Czy bank może zabrać pieniądze z konta?

Czy bank może zabrać pieniądze z konta? Kiedy bank może zablokować rachunek bankowy? W jaki sposób możliwe jest odblokowanie konta?

Kiedy bank może zabrać pieniądze z konta?

Musisz wiedzieć, że bank może zająć środki zgromadzone na rachunkach i lokatach albo na wniosek uprawnionego organu, albo z własnej inicjatywy.

W pierwszym przypadku chodzi o blokady pieniędzy z tytułu niespłaconych zaległości czy też pochodzących z oszustw podatkowych i przestępstw.

W drugim blokada jest nakładana ze względów bezpieczeństwa i tu raczej powinniśmy być wdzięczni za to, że banki to robią. W końcu nikt nie chce stracić oszczędności życia z powodu zgubionej karty czy włamania na rachunek.

Zrobimy teraz krótki przegląd sytuacji, w których bank może zablokować konto.

Zajęcie komornicze

Pieniądze z konta bankowego znikają najczęściej przez to, że zajął je komornik. Wielokrotnie byłam świadkiem tego, jak klient przychodził do oddziału i mówił, że nie może korzystać z pieniędzy na rachunku bieżącym i pytał: dlaczego?

Niestety, z powodu długów. Niespłacony kredyt, chwilówka, alimenty czy inne zobowiązanie, od którego uregulowania dana osoba się uchylała, skutkuje wkroczeniem do akcji komornika. Co się dzieje dalej? W pierwszej kolejności jest to oczywiście blokada konta dłużnika. Wiadomo, najłatwiej jest ściągnąć gotówkę. Jeśli to nie wystarczy, może dojść do licytacji majątku.

Na szczęście nawet komornik nie może pozbawić Cię wszystkich środków do życia.

Blokada konta bankowego przez urząd skarbowy

Całkiem niedawno było głośno o tym, jak to Urząd Skarbowy w Żarach założył na koncie bankowym 21-latka blokadę na prawie 2 mln zł. Rzecz miała miejsce w mBanku. Po pewnych turbulencjach (wywołanych głównie brakiem współpracy ze strony banku i urzędu) 21-latkowi udało się wyjaśnić sytuację i odblokować niewinnie zadłużone konto.

Podsumowując: urząd skarbowy jest organem, który może założyć blokadę na rachunku bieżącym bez większych problemów i bez uprzedzenia. Nawet jeśli nic nie przeskrobałeś.

ZUS a blokada konta bankowego

Nieopłacanie składek ZUS raczej prędzej niż później zakończy się zajęciem konta bankowego w celu odzyskania zaległości.

Blokada konta bankowego przez szefa KAS

Szef Krajowej Administracji Skarbowej to kolejny podmiot uprawniony do blokowania środków zgromadzonych na rachunku bankowym. Może to zrobić na 72 godziny, ale ma też możliwość jej przedłużenia do 3 miesięcy.

Blokada może zostać nałożona w przypadku, gdy istnieje podejrzenie wyłudzeń skarbowych. Chodzi tu zwłaszcza o wytypowanych przez system STIR przedsiębiorców i podatek VAT. Warto dodać, że zajęty może zostać również rachunek niewinnego przedsiębiorcy, który nie popełnił żadnego przestępstwa, ale nieświadomie współpracował z firmą, która to zrobiła.

Blokada środków na rachunku bankowym przez izbę celną

Naczelnik urzędu celno-skarbowego także ma kompetencje do nakładania blokady na rachunki bankowe.

Blokada konta bankowego z powodu prania pieniędzy i finansowania terroryzmu

Na mocy ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu bank może zablokować konto, jeśli podejrzewa, że było wykorzystywane do takich właśnie celów.

• Bank, który odkrył podejrzane transakcje na rachunku swojego klienta, zawiadamia o tym Ge­neralnego In­spek­tora In­for­ma­cji Fi­nan­so­wej (GIIF). Warto wiedzieć, że każdy bank musi zaraportować automatycznie także każdą transakcję, która przekracza równowartość 15 tys. euro (tzw. transakcje ponadprogowe). Nie musi być to jedna operacja, może ich być kilka. Pod warunkiem że są ze sobą powiązane. Na przykład wysyłasz tego samego dnia dwa przelewy po 10 tys. euro do tego samego odbiorcy. Takie transfery trafiają do analizy w GIIF.

