdolność kredytowa zależy od wielu czynników. Najważniejszymi są:

• Wysokość zarobków.
• Źródło dochodów i stabilność zatrudnienia. Lepsza będzie umowa o pracę na czas nieokreślony z jednym pracodawcą niż umowy-zlecenia, zawierane co miesiąc z innym zleceniodawcą.
• Ilość osób na utrzymaniu.
• Wydatki na życie.
• Pozostałe zobowiązania kredytowe.

2. Na historię kredytową

Bank sprawdza historię spłat wcześniejszych zobowiązań, widoczną w BIK-u oraz biurach informacji gospodarczych, takich jak KRD czy BIG InfoMonitor.

3. Na wiek kredytobiorcy

Każdy bank ma w swoich procedurach zapisane, jaki jest maksymalny wiek kredytobiorcy. Na przykład, jeśli masz 74 lata, a bank udziela finansowania osobom w wieku maksymalnie 70 lat, oznacza to, że w danej instytucji nie otrzymasz kredytu.

4. Rodzaj i cel kredytu

W przypadku pożyczki gotówkowej cel jest dowolny, ale już przy kredycie hipotecznym lub pożyczce hipotecznej decyzja odmowna może zależeć od samej nieruchomości, która miałaby stanowić zabezpieczenie zobowiązania.

5. Maksymalna dostępna kwota dla danego produktu kredytowego

Czasami decyzja odmowna wcale nie oznacza, że masz coś nie tak z BIK-iem lub nie masz zdolności kredytowej. Wystarczy, że osiągnąłeś maksymalny dostępny limit zadłużenia dla danego produktu kredytowego.

Przykład:

Bank może przyznać maksymalnie 100 tys. limitu na wszystkich kartach kredytowych dla jednego klienta. Na jednej karcie masz przyznane 100 tys. zł, ale chciałbyś jeszcze otrzymać drugą kredytówkę. Twoje zarobki na to pozwalają, nie masz żadnych problemów ze spłatą zadłużenia na obecnej karcie. Niestety, ponieważ bank ma zapisane w swoich procedurach, że dopuszczalna kwota zobowiązania na kartach kredytowych to 100 tys. zł, decyzja w tej instytucji będzie odmowna.

Co oznacza odmowa kredytu?

Odmowa udzielenia kredytu oznacza po prostu, że bank nie przyzna Ci produktu kredytowego (kredytu, limitu w koncie, karty kredytowej). Albo nie otrzymasz ich w ogóle, albo też decyzja odmowna jest połowiczna: nie możesz dostać tyle, o ile wnioskujesz, ale możesz otrzymać np. połowę tej kwoty.

Kiedy bank odmawia udzielenia kredytu?

Najczęstsze przyczyny odmowy udzielenia kredytu to:

• Brak zdolności kredytowej. Czyli bank stwierdza, że nie stać Cię będzie na spłatę kolejnego zobowiązania.
• Zbyt krótki staż pracy. W takim przypadku odczekaj kilka miesięcy i spróbuj złożyć wniosek ponownie.
• Niestabilne źródło dochodu. Najlepiej jest mieć umowę o pracę na czas nieokreślony. Gorzej jest z umowami cywilnoprawnymi — niektóre banki w ogóle ich nie akceptują lub przyjmują do wyliczania zdolności np. 50% dochodów. Także osoby na własnej działalności gospodarczej nie mają łatwo: aby wnioskować o kredyt, muszą prowadzić firmę od minimum 1 roku, a w niektórych bankach nawet przez 2 lata.
• Zła historia kredytowa lub jej brak. Czysty BIK i odmowa kredytu czasem idą w parze. Dlaczego? Otóż instytucji finansowej łatwiej ocenić naszą wiarygodność finansową, gdy ma do tego jakieś dane. A tymi danymi jest historia w BIK. Przykre, ale prawdziwe.
• Niepoprawnie wypełniony wniosek. Na przykład nagminne jest popełnianie pomyłek w polu liczba osób na utrzymaniu. Często klienci wpisują tam liczbę wszystkich członków rodziny, wliczając w to pracującego małżonka czy czasami nawet samych siebie.
• Usiłowanie oszustwa. W takim przypadku niedoszły kredytobiorca powinien się cieszyć, jeśli skończy się tylko na odrzuceniu wniosku. Bank ma pełne prawo zgłosić sprawę do prokuratury, a za oszustwo można trafić nawet do więzienia. Najczęściej klienci „nie przyznają się” do posiadania dzieci na utrzymaniu. Rzadziej próbują posłużyć się sfałszowanymi dokumentami, np. wyciągami z konta czy zaświadczeniem od pracodawcy.
• Przekroczony wskaźnik DtI lub DStI. Są to wskaźniki mówiące o maksymalnym stosunku wszystkich zobowiązań w odniesieniu do przychodów. W przypadku kredytów hipotecznych KNF rekomenduje, by wskaźnik DTsI nie przekraczał 40% lub 50%, ale tak naprawdę banki mogą ustalić go na innym poziomie. Przekroczony wskaźnik może być przyczyną odmowy udzielenia kredytu, nawet jeśli stać Cię na bezproblemową spłatę. Jeśli chciałbyś dowiedzieć się więcej na ten temat, sprawdź jak wskaźnik DtI wpływa na zdolność kredytową.

