Konto bez komornika – które banki je oferują?

Cenimy sobie własną prywatność, również jeśli chodzi o kwestie finansowe. Nikt z nas nie chce, aby informacje o naszych transakcjach czy posiadanych oszczędnościach były powszechnie dostępne. Dlatego, mając problem z komornikiem sądowym, decydujemy się na konta, do których nie mają dostępu osoby trzecie. Czy istnieje, tzw. konto bez komornika – jeśli tak, które banki je oferują?

Konto bankowe bez komornika – czy istnieje?

Odpowiedź na to pytanie jest prosta: nie istnieją. Całkowita anonimowość, która zapewni nam „ucieczkę” od komornika, jest niemożliwa z przynajmniej dwóch powodów:

• aby założyć konto osobiste, konieczne jest podpisanie umowy z bankiem – czy to z komercyjnym, spółdzielczym, czy ze SKOKiem,
• zdecydowana większość systemów prawnych obliguje instytucje bankowe do udostępniania danych o swoich klientach, m.in. urzędom skarbowym i prokuraturze. W razie więc popełnienia przestępstwa czy zadłużenia komorniczego nie pomoże nam nawet tajemnica bankowa. Według ustawy Prawo bankowe (art. 105) bank musi udostępniać informacje na temat klienta, m.in. właśnie komornikowi sądowemu w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego i wszystkich innych czynności, które konieczne są w tym zakresie.

Nie oznacza to jednak, że nie istnieją sposoby – i to całkowicie legalne – aby choć częściowo zabezpieczyć swój majątek. Nawet jeśli nie jesteśmy chronieni w pełnym zakresie, to dostajemy w zamian pewną namiastkę anonimowości. Anonimowości, która może zapewnić nam spokój ducha.

W jaki sposób komornik ustala numer konta bankowego dłużnika?

Informacje o koncie bankowym dłużnika, komornik może pozyskać z kilku źródeł:

• system OGNIVO, którego operatorem jest Krajowa Izba Rozliczeniowa,
• Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
• Urząd Skarbowy,
• informacja od samego dłużnika,
• wniosek egzekucyjny wierzyciela.

Przeczytaj także: Jak często komornik sprawdza konta bankowe dłużnika w systemie OGNIVO?

System OGNIVO – co to jest i jak działa?

O systemie OGNIVO zapewne słyszały osoby, które miały zablokowane konto bankowe z powodu zaległych zobowiązań. OGNIVO to system umożliwiający szybką wymianę informacji w zakresie, m.in. zajęć egzekucyjnych. Dostęp do niego oprócz komorników i organów egzekucyjnych ma Poczta Polska, ZUS, izby celne, administracyjne, urzędy skarbowe oraz sądy i prokuratury.

Ważne są w tym kontekście banki, które za pośrednictwem OGNIVO przekazują komornikowi informacje na temat rachunków bankowych dłużnika, w celu przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego. Taka wymiana danych odbywa się elektronicznie, dzięki czemu cały proces jest bardzo szybki.

Jak działa OGNIVO?

System OGNIVO działa w formie aplikacji elektronicznej. Cały mechanizm polega na tym, że komornik albo inny organ egzekucyjny wysyła zapytanie do banku, dotyczące konkretnego dłużnika. Bank w ciągu kilku minut ma ustawowy obowiązek zablokować bądź przekazać środki. Może to być nawet dług, o którym dłużnik nic nie wie. Wtedy dochodzi do sytuacji, w której taka osoba, zanim otrzyma informację o zajęciu (organ egzekucyjny wysyła ją zawsze w formie papierowej), ma już zajęte środki przez komornika, który przekazuje je na poczet zaległości.

Aplikacja OGNIVO została stworzona przez Krajową Izbę Rozliczeniową (KIR) w 2007 r. Posiada certyfikat zgodności z międzynarodową normą ISO/IEC 27001:2013, który potwierdza bezpieczeństwo przekazywanych danych.

Konto bez OGNIVO – lista banków

Obecnie wszystkie banki, w tym SKOKi należą do systemu OGNIVO. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku banków spółdzielczych.

Zrzeszone z systemem są największe instytucje:

• PKO BP,
• Pekao SA,
• mBank,
• Millennium Bank,
• ING Bank Śląski,
• Santander Bank Polska,
• BNP Paribas,
• Getin Bank,
• Alior Bank,
• BOŚ Bank,
• Citi Handlowy,
• Credit Agricole,
• Bank Pocztowy,
• Plus Bank,
• Nest Bank,
• Toyota Bank,
• Volkswagen Bank Polska,
• SGB Bank,
• BPS,
• Bank Gospodarstwa Krajowego.

To oznacza, że konto bankowe bez OGNIVO nie istnieje. Komornik może zatem błyskawicznie ustalić, w jakiej instytucji dłużnik posiada rachunek, by następnie skierować wniosek o jego zajęcie.

Na wyjście z tej sytuacji jest jednak pewne rozwiązanie, jakie?

Konto bez OGNIVO w instytucji pozabankowej

Szukając schronienia przed „łakomym okiem” komornika, możemy otworzyć, np. konto Revolut. Powszechnie wiadomo, że polski komornik może działać wyłącznie na terenie Polski. A Revolut jest firmą brytyjską, która nie ma swojej siedziby w naszym kraju – a na Litwie (podlega nadzorowi Banku Centralnego Litwy). Dzięki czemu fintech nie musi ściśle współpracować z polskimi instytucjami, ani też należeć do systemu OGNIVO.

Każdy, kto otwiera rachunek w Revolut, otrzymuje dwa numery konta – jedno prowadzone w euro i drugie do realizacji transakcji lokalnych w Polsce. W przypadku tego drugiego rachunku nie ma powodów do obaw, bo choć jest on zakładany w Danska Bank, służy do obsługi klientów masowych. A to oznacza, że konto założył sam Revolut, a nie jego klient. Dlatego taki rachunek nie jest dostępny dla polskich organów egzekucyjnych – podobnie, jak karty, które Revolut oferuje swoim klientom.

Na koncie Revolut możemy gromadzić, m.in.:

• wynagrodzenie z pracy,
• zasiłki z MOPSu bądź inne świadczenia,
• rentę/emeryturę,
• środki pochodzące z pozostałych źródeł.

Przeczytaj więcej —> Karta Revolut – jak działa?

Jeśli chcemy uniknąć komornika, to Revolut jest dobrym rozwiązaniem. Konto Revolut jest wolne od komornika i nie przynależy do systemu OGNIVO. Oddzielną kwestią, którą warto przemyśleć, są opłaty dla klientów z Polski. Choć startup oferuje darmowy plan Standard, to od 23.04.2021 r. wprowadził zmiany w cenniku opłat. Podrożały wypłaty z bankomatów oraz przelewy międzynarodowe poza strefę SEPA, oraz w walucie innej niż euro.

Karta ZEN – kolejny gracz kont bez komornika

Firma ZEN to kolejny gracz z kategorii pozabankowej, który posiada licencję pieniądza elektronicