W codziennym języku nie tylko pojęcie kredytu i pożyczki często wydaje się tym samym. Nie inaczej jest z zagadnieniami takimi jak kredyt konsumpcyjny, a także kredyt konsumencki. Wskazujemy, jak je rozróżnić – także pod kątem prawnym.
Kluczowe informacje:
- Kredyt konsumencki udzielany jest osobom prywatnym na prywatne cele.
- Maksymalna wysokość kredytu konsumenckiego to 255 550 złotych.
- Przy podpisywaniu kredytu konsumenckiego zawsze musi zostać zawarta umowa.
- Zaskakujący dla niektórych może wydać się fakt, że do grona kredytów konsumenckich należą także pożyczki udzielane nie przez banki, ale firmy pozabankowe.
Ranking kredytów konsumenckich:
9654 osób
wybrało ofertę
474 osób
wybrało ofertę
800 osób
wybrało ofertę
2683 osób
wybrało ofertę
2851 osób
wybrało ofertę
984 osób
wybrało ofertę
1137 osób
wybrało ofertę
828 osób
wybrało ofertę- Ranking kredytów konsumenckich:
- Kredyt konsumencki – co to jest?
- Ustawa o kredycie konsumenckim
- Jakie cele miała na względzie Ustawa o kredycie konsumenckim?
- Co powinna zawierać umowa o kredyt konsumencki?
- Kredyt konsumencki – kalkulator kosztów
- Ustawa antylichwiarska a kredyt konsumencki w 2023 roku
- Kto udziela kredytów konsumenckich?
- Kredyt konsumencki a kredyt konsumpcyjny – różnice
- Kredyt konsumencki a hipoteczny
- Najczęstsze pytania
Produkty bankowe oraz pozabankowe od lat stanowią popularny sposób na wsparcie budżetu wielu polskich konsumentów. Potrzebując pilnej gotówki na pokrycie wydatków związanych np. z konsumpcją i wypoczynkiem, wielu z nas sięga po kredyty lub pożyczki.
Pomimo dużej popularności kredytów i pożyczek, patrząc od strony pojęciowej, często zachodzą nieporozumienia i pomyłki. Mowa tutaj nie tylko o kwestii fundamentalnych różnic między kredytem a pożyczką, ale i kredycie konsumenckim. Słysząc o nim, warto wiedzieć, jakie znaczenie się za nim kryje – szczególnie że znajduje się ono w polskim prawie, a także np. w umowach podpisywanych podczas pożyczania pieniędzy.
Kredyt konsumencki – co to jest?
Definicja, jaka kryje się za kredytem konsumenckim, jest bardzo pojemna. Jest to kredyt, który udzielany jest odbiorcy będącemu osobą fizyczną (czyli osobą prywatną) przez określoną instytucję finansową nazywaną kredytodawcą. Środki uzyskane poprzez kredyt konsumencki muszą zostać przeznaczone jedynie na prywatne cele, tzn. niezwiązane z prowadzeniem jakiejkolwiek działalności gospodarczej.
Dlaczego wspomnieliśmy na wstępie, że kredyt konsumencki to pojęcie pojemne? Ponieważ obejmuje ono wszystkie zobowiązania finansowe udzielane przez instytucje finansowe na pokrycie prywatnych wydatków. Zaliczają się do tego zarówno kredyty gotówkowe udzielane przez banki, jak i pożyczki w postaci chwilówek i pożyczek ratalnych, które można otrzymać w instytucjach pozabankowych.
Inaczej niż w przypadku różnic między kredytem a chwilówką, większe znaczenie ma tutaj nie to, kto udziela zobowiązania, a to, komu udzielane są środki. Zawsze musi to być osoba prywatna, wydająca środki na prywatne cele.
Ustawa o kredycie konsumenckim
Kwestia kredytu konsumenckiego posiada też umocowanie w polskim prawie. 12 maja 2011 roku weszła w życie tzw. Ustawa o kredycie konsumenckim, która określa to, jak należy rozumieć kredyt konsumencki z punktu prawnego oraz zawiera informacje na temat tego, co musi się wydarzyć, aby oferta spełniała ogólne wymogi ustawy. Co więcej, dokument pozwala też rozstrzygnąć, co kredytem konsumenckim jest, a co – nie ma z nim zbyt wiele wspólnego.
Przyjrzyjmy się najważniejszym kwestiom omawianym przez Ustawę o kredycie konsumenckim 2.
- Jego wartość nie może być większa niż 255 550 złotych lub równowartość tej sumy w innej walucie niż polska.
- Umocowaniem udzielenia kredytu zawsze musi być umowa kredytowa.
- Kredytodawca udziela finansowania w zakresie swojej działalności.
- Za umowę kredytu konsumenckiego rozumieć można nie tylko pożyczkę pozabankową, ale i kredyt w banku. Co więcej, do szerokiego pojęcia kredytu konsumenckiego wlicza się też umowa o kredyt odnawialny.
Warto też przedstawić prawne obowiązki, jakie nałożyła na udzielających kredytów opisywana ustawa.
- Przedstawienie wszystkich informacji dotyczących zasad funkcjonowania oferty.
- Wprowadzenie konsumenta w informacje na temat kosztów kredytu, jak np. oprocentowanie, prowizja, opłata przygotowawcza itd.
- Wskazanie dokładnej wysokości całkowitego kosztu kredytu.
- Przedstawienie dokładnej wysokości RRSO, czyli Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania.
- Przedstawienie informacji o sposobie weryfikowania zdolności kredytowej.
Nie należy też zapominać o prawach i obowiązkach, jakie stoją po stronie konsumenta zaciągającego kredyt w danym podmiocie finansowym.
- Spłacenie całego kredytu konsumenckiego przed terminem wskazanym w umowie, uwzględniając jednak tutaj dodatkową prowizję, jeżeli taką w umowie narzucił kredytodawca.
- Możliwość odstąpienia od umowy kredytu do 14 dni od jej zawarcia, nie wskazując powodu takiej decyzji i nie ponosząc z tego powodu żadnych dodatkowych kosztów.
- Klient musi regulować zobowiązanie zgodnie z harmonogramem spłat, w razie kłopotów z terminową spłatą ponosząc dodatkowe opłaty i konsekwencje na polu np. windykacji.
Jakie cele miała na względzie Ustawa o kredycie konsumenckim?
Podsumowując wyżej scharakteryzowane zapisy, nie ulega wątpliwości, że Ustawa o kredycie konsumenckim to długo oczekiwana odpowiedź na naganne praktyki, jakich dopuszczano się niekiedy zarówno w sektorze pozabankowym, jak i bankowym. Poza przedstawieniem definicji i wymogów dotyczących formalizowania udzielenia kredytu, niezwykle ważna jest też kwestia kosztów i informowanie o ich pełnym wymiarze.
Zanim ustawa weszła w życie, częstą naganną praktyką było np. przedstawianie klientowi jedynie szczątkowych informacji o kosztach kredytu. Kredytobiorca dowiadywał się tylko o tej opłacie, która była najniższa i miała stworzyć iluzję uzyskania pożyczki na atrakcyjnych warunkach. Gdy jednak przychodziło do spłaty zobowiązania, okazywało się, że raty są powiększone o horrendalne opłaty dodatkowe, windujące koszt spłaty zobowiązania do niebotycznych kwot. Dla zabezpieczenia prawnego – zapisy o pełnych kosztach były w umowie – korzystano jednak z nieuwagi klienta.
Ustawa o kredycie konsumenckim określiła też ogólne prawa i obowiązki obu stron transakcji, nie zwalniając z odpowiedzialności zaciągającego kredyt. Aby zminimalizować zjawisko popadania w pętlę zadłużenia, konsument musi wyrazić zgodę na weryfikację jego zdolności kredytowej, która ma być podstawą do wydania określonej decyzji w sprawie przyznania kredytu.
Co powinna zawierać umowa o kredyt konsumencki?
Zgodnie z artykułem 30 ustawy o Kredycie Konsumenckim umowa o takie zobowiązanie powinna zawierać następujące informacje:
- imię, nazwisko i adres konsumenta oraz imię, nazwisko (nazwę) i adres (siedzibę) oraz adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych kredytodawcy i pośrednika kredytowego;
- rodzaj zaciąganego kredytu;
- całkowitą kwotę kredytu;
- czas obowiązywania umowy;
- terminy i sposób wypłaty kredytu;
- stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania wraz z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej […];
- rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia;
- zasady i terminy spłaty kredytu, w szczególności kolejność zaliczania rat kredytu konsumenckiego na poczet należności kredytodawcy […];
- zestawienie zawierające terminy i zasady płatności odsetek oraz wszelkich innych kosztów kredytu, w przypadku gdy kredytodawca lub pośrednik kredytowy udziela karencji w spłacie kredytu;
- informację o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności o opłatach dotyczących prowadzonych rachunków, na których są zapisywane zarówno transakcje płatności, jak i wypłaty […], prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń […];
- roczną stopę oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, warunki jej zmiany oraz ewentualne inne opłaty z tytułu zaległości w spłacie kredytu;
- skutki braku płatności;
- informację o konieczności poniesienia opłat notarialnych, o ile wystąpią;
- sposób zabezpieczenia i ubezpieczenia spłaty kredytu, jeżeli umowa je przewiduje;
- termin, sposób i skutki odstąpienia konsumenta od umowy, obowiązek zwrotu przez konsumenta udostępnionego przez kredytodawcę kredytu oraz odsetek, a także kwotę odsetek należnych w stosunku dziennym;
- prawo konsumenta do spłaty kredytu przed terminem oraz procedurę spłaty kredytu przed terminem;
- informację o prawie kredytodawcy do otrzymania prowizji za spłatę kredytu przed terminem i o sposobie jej ustalania, o ile takie prawo zastrzeżono w umowie;
- informację o prawie dochodzenia od kredytodawcy wykonania zobowiązania, którego sprzedawca lub usługodawca nie wykonał lub wykonał nienależycie, a żądanie przez konsumenta wykonania tego zobowiązania nie było skuteczne;
- warunki rozwiązania umowy;
- informację o możliwości korzystania z pozasądowego rozstrzygania sporów oraz zasadach dostępu do tej procedury, jeżeli takie prawo przysługuje konsumentowi;
- wskazanie organu nadzoru właściwego w sprawach ochrony konsumentów. 3
Kredyt konsumencki – kalkulator kosztów
Przed skorzystaniem z kredytu konsumenckiego warto, chociaż orientacyjnie poznać jego potencjalne koszty. Posłuży do tego przygotowany przez nas kalkulator kredytowy. Aby z niego skorzystać, wystarczy:
- Wybrać kwotę kredytu.