Co zrobić, jeśli bank nie chce dać kredytu?

1. Wniosek o uzasadnienie odmowy udzielenia kredytu

Zgodnie z zapisami art. 70a. Ustawy Prawo Bankowe, bank na wniosek klienta ma obowiązek przedstawić uzasadnienie podjęcia odmownej decyzji kredytowej. Mimo że takie wyjaśnienie powinno być przekazane w sposób jasny dla klienta, banki nagminnie ten przepis lekceważą. W praktyce na pytanie, dlaczego została podjęta decyzja negatywna, odpowiadają w większości przypadków w taki sposób, by niby odpowiedzieć, ale jednak nic nie powiedzieć.

Popatrzcie, oto „uzasadnienie” decyzji odmownej jednego z banków. Osobiście po jego przeczytaniu nadal nie wiem, dlaczego klient nie otrzymał kredytu.

Niemniej, próbować zawsze możesz. Być może akurat Twój bank udzieli Ci bardziej szczegółowych informacji.

Masz 1 rok od chwili otrzymania decyzji kredytowej na złożenie wniosku z prośbą o uzasadnienie.

2. Ponowne rozpatrzenie wniosku, jeśli negatywna decyzja była podjęta przez automat

Obecnie bardzo często (szczególnie w przypadku stałych klientów) decyzje kredytowe są podejmowane automatycznie, czyli przez system i algorytmy. Z jednej strony oznacza to skrócenie czasu oczekiwania: wystarczy dosłownie kilka minut i już wiemy, czy bank da nam pożyczkę, czy też nie. Z drugiej strony, system to tylko system, nie jest nieomylny. Na dodatek przy takim trybie wnioskowania bardzo często nie można dodać żadnych dodatkowych dokumentów, np. wyciągów z konta w innym banku, na które wpływa część wynagrodzenia.

3. Złożenie wniosku kredytowego w innym banku

Negatywna decyzja kredytowa w jednym banku nie oznacza jeszcze tego, że nigdzie nie dostaniesz zobowiązania. Każdy bank ma swoje procedury i inaczej podchodzi do liczenia zdolności kredytowej. Jeden będzie akceptował niewielkie opóźnienia w spłatach rat, widoczne w BIK, w innym nawet jeden dzień spowoduje wydanie negatywnej decyzji kredytowej.

Dlatego warto spróbować złożyć wniosek w innej instytucji. Najlepiej takiej, która ma korzystniejszą ofertę, czyli z niższym oprocentowaniem i prowizją. Im droższy kredyt, tym większą zdolność kredytową musisz wykazać.

Każdy wniosek kredytowy wiąże się ze sprawdzeniem BIK-u. Jeśli takich zapytań jest bardzo dużo w stosunkowo krótkim czasie, bank może odmówić udzielenia kredytu tylko z tego powodu. Na szczęście wnioski o ten sam rodzaj zobowiązania, np. kredyt gotówkowy, które zostały złożone do 14 dni, są traktowane przez BIK jako jedno zapytanie kredytowe. Dzięki temu możesz porównywać oferty różnych banków, nie narażając się na obniżenie scoringu BIK. Gorzej, jeśli składasz wniosek kredytowy co chwila przez kilka miesięcy, w nadziei, że w końcu zaskoczy. Osobiście, znam takie przypadki.