• Konto jest blokowane na maksymalnie 96 godzin.

• W tym czasie, jeśli GIIF uzna podejrzenia za zasadne, zgłasza sprawę do prokuratury. Prokurator może przedłużyć blokadę maksymalnie na 6 miesięcy.

Podejrzenie o możliwości popełnienia przestępstwa

Na podstawie ustawy Prawo Bankowe banki mają możliwość samodzielnego zablokowania środków zgromadzonych na rachunkach. Mogą to zrobić w przypadku, gdy zachodzi podejrzenie, że pieniądze na koncie mogą pochodzić w całości lub części z przestępstwa skarbowego bądź innego.

• Bank zakłada blokadę na maksymalnie 72 godziny do wysokości środków, co do których ma podejrzenie, że pochodzą z przestępstwa.

• W tym czasie zawiadamia prokuraturę, która może przedłużyć blokadę na 3 miesiące.

Przestępstwo na rynku kapitałowym

Na mocy ustawy o nad­zo­rze nad ryn­kiem ka­pi­ta­ło­wym przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego może zablokować środki na 96 godzin. Potem sprawa kieruje do prokuratury, która może przedłużyć blokadę do 3 miesięcy.

Chodzi tu głównie o przypadki wykorzystania informacji poufnych do np. manipulacji kursem spółek giełdowych, więc większości z nas to nie dotyczy.

Podejrzenie włamania na konto bankowe

Jak działają systemy bezpieczeństwa w bankach? W skrócie: każda instytucja ma swoje algorytmy, które analizują transakcje i kwalifikują je jako standardowe i nietypowe. Jeśli system wychwyci, że dana operacja bardzo odbiega od normy. Np. płacisz BLIK-iem w sklepie stacjonarnym w Polsce, a za kilka minut jest próba wypłacenia gotówki Twoją kartą w USA, to z reguły następuje automatyczna i całkowita blokada kont oraz kart, często także bankowości.

Na szczęście, jeśli Ty to Ty i faktycznie chciałeś zrealizować taką transakcję, odblokowanie konta to tylko formalność. Wystarczy telefon do banku, w którym dział bezpieczeństwa zweryfikuje Twoją tożsamość i zada kilka pytań.

Czy bank może zablokować wszystkie środki na koncie bankowym?

To zależy od sytuacji. Jeśli blokada wyszła od strony banku, np. ze względów bezpieczeństwa czy zachodzi podejrzenie naruszenia ustawy o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy, zazwyczaj wszystkie środki zostaną zablokowane do momentu wyjaśnienia sprawy.

Co prawda w sytuacji, gdy środki mogą pochodzić z przestępstwa, bank powinien zablokować tylko “podejrzaną” część. W praktyce jednak zazwyczaj odcina się dostęp do wszystkich pieniędzy.

Jeśli chodzi o zajęcie konta przez podmioty zewnętrzne, (np. komornika), to blokada konta bankowego nie powinna być na wyższą kwotę niż ta, o jaką upomina się organ ściągający zaległości. Ale już na przykład taki urząd skarbowy lubi nakładać pełną blokadę wszystkich środków zgromadzonych na rachunkach. Nawet jeśli okaże się, że jesteś niewinny i żadnego przestępstwa podatkowego nie dokonałeś.

Czego nie może obejmować zajęcie na koncie bankowym?

• Kwoty wolnej od zajęcia komorniczego, czyli równowartość najniższego wynagrodzenia w przypadku umowy o pracę (wyjątek: dłużnicy alimentacyjni). Jeśli pracujesz na umowę zlecenie czy o dzieło to kwota wolna nie obowiązuje i zajęcie może objąć 100% środków na koncie. Chyba że uda Ci się przekonać np. komornika o tym, że jest to jedyne Twoje źródło utrzymania i ma charakter regularny i powtarzalny.

• Alimentów lub świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

• Świadczeń rodzinnych i wychowawczych (np. 800+).

• Świadczeń z pomocy społecznej.

• Dodatków rodzinnych, pielęgnacyjnych, porodowych, dla sierot zupełnych.

• Zasiłków dla opiekunów.

• Świadczeń integracyjnych.

Czy zablokowane środki mogą wrócić na konto?

Mogą, ale nie muszą. Wszystko zależy od przyczyny blokady.

Przestępstwo: jeśli podejrzenia okażą się niesłuszne, blokada konta bankowego jest zdejmowana.

Komornik: żeby uzyskać dostęp do pieniędzy, można spróbować pertraktować z komornikiem. Na przykład, proponując mu spłatę zobowiązania w ratach. Jeśli przyniesie to skutek, ten cofnie dyspozycję, i zajęcie środków przestanie obowiązywać. Tak samo w przypadku, gdy blokowana kwota jest zbyt duża, doszło do podwójnego zajęcia (np. na kontach w dwóch bankach). Lub komornik zajął pieniądze, których nie miał prawa zabrać, takie jak wpływy 800+. Pamiętaj: tę sprawę załatwiasz bezpośrednio z komornikiem. Osoby pracujące w oddziale banku w niczym nie mogą tu pomóc.

Kwestie bezpieczeństwa: po pozytywnej weryfikacji przez dział bezpieczeństwa blokada konta bankowego zostanie natychmiastowo zdjęta.

Co się dzieje z pieniędzmi w banku w czasie wojny?

Zazwyczaj nic. Banki działają, przynajmniej internetowo. Mogą nastąpić utrudnienia, takie jak brak możliwości wypłaty środków, ponieważ nie będzie dostępu do oddziałów banku, czy też zabraknie gotówki w bankomatach (bo wszyscy rzucą się na nią, jak w czasie pandemii).

Jednak nie oznacza to, że w razie wojny pieniądze w banku są w 100% bezpieczne:

1. Jeśli infrastruktura banku zostanie zniszczona, to możesz nie mieć dostępu do konta, nawet przez internet. Na szczęście to bardzo mało prawdopodobne. Dane o rachunkach bankowych nie są przechowywane tylko na jednym serwerze, który łatwo można zniszczyć.
2. W przypadku zagrożenia bankructwem na mocy dyrektywy BRRD (Bank Recovery and Resolution Directive) bank może zabrać pieniądze klientów. Szczęście w nieszczęściu, że nie wszystkie: może przejąć nadwyżkę środków ponad limit 100 tys. euro, czyli kwoty, którą gwarantuje Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Dlatego zawsze podkreślam, by zwracać dużą uwagę na ten limit.
3. Warto mieć na uwadze także taki scenariusz, że to sam rząd może “zabezpieczyć” pieniądze obywateli na kontach.
4. Nie zapominajmy o inflacji. Nawet jeśli bez problemu masz dostęp do pieniędzy, to niestety dużo za nie nie kupisz. Kurs waluty kraju ogarniętego wojną bez wątpienia spadnie na łeb i szyję. Tutaj nawet trzymanie ich w przysłowiowej skarpecie niewiele da. Wystarczy spojrzeć, co dzieje się z kursem ukraińskiej hrywny.

Czy bank zawiadamia o zajęciu konta przez komornika?

Niestety, ale nie. Najczęściej o zajęciu klient dowiaduje się dopiero w momencie, gdy loguje się na konto albo próbuje dokonać transakcji kartą, a ta jest odrzucana.

O zajęciu środków powinien za to poinformować komornik.

Jednak po pierwsze, blokada konta bankowego następuje wcześniej, niż zostanie wysłana informacja. Po drugie, jeśli komornik ma nieaktualny adres do korespondencji, zawiadomienie trafi na stary adres i możesz w ogóle go nie otrzymać. I ostatnie, w przypadkach długów alimentacyjnych lub z tytułu zasądzonych rent nie ma obowiązku powiadamiania dłużnika o zajęciu jego rachunku bankowego.

Ile można trzymać pieniędzy w banku?

Nie ma przepisów, które odgórnie regulują ilość pieniędzy, które możesz trzymać w banku. Jeśli chcesz, może to być i kilka milionów.

Jedynym wyznacznikiem, którym (moim zdaniem) warto się kierować, jest kwota gwarancji w razie upadłości banku. Jest to równowartość 100 tys. euro na osobę w jednym banku. W razie, gdyby akurat Twój bank zbankrutował, Bankowy Fundusz Gwarancyjny wypłaci Ci tę kwotę. A reszta niestety najprawdopodobniej przepadnie.

Najczęściej zadawane pytania

Polecamy:

• Co z kredytami w czasie wojny?

• Fałszywe telefony z banku: jak nie dać się oszukać?