Co zrobić, jeśli Urząd Skarbowy zajął konto?

Jeśli masz zadłużenie wobec państwa np. z tytułu niezapłaconych podatków, musisz strzec się urzędu skarbowego, który może przeprowadzić egzekucję administracyjną należności pieniężnych z konta bankowego. Nie jest to nic przyjemnego, a trzeba pamiętać, że może też utrudnić opłacanie bieżących wydatków oraz — w przypadku przedsiębiorców — prowadzenie firmy.

Przeczytaj tekst, a dowiesz się, co zrobić, jeśli urząd skarbowy zajmie Twoje konto bankowe.

Zajęcie konta bankowego a Kodeks postępowania cywilnego

Zajęcie konta bankowego w ramach postępowania egzekucyjnego jest regulowane przez przepisy — w tym przypadku przez Kodeks postępowania cywilnego (ustawa z dn. 17 listopada 1964 r.). Oprócz tego ważna jest ustawa z dn. 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Zgodnie z przepisami prawnymi egzekucja należności pieniężnych, która polega na zajęciu rachunku bankowego, może być prowadzona przez:

• naczelnika urzędu skarbowego,
• inne organy, w tym np. jednostki samorządu terytorialnego.

W moim tekście zajmę się przede wszystkim opisem egzekucji administracyjnej prowadzonej przez urząd skarbowy.

Co zrobić, gdy urząd skarbowy zajął konto?

Generalnie, dłużnik ma w takiej sytuacji 3 możliwe wyjścia:

• spłatę całego zobowiązania wraz z kosztami dodatkowymi w postaci odsetek itp.,
• próby negocjacji z urzędem w celu rozłożenia długu na raty — nie zawsze jest to możliwe, ale warto próbować,
• złożyć skargę na zajęcie rachunku bankowego przez urząd skarbowy. Można wówczas powoływać się na uchybienia w postaci niedoręczonego pisma itp. Oczywiście, takie uchybienie faktycznie musi zaistnieć, jeśli liczymy na umorzenie postępowania egzekucyjnego.

Czym jest blokada konta przez urząd skarbowy?

Blokada konta bankowego przez urząd skarbowy to jedna z form egzekucji administracyjnej. Cały ten proces można opisać w kilku prostych krokach. Przedstawię je w poniższych podpunktach.

1. Wystąpienie zadłużenia — jak możesz łatwo się domyślić, cały cykl rozpoczyna się od powstania zadłużenia. Jeśli nie jest ono spłacane, jest to przesłanka, która uprawnia organy administracji publicznej (w tym przypadku — urząd skarbowy) do egzekucji administracyjnej, czyli zajęcia rachunku bankowego.
2. Wysyłka decyzji o zajęciu konta bankowego — jeśli zobowiązanie nie jest spłacane, organ egzekucyjny wysyła do dłużnika pismo. Informuje w nim o wszczęciu egzekucji administracyjnej. Wśród informacji umieszczanych w takim piśmie zamieszcza się notkę odnośnie przyczyny podjęcia postępowania egzekucyjnego.
3. Zablokowanie środków na rachunku bankowym – aby możliwe było przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego, konieczne jest ustalenie numeru rachunku bankowego nierzetelnego dłużnika. Działaniami w tym zakresie również zajmują się pracownicy urzędu skarbowego. Jeśli konto zostanie ustalone, organ podatkowy podejmuje administracyjną decyzję o jego blokadzie. W tym celu informuje się o tym fakcie bank dłużnika.

Blokada oznacza, że dłużnik nie może już:

• wypłacić środków z danego rachunku bankowego np. za pośrednictwem bankomatu,
• przelać znajdujących się na zajętym koncie pieniędzy na inny rachunek bankowy.

3. Spłata zadłużenia — to, ile czasu trwa zajęcie rachunku bankowego, zależy m.in. od wysokości zadłużenia oraz środków znajdujących się na danym koncie.

4. Odblokowanie konta bankowego — po tym, jak zadłużenie, które jest przedmiotem postępowania egzekucyjnego, zostanie spłacone, następuje odblokowanie rachunku bankowego.

Ile czeka się na odblokowanie konta bankowego?

Rozwiązanie jest właściwie tylko jedno: spłata całego zobowiązania. Musisz jednak pamiętać, że spłacenie całej kwoty zadłużenia nie oznacza, że zawieszenie postępowania egzekucyjnego nastąpi natychmiastowo.

Wszelkie działania w tym zakresie muszą zostać zatwierdzone przez organ egzekucyjny, który o zaistniałych okolicznościach powiadamia bank. Cała procedura trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu dni.

Czy urząd skarbowy powiadomi o zajęciu komorniczym?

Tak. Podobnie jak w przypadku większości innych decyzji administracyjnych, dłużnik zostanie powiadomiony o wszczęciu postępowania egzekucyjnego. Osoba zadłużona, która otrzyma takie pismo z urzędu skarbowego, ma do wyboru dwa rozwiązania:

• nie podejmować żadnych działań,
• skontaktować się z pracownikiem urzędu skarbowego, który zajmuje się sprawami z zakresu postępowania egzekucyjnego.

Pierwszy wariant oznacza, że po 14 dniach dojdzie do blokady rachunku bankowego. Niestety, nawet jeśli adresat nie odbierze pisma informującego o postępowaniu egzekucyjnym, nie zwalnia go to z odpowiedzialności.

Jeśli chodzi o drugie rozwiązanie, w ten sposób nie możemy oczywiście liczyć na uniknięcie spłaty. Istnieją jednak pewne szanse (jak duże one są, zależy od indywidualnego przypadku) na to, że uda się przynajmniej rozłożyć zadłużenie, by harmonogram spłaty nie był zbyt uciążliwy dla dłużnika.

Zajęcie egzekucyjne urząd skarbowy – za co?

Trzeba pamiętać, że urząd skarbowy nie zajmuje rachunku bankowego, jeśli masz zadłużenie np. wobec kontrahenta czy banku-kredytodawcy. Zajęcie egzekucyjne dotyczy sytuacji, gdy zalegasz z zobowiązaniami publicznoprawnymi (tzn. wobec państwa).

A zatem, egzekucję administracyjną przeprowadza się w sytuacji, gdy zalegasz z takimi płatnościami jak np.:

• zaległy podatek dochodowy PIT lub CIT, a także VAT, akcyza, podatek od nieruchomości czy rolny,
• grzywny i kary pieniężne wymierzane przez organy administracji publicznej centralnej lub samorządowej,
• nieopłacony abonament radiowo-telewizyjny.

To jeszcze nie wszystko, ponieważ jeśli po dokonaniu zajęcia dłużnik wpłaci kolejne dochody na nowo utworzony rachunek bankowy, również i z niego zostanie przeprowadzona egzekucja.

Jakiego majątku nie może zająć urząd skarbowy?

• Środki przeznaczone na wypłaty (jeżeli egzekucja dotyczy rachunków bankowych pracodawcy),
• Świadczenia alimentacyjne, zasiłki itp.,
• Dodatek węglowy,
• Świadczenia rodzinne,
• Świadczenia wychowawcze,
• Wpływy z tytułu 500+,
• Środki zgromadzone na lokatach, rachunkach oszczędnościowych.

Oprócz tego zwolnienie obejmuje 75 proc. minimalnego ustawowego wynagrodzenia za pracę (od lipca 2023 r. jest to 75 proc. x 3600 zł = 2700 zł; co oczywiste, próg ten wzrasta wraz ze zmianą wysokości minimalnego wynagrodzenia).

Jak sprawdzić, za co urząd skarbowy zajął konto bankowe?

Sytuacja w tej kwestii jest bardzo prosta: odpowiednia informacja powinna znaleźć się w piśmie otrzymanym z urzędu skarbowego. Jeśli jednak:

• nie otrzymałeś/aś takiego dokumentu,
• został on przez Ciebie zniszczony lub zagubiony,

możesz po prostu skontaktować się z urzędem skarbowym osobiście lub telefonicznie. Po przedstawieniu dowodu osobistego pracownik urzędu skarbowego powinien przekazać Ci wszystkie istotne informacje.

Jak wygląda zajęcie konta przez urząd skarbowy?

Procedura zajęcia wierzytelności została opisana we wspomnianej już przeze mnie ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a konkretnie — w art. 80. Przyjrzyjmy się jej treści:

Organ egzekucyjny dokonuje zajęcia wierzytelności […] przez przesłanie do banku zawiadomienia o zajęciu wierzytelności pieniężnej zobowiązanego z rachunku bankowego do wysokości egzekwowanej należności pieniężnej wraz z odsetkami […] oraz kosztami egzekucyjnymi. Organ egzekucyjny jednocześnie wzywa bank, aby […] nie dokonywał wypłat z rachunku bankowego do wysokości zajętej wierzytelności, lecz […] :

1) po upływie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zajęciu przekazał zajętą kwotę organowi egzekucyjnemu na pokrycie egzekwowanej należności […];

2) nie później niż w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zajęciu zawiadomił organ egzekucyjny o przeszkodzie w dokonaniu wpłaty […].

Art. 80 Ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji

Jak widać, w powyższym akcie prawnym nie ma mowy o tym, że o zajęciu środków informuje się samego dłużnika (dowiaduje się on za to, jak już wspomniałem, o wszczęciu postępowania egzekucyjnego).

Czy jest możliwe zajęcie konta przez urząd skarbowy za mandat?

Tak, jak najbardziej. Podatki czy grzywny, a nawet nieuregulowany mandat za wykroczenie drogowe również jest zobowiązaniem wobec państwa.

Oczywiście, może zdarzyć się tak, że jesteś w trudnej sytuacji finansowej i nie jesteś w stanie opłacić mandatu. Nowy taryfikator przewiduje w przypadku poważniejszych wykroczeń kary na poziomie nawet kilku tysięcy złotych.

W takim wypadku można spróbować rozłożyć mandat na raty. Nie każdy zdaje sobie sprawę z takiego rozwiązania, a przecież wystarczy w tym celu sporządzić zwykłe pismo.

Jak wyjść z długów w urzędzie skarbowym?

• Skontaktuj się z urzędem skarbowym np. z zamiarem rozłożenia długu na raty,
• Szukaj pomocy u osoby, która ma wiedzę nt. postępowań egzekucyjnych — pomoże ona ustalić np. to, czy nie doszło do uchybień ze strony organu egzekucyjnego;
• Ustal, czy posiadasz środki na pokrycie zadłużenia — jeśli nie, możesz:
  • przeanalizować, jaki masz majątek np. w postaci papierów wartościowych czy rzeczy ruchomych,
  • zastanowić się nad skorzystaniem z pożyczki dla zadłużonych — kredyt bankowy nie jest tu odpowiednim rozwiązaniem, ponieważ credit scoring może trwać zbyt długo. Poza tym, jeśli grozi Ci egzekucja administracyjna, zapewne nie masz odpowiedniej zdolności kredytowej. Pamiętaj jednak, że zaciąganie pożyczek na spłatę innego zobowiązania może doprowadzić do wpadnięcia w spiralę zadłużenia!

Odwołanie od decyzji o postępowaniu egzekucyjnym

Przepisy przewidują możliwość odwołania się od działań podjętych przez organ egzekucyjny. Rzecz jasna, takie odwołanie musi zostać odpowiednio uargumentowane. Generalnie, dłużnik może wykorzystać “słabe strony” podjętego postępowania egzekucyjnego. Czyli, np. gdy będzie w stanie wskazać uchybienia, których dopuścił się naczelnik urzędu, np.:

• Wytoczył pismo do niewłaściwej osoby — może to oznaczać omyłkowe wysłanie pisma do osoby o takim samym imieniu i nazwisku, jakie ma dłużnik,
• Egzekwowania majątku w sposób niezgodny (np. w zawyżonej wysokości) z treścią orzeczenia egzekucyjnego,
• Nastąpiło przedawnienie długu lub obowiązku zapłaty,
• Prowadzi postępowanie w odniesieniu do długu, który został już wcześniej umorzony przez organ egzekucyjny,
• Nie poinformował wcześniej o powstałym zadłużeniu, a także o wszczęciu postępowania.

Co jeszcze mogą objąć czynności egzekucyjne?

Niestety, może się okazać, że środki na koncie nie wystarczą na pokrycie długu. Nie chcę analizować, czy wynika to stąd, iż dłużnik skwapliwie wypłacił pieniądze z rachunku bankowego, czy też faktycznie ich nie posiada.

Co w takiej sytuacji? Niestety, nie ma co liczyć na wyrozumiałość organu egzekucyjnego, który może na podstawie tytułu wykonawczego przeprowadzić czynności egzekucyjne, zajmując majątek w takiej formie jak np.:

• gotówka,
• nieruchomości,
• rzeczy ruchome,
• kwoty na rachunku papierów wartościowych niezapisanych na rachunku papierów wartościowych (akcje, pozostałe instrumenty finansowe),
• weksle,
• aktywa w postaci pozostałych praw majątkowych (w tym np. udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością), instrumentów finansowych, praw własności przemysłowej czy dochodów z tytułu autorskich praw majątkowych,
• świadczenia wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

FAQ: najczęściej zadawane pytania

Polecamy:

• Co zrobić, aby komornik zszedł z pensji?

• Konto bez komornika – które banki je oferują?