Magda Kopiczko, ekspertka Czerwonej Skarbonki

4. Poprawienie swojej zdolności kredytowej

Zakładamy, że udało Ci się uzyskać informację o tym, że nie masz w danym banku zdolności kredytowej. Co możesz zrobić w tym przypadku?

Oto 9 porad, jak poprawić swoją zdolność kredytową.

5. Zbudowanie pozytywnej historii kredytowej

Odmowa udzielenia finansowania może być spowodowana brakiem historii kredytowej. Teoretycznie, jeśli do tej pory nie potrzebowałeś kredytu, to niby dobrze, ponieważ wystarczało Ci własnych środków. Jednak bank patrzy na to nieco inaczej: woli opierać swoją decyzję na pozytywnej historii spłat poprzednich zobowiązań, a klient z czystym BIK-iem jest dla niego niewiadomą. O tym, jak ją zbudować, piszę w kolejnym akapicie.

Czysty BIK a odmowa kredytu

Odmowa kredytu nie zawsze oznacza, że dana osoba ma opóźnienia w BIK. Równie często zdarza się to osobom z dobrą punktacją lub takim, które nigdy nie miały żadnego zobowiązania i mają czysty BIK.

Dlaczego w takim razie bank odrzucił wniosek kredytowy? Najczęstszym powodem jest brak zdolności kredytowej, czyli zarobki są zbyt niskie względem ponoszonych wydatków i innych zobowiązań kredytowych.

Jeśli w najbliższej przyszłości planujesz wnioskować, np. o kredyt hipoteczny, warto zawczasu zwiększyć swoje szanse na jego otrzymanie, budując pozytywną historię kredytową. Wystarczy wziąć cokolwiek na raty, nawet sprzęt za kilkaset złotych, i spłacać go regularnie przez kilka miesięcy. Sprawę załatwi także karta kredytowa czy debet w koncie z niewielkim limitem. Dzięki temu zyskasz większą wiarygodność w oczach banku.

Zadatek na mieszkanie a odmowa

Sprzedający mieszkanie bardzo często chcą otrzymać zadatek od kupującego. Zadatek jest bezzwrotny, dlatego w przypadku, gdy bank wyda negatywną decyzję kredytową, może to oznaczać, że wpłacone pieniądze przepadną.

Rozwiązania są dwa:

1. Negocjuj ze sprzedającym, by wpłacić zaliczkę, a nie zadatek. Zaliczka jest zwrotna. Musi to zostać wyraźnie zapisane w umowie przedwstępnej.
2. Niektórzy stosują zapisy w umowie przedwstępnej, że zadatek będzie podlegać zwrotowi pod warunkiem, że np. 3 banki wydadzą negatywną decyzję kredytową. Czasami stosuje się zapis, że zadatek podlega zwrotowi, jeśli nie dojdzie do zawarcia umowy z przyczyn niezależnych od kupującego. Z takim sformułowaniem należy być ostrożnym, ponieważ sprzedający może stwierdzić, że kupujący nie otrzymał kredytu z własnej winy. Co ważne, część sądów podziela to stanowisko.

Jak sprawdzić, czemu nie mogę wziąć kredytu?

Najprościej będzie wystosować wniosek do banku z prośbą o uzasadnienie przyczyny odmowy udzielenia kredytu na piśmie.

Co więcej, od czasu do czasu warto samodzielnie zweryfikować swój raport z Biura Informacji Kredytowej. Możesz nawet nie mieć pojęcia o tym, że Twoje dane zostały skradzione i ktoś zaciągnął na nie kredyt, którego oczywiście nie spłaca. A to finalnie wpłynie negatywnie na Twoją historię kredytową.

Polecam także rozmowę twarzą w twarz z doradcą klienta w oddziale banku. Czasami taka osoba będzie mogła udzielić Ci bardziej szczegółowych informacji na temat negatywnej decyzji.

FAQ: najczęściej zadawane pytania