- Ustalić okres spłaty liczony w miesiącach.
- Wpisać oprocentowanie kredytu.
- Wybrać sposób spłaty zobowiązania: raty równe lub raty malejące.
- Podać wysokość prowizji.
- Nacisnąć przycisk „Oblicz wysokość raty”.
Po wykonaniu tych działań otrzymamy rozpiskę spłaty przykładowego, wybranego przez nas kredytu.
Pamiętajmy jednak, że ostateczny koszt takiego zobowiązania będzie zależny od polityki scoringowej określonej instytucji oraz naszej zdolności kredytowej. Nasz kalkulator przybliża tylko potencjalne koszty.
Ustawa antylichwiarska a kredyt konsumencki w 2023 roku
Ustawa antylichwiarska nałożyła na firmy pożyczkowe szereg dodatkowych obowiązków. Jednym z nich jest dokładne zbadanie zdolności kredytowej wnioskującego przed wydaniem decyzji i zawarciem umowy. Nakaz zbadania zdolności finansowej wnioskującego z wykorzystaniem baz rejestrów dłużniczych zaczął obowiązywać od maja 2023 roku.
Na czym polega nowy obowiązek? Instytucja pożyczkowa może odebrać oświadczenie o dochodach wraz z dokumentami, które potwierdzą wysokość dochodów wnioskującego, dopiero wtedy gdy w bazach dłużniczych nie będzie żadnej informacji na temat wnioskującego.
Kto udziela kredytów konsumenckich?
Zgodnie z przytoczoną definicją, a także zapisami ustawy o kredycie konsumenckim, produkt ten może udzielać wyjątkowo szerokie grono podmiotów takie jak:
- Banki
– Kredyty konsumpcyjne.
– Pożyczki gotówkowe. - Instytucje pozabankowe
– Pożyczki-chwilówki, tzn. pożyczki krótkoterminowe.
– Pożyczki długoterminowe, tzw. pożyczki ratalne.
– Karty pożyczkowe.
Oferty – kredyt konsumencki
Na łamach porównywarki kredytowej Czerwona-Skarbonka.pl przygotowaliśmy szereg rankingów gromadzących konkurencyjne i atrakcyjne oferty doskonale wpisujących się w obszerne ramy kredytu konsumenckiego. Przedstawiamy nasz najnowszy ranking grupujący pożyczki długoterminowe, w którym zgromadzono oferty najpopularniejszych pożyczkodawców na polskim rynku finansowym.
8539 osób
wybrało ofertę
9675 osób
wybrało ofertę
9262 osób
wybrało ofertę
6848 osób
wybrało ofertę
Kredyt konsumencki a kredyt konsumpcyjny – różnice
Choć pojęcia „konsumencki” oraz „konsumpcyjny” mogą wydawać się praktycznie równoznaczne, to jednak różnica między jednym a drugim kredytem jest duża. Jak uniknąć pomyłki? Otóż zwykle kredyt konsumencki zaciągany jest na określony cel, który wskazuje osoba go zaciągająca. Może to być np. zakup samochodu lub przeprowadzenie generalnego remontu mieszkania. Wskazanie celu kredytu to domena banków w zdecydowanej większości.
Jeśli mowa o kredycie konsumpcyjnym, to do takiej formy zobowiązania nie jest potrzebne wskazanie celu. Można go uzyskać na dowolną potrzebę, którą po uzyskaniu finansowania można zmienić. Tak zwane kredyty konsumpcyjne to zatem domena głównie instytucji pozabankowych, które niezwykle rzadko do udzielania pożyczek długoterminowych wymagają określenia celu finansowania.
Zobacz też, czym różni się kredyt krótkoterminowy od długoterminowego.
Kredyt konsumencki a hipoteczny
Kredyt hipoteczny w porównaniu do kredytu konsumenckiego to produkt finansowy, który zdecydowanie więcej ma z nim różnic niż cech wspólnych. Wynika to z prostego uzasadnienia – jest to zobowiązanie pieniężne, które zaciąga się w celu nabycia konkretnego mienia w postaci mieszkania lub domu pod hipotekę. Nie jest to zatem zwykły konsumencki zakup, którego nie musimy określać (kredyt konsumencki nie musi mieć określonego celu zaciągania).
Innymi, ważnymi różnicami między kredytem konsumenckim a kredytem hipotecznym, są kwestie wymogów i formalności. Wypunktujmy te kwestie.
- Kredyt hipoteczny, z powodu zaciągania go na kosztowny cel i w perspektywie wieloletniej, stawia restrykcyjne wymagania w sprawie zdolności kredytowej. Warto wymienić tutaj takie kwestie, jak odpowiednio wysokie zarobki w stosunku do miesięcznych wydatków czy umowa o pracę na czas nieokreślony.
- Do kredytu hipotecznego konieczne jest wniesienie tzw. wkładu własnego. Jest to procentowa wartość nieruchomości, na której zakup zaciągamy kredyt. W zależności od bieżących wymagań banków, może to wynieść od 20% do nawet 40% wartości mieszkania. Co za tym idzie – już na samym początku kredyt hipoteczny wiąże się z dodatkowym kosztem.
- Proces wnioskowania o kredyt hipoteczny to nie jedno spotkanie i decyzja, a proces rozłożony w tygodniach i miesiącach. Wiąże się to z koniecznością przeprowadzenia: weryfikacji dokumentów czy wyceny nieruchomości. Konieczne jest również spotkanie u notariusza, a także wpis hipoteki do księgi wieczystej. Trzeba być cierpliwym!
- Okres spłaty kredytu hipotecznego jest nieporównywalnie dłuższy. W czasie, gdy kredyty konsumenckie można zaciągnąć na okres kilkunastu miesięcy, tak kredyty hipoteczne to zobowiązanie na co najmniej kilkanaście lat. Niczym rzadkim jest okres spłaty rozłożony nawet na 30-40 lat.
W porównaniu do tych aspektów, kredyt konsumencki kształtuje się jako produkt stosunkowo „lekki” i łatwy w uzyskaniu. I nie jest to uproszczenie. W istocie, kredyt konsumencki ma w zasadzie finansować codzienne, bieżące i niewygórowane w kosztach (w porównaniu do nabycia mieszkania) wydatki. Wiążą się z tym swobodniejsze wymagania pod kątem zdolności kredytowej i mniej formalności. W świecie produktów finansowych istnieje zatem dość przejrzysta hierarchia, którą nakreśliliśmy w dzisiejszym poradniku.
Najczęstsze pytania
Od czego zależy zdolność kredytowa w kredycie konsumenckim?
Jaka jest maksymalna kwota kredytu konsumenckiego?
Czy możliwa jest wcześniejsza spłata kredytu konsumenckiego?
Czym różni się kredyt konsumencki od gotówkowego?
Na ile rat można rozłożyć kredyt konsumencki?
1 Federacja Konsumentów – Preferencje pożyczkowe Polaków
https://www.federacja-konsumentow.org.pl%2Fp%2C1571%2C3b0de%2Cpreferencje-pozyczkowe-polakow–raport-z-badania.pdf&usg=AOvVaw22BUOkb925_6fRUNICIl7M
2, 3 Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20111260715
Zgred
30.08.2022, 13:26
Jedna UWAGA – KAŻDY kredyt hipoteczny w chwili obecnej jeśli nie przekracza zgodnie z ustawą kwoty chyba 250 550 zł i jest udzielany osobie fizycznej na zaspokojenie jej indywidualnych potrzeb nie związanych np. z działalnością gospodarczą)- w tym potrzeb mieszkaniowych – jak zakup mieszkania jest kredytem konsumenckim z wszelkimi tego konsekwencjami (wymogi co do zapisów umowy, zwrot kosztów w przypadku wcześniejszej spłaty, możliwość odstąpienia od umowy itd. . Ustawa o kredycie konsumenckim wprost wskazuje co kredytem konsumenckim nie jest i kredyty hipoteczne w tym katalogu wyłączeń nie występują