Weksel in blanco wzór
Wzór wniosku jest dostępny do pobrania bezpłatnie, w wersji edytowalnej w formacie DOC oraz pliku do druku (PDF):
Porozumienie wekslowe wzór
Wzór wniosku jest dostępny do pobrania bezpłatnie, w wersji edytowalnej w formacie DOC oraz pliku do druku (PDF):
Istnieje sporo sposobów na zabezpieczenie pożyczki i kredytu. W przypadku kredytu mieszkaniowego mamy do czynienia z hipoteką, a także poręczeniem, gwarancją bankową lub dodatkowym ubezpieczeniem. Jest też inny dokument potwierdzający istnienie zobowiązania. To weksel in blanco wraz ze sporządzoną deklaracją wekslową. Kogo dokładnie chronią te dokumenty i na co uważać przy ich sporządzaniu?
Sytuacja finansowa Polaków
Podobno nic tak w życiu nie zniechęca, jak oszczędzanie bez rezultatów. Niby zarabiamy coraz więcej, a zgromadzonego kapitału nie przybywa. Jednak to nie jedyne powody, które wpływają na nastawienie finansowe Polaków. Zbyt niskie zarobki, duże wydatki na leczenie czy nierówność płac między pracownikami różnych płci – według danych Głównego Urzędu Statystycznego także są trudne do zaakceptowania. Co ciekawe – spojrzenie w lustro może popsuć humor równie mocno co nieciekawa praca, wielkość mieszkania czy niezadowolenie z powodu słabego zdrowia1.
W zależności od tego czy patrzymy nazbyt pesymistycznie lub optymistycznie – aby nie dodawać sobie powodów do rozgoryczenia warto również wszelkie decyzje podejmować z dużą dozą rozsądku. Szczególnie, jeśli chodzi o sprawy dotyczące rodzinnego kapitału. Czasem wystarczy jedna nieprzemyślana decyzja, a możemy popaść w poważne tarapaty – szczególnie, gdy pochopnie podpisujemy umowy z pożyczkodawcami lub operatorami różnych usług. Dlatego, zanim podpiszmy weksel in blanco warto znać wiążące się z tym ryzyko i sposoby, by je zminimalizować. Zatem – czym jest weksel i w jakich sytuacjach można go zastosować?
Czytaj także: Pożyczka pod weksel – czym jest? Czy warto brać pożyczki pod weksel?
Weksel in blanco – co to jest?
Weksel to rodzaj papieru wartościowego, w którym dłużnik zobowiązuje się do spłaty określonej sumy zobowiązania. Do jego wystawienia nie są potrzebne żadne urzędowe procedury czy wizyta u notariusza. Wystarczy jedynie kartka papieru, długopis, odpowiednia treść i podpis. W taki sposób powstaje papier wartościowy – czyli weksel stanowiący przyrzeczenie uregulowania pożyczonej sumy pieniędzy. Gdy nie jest on całkowicie wypełniony, np. kwotą do zapłaty lub datą płatności to nosi on miano weksla in blanco. Elementy te powinny zostać uzupełnione przez posiadacza pisma, jeszcze przed przedstawieniem do zapłaty.
Weksel in blanco jest więc wekslem niezupełnym. Co oznacza, że używany jest jako środek płatniczy, w przypadku zaciągania kredytu, pożyczki czy podpisywania leasingu lub różnych innych umów, które mają stanowić potwierdzenie wywiązania się drugiej strony ze zobowiązania. Dlatego w momencie, gdy płatnik nie spełni warunków umowy to weksel zostaje “uruchomiony”. W jaki sposób? Wierzyciel wpisuje do niego kwotę zadłużenia, co jednocześnie stanowi dla pokrzywdzonego istotny dowód, dzięki któremu może odzyskać swój dług na drodze sądowej. Zaś samemu dłużnikowi komplikuje życie. Stanowi także duże ryzyko, że podpisany i spłacony dostanie się w niepowołane ręce. W tym celu warto umieścić w nim oznaczenie: „nie na zlecenie” – przez co dokument nie może zostać przeniesiony na inną osobę. Zgodnie z Ustawą o kredycie konsumenckim z 12.05.2011 roku2 – taką adnotację powinien zawierać każdy weksel zabezpieczający pożyczkę lub kredyt powinien!
Czytaj także:
- Kredyt a pożyczka – jaka jest różnica między nimi?
- Umowa pożyczki prywatnej – bezpłatny wzór z omówieniem prawnika
Weksel in blanco – kiedy jest ważny?
W świetle prawa, aby weksel był ważny musi zostać sporządzony na piśmie oraz posiadać w treści słowo: „weksel”. Musi zawierać również określone elementy, jak:
- Termin płatności,
- Miejsce uregulowania długu,
- Bezwarunkowe przyrzeczenie spłacenia określonej sumy środków (tzw. sumy wekslowej),
- Dane osoby zobowiązanej do spłaty zobowiązania
- Datę oraz miejsce wystawienia dokumentu,
- Własnoręczny podpis wystawcy
Niewypełnienie któregoś z powyższych punktów skutkuje nieważnością weksla jako dokumentu zabezpieczającego płatność! Jednak oprócz tego można umieścić na nim dodatkowe elementy noszące miano, tzw. klauzul wekslowych. Według rodzajów dzielą się na:
- Skuteczną – jej zawarcie powoduje określone skutki, zgodne z prawem wekslowym, np. weksel pozbawiony kosztów.
- Obojętną – w świetle prawa wekslowego nie powoduje ona żadnych konsekwencji. Dlatego uznawana jest za nienapisaną, np. klauzula zapłaty w walucie obcej.
- Zakazaną – jej umieszczenie powoduje nieważność weksla (np. uzależnienie spłaty weksla od warunku).
- Pozawekslową – ma istotny wpływ w odniesieniu do warunków pozaweklsowych, np. pokrycia.
Weksel – kto dokonuje podpisu?
Dokładnie sporządzony weksel musi zostać podpisany przez osobę prawną. Może to być upoważniony do tego prezes zarządu spółki. Dodatkowo na dokumencie weksla warto umieścić pieczątkę firmy. W przypadku spółki cywilnej – weksel podpisują wszyscy wspólnicy upoważnieni do spłaty zobowiązania, bądź tylko konkretne osoby. W ten sposób biorą pełną odpowiedzialność za ważność i istnienie ciążącego na nich zadłużenia.
Weksel in blanco a deklaracja wekslowa
Dłużnik podpisujący dokument in blanco powinien zadbać o jedną ważną kwestię. Istotne jest to, by do dobrze sporządzonego weksla in blanco dołączyć deklarację wekslową. Czym dokładnie jest? To nic innego jak dokument, który opisuje stosunek prawny będący podstawą wystawienia weksla. Dlatego, gdy w momencie nieuczciwości wierzyciela, weksel in blanco został wypełniony nieprawidłowo, np. na kwotę przewyższającą sumę pożyczki to dłużnik posiadający taką deklarację może łatwo udowodnić przed sądem, jaka była jej faktyczna wartość.
Zatem deklaracja wekslowa to pismo, które chroni płatnika przed nieuczciwością wierzyciela! Jednak warto wspomnieć o tym, że zabezpiecza płatnika wyłącznie wtedy, gdy praw z weksla będzie domagać się pierwszy wierzyciel – a więc ten, któremu pismo wręczono. Natomiast, jeśli „puści w obieg” nierzetelnie wypełniony weksel i otrzyma go osoba trzecia, działająca w dobrej wierze to zobowiązanie z weksla stanie się działaniem abstrakcyjnym – czyli niezależnym od podstawy prawnej. Na szczęście wobec takich osób nie można podnosić żadnych zarzutów, np. gdy kwota na dokumencie zostanie niesprawiedliwie zawyżona. Istnieją bowiem procedury, które chronią posiadaczy weksli nabytych w dobrej wierze.
Na co zwrócić uwagę przy sporządzaniu weksla?
Weksle mimo tego, że stanowią formę zabezpieczenia, stanowią duże ryzyko. Dlatego, że uprawniony do otrzymania zapłaty na mocy weksla może przenieść przysługujące mu prawa na inny podmiot. Nazywa się to „puszczeniem weksla w obieg” lub „indosowaniem weksla”. Na podstawie tego faktu zmienia się osoba, której należy spłacić dług. Jest to technika dość prosta w wykonaniu. Wystarczy, że wierzyciel:
- Na odwrocie weksla napiszę notkę: „ustępuję na zlecenie”, poda imię i nazwisko lub nazwę nowej osoby, na którą przenosi prawa, a także podpisze się i wręczy weksel nowemu właścicielowi.
Taktyka ta jest dość niebezpieczna dla dłużnika z tego względu, że trudniej prowadzić obronę wobec osoby, na którą pierwszy wierzyciel przeniósł pełnię prawa z weksla przez tzw. indos. Wówczas należałoby udowodnić, że nowy właściciel nabywając weksel działał świadomie na szkodę płatnika, np. weksel zabezpieczył pożyczkę, która w międzyczasie została spłacona, a pomimo to nowy nabywca domaga się jej uregulowania. Wykazanie w sądzie, że w takim przypadku wierzyciel działał w złych intencjach jest praktycznie niemożliwe.
Weksel in blanco a ryzyko nieuczciwości
Kolejnym powodem, na który należy zwrócić uwagę przy wypełnianiu weksla in blanco jest brak wpisanej kwoty do zapłaty. Może się okazać, że z czasem wierzyciel wpisze w te miejsce zawyżoną sumę. Dlatego, by zminimalizować ryzyko wystawienia niewiarygodnego weksla – najlepiej nie podpisywać ich w ogóle. A jeśli już się na nie decydujemy to warto zastosować kilka kluczowych podpunktów.
- Wyłączyć możliwość „puszczenia weksla w obieg” – jeśli na wekslu znajduje się notka: „zapłacę za ten weksel na zlecenie XYZ sumę …” to taki dokument można puścić w obieg przez indos! Aby zlikwidować ten zapis należy zmienić treść na: „zapłacę na rzecz, a nie na zlecenie”!
- Wypełnić, jak najwięcej elementów weksla in blanco – podpisując weksel, wierzyciel powinien pamiętać, by wypełnić w nim, jak najwięcej informacji. Jeśli dojdzie do podpisu, tzw. „gołego weksla” – czyli samego blankietu bez konkretnej daty, kwoty i miejsca, a nawet podmiotu, który może domagać się spłaty to jest większe prawdopodobieństwo, że trafi on w niepowołane ręce. Wtedy trudno też udowodnić, że dany blankiet zwyczajnie zaginął lub trafił w ręce oszustów. Dlatego warto uzupełnić weksel o najważniejsze dane wraz z nazwą wierzyciela i datą wystawienia. Co więcej, termin przedawnienia roszczeń na mocy weksla nie liczy się od daty wystawienia weksla, a od podanego terminu spłaty zobowiązania. Prawo dochodzenia pieniędzy mija więc po upływie 3 lat, od ostatecznego terminu spłaty,
- Załączyć pod deklaracją wekslową podpisy obu stron umowy – sporządzając weksel in blanco warto dołączyć do niego dodatkowy dokument – deklarację wekslową. Dzięki niej dokładnie zostaną określone zasady uzupełnienia weksla in blanco. Dodatkowo, jej warunki powinien podpisać nie tylko sam płatnik, ale również wierzyciel. Wówczas wszelkie nieścisłości zdecydowanie łatwiej jest udowodnić.
Weksel in blanco – jak jeszcze ograniczyć ryzyko?
Ponadto warto pamiętać, aby:
- Zachować egzemplarz deklaracji wekslowej – deklaracja wekslowa powinna zostać przygotowana w dwóch egzemplarzach. Jeśli zostanie ona przekazana jedynie osobie, która otrzymała weksel in blanco to dłużnik może mieć kłopot w udowodnieniu, że taka deklaracja w ogóle miała miejsce.
- Dopisać do weksla in blanco, adnotację o deklaracji wekslowej – należy zadbać, by deklaracja wekslowa została dokładnie odnotowana na dokumencie in blanco. Co więcej – gdy weksel będzie posiadał konkretny numer i deklaracja ten numer odnotuje to ryzyko niedomówień zostaje zminimalizowane. Można również stworzyć kopię podpisanego weksla in blanco i dołączyć go, jako załącznik do deklaracji wekslowej.
Czy warto zabezpieczyć płatność wekslem?
Dokument, w postaci weksla – niestety nie daje wierzycielowi żadnych praw do majątku dłużnika, który stanowiłby rekompensatę za niespłacone zobowiązanie. Ponadto – mimo istnienia dokumentu – wierzyciel nie może też dochodzić bezpośrednio swoich żądań na drodze postępowania egzekucyjnego. Podobnie, jak w pozostałych przypadkach – na początku musi pozwać dłużnika oraz wygrać sprawę sądową, by uzyskać tytuł wykonawczy nakazu zapłaty. Dopiero później ma prawo skierować sprawę do komornika w celu wyegzekwowania długu z majątku. Jednak i to nie daje pewności, czy będzie ona skuteczna. Wszystko zależy od dobytku finansowego płatnika.
Zatem weksel in blanco oferuje wyłącznie ułatwienia o charakterze procesowym. Co oznacza, że wierzyciel posiadający taki dokument, przy dochodzeniu swoich roszczeń może skorzystać z postępowania nakazowego, które odbywa się znacznie sprawniej i szybciej niż te w trybie zwykłym. Dlatego przy zaciąganiu kredytów bądź pożyczek na większą kwotę warto pomyśleć o innych formach zabezpieczenia, jak: gwarancja bankowa, poręczenie czy hipoteka.
Czytaj także:
- Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym – wzór
- Wezwanie do zapłaty – jak sporządzić i co musisz o nim wiedzieć?
Podstawa prawna
Zgodnie z Ustawą prawa wekslowego z 28.04.1936 roku3 określono postać istnienia weksla.
Art. 1. Forma weksla trasowanego
Weksel trasowany zawiera:
1) nazwę “weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono;
2) polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;
3) nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata);
4) oznaczenie terminu płatności;
5) oznaczenie miejsca płatności;
6) nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana;
7) oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu;
8) podpis wystawcy wekslu.
Art. 2. Brak elementów ustawowych weksla trasowanego
Nie będzie uważany za weksel trasowany dokument, któremu brak jednej z cech, wskazanych w artykule poprzedzającym, wyjąwszy przypadki, określone w ustępach następujących.
Weksel bez oznaczenia terminu płatności uważa się za płatny za okazaniem.
W braku osobnego oznaczenia, miejsce, wymienione obok nazwiska trasata, uważa się za miejsce płatności, a także za miejsce zamieszkania trasata.
Weksel, w którym nie oznaczono miejsca wystawienia, uważa się za wystawiony w miejscu podanemu obok nazwiska wystawcy.
Art. 3. Weksel trasowany na zlecenie własne wystawcy
Weksel może być wystawiony na własne zlecenie wystawcy.
Trasatem może być sam wystawca.
Weksel może być wystawiony na rachunek osoby trzeciej.
Art. 4. Miejsce płatności weksla
Weksel może być płatny w miejscu zamieszkania osoby trzeciej bądź w miejscowości, w której trasat ma miejsce zamieszkania, bądź w innej miejscowości.
Podstawa prawna cz.2
Art. 5. Oprocentowanie sumy wekslowej
W wekslu, płatnym za okazaniem lub w pewien czas po okazaniu, może wystawca zastrzec oprocentowanie sumy wekslowej. W każdym innym wekslu zastrzeżenie takie uważa się za nienapisane.
Stopa odsetek powinna być określona w wekslu, w braku jej określenia zastrzeżenie oprocentowania uważa się za nienapisane.
Odsetki biegną od daty wystawienia wekslu, jeżeli nie wskazano innej daty.
Art. 6. Oznaczenie sumy wekslowej
Weksel, w którym sumę wekslową napisano literami i liczbami, w razie różnicy ważny jest na sumę, napisaną literami.
W razie różnicy sum, napisanych kilkakrotnie literami lub kilkakrotnie liczbami, weksel jest ważny na sumę mniejszą.
Art. 7. Podpisy złożone na wekslu
Jeżeli na wekslu znajdują się podpisy osób, niezdolnych do zaciągania zobowiązań wekslowych, podpisy fałszywe, podpisy osób nieistniejących albo podpisy, które z jakiejkolwiek innej przyczyny nie zobowiązują osób, które weksel podpisały lub których nazwiskiem weksel został podpisany, nie uchybia to ważności innych podpisów.
Art. 9. Odpowiedzialność trasanta
Wystawca odpowiada za przyjęcie i za zapłatę wekslu.
Od odpowiedzialności za przyjęcie wystawca może się zwolnić; zastrzeżenie, któremu wystawca zwalnia się od odpowiedzialności za zapłatę, uważa się za nienapisane.
Art. 10. Weksel in blanco
Jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba, że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa.
1. https://media.bik.pl/informacje-prasowe/422581/finanse-polakow-nic-tak-w-zyciu-nie-frustruje-jak-niskie-zarobki
2. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20111260715
3. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19360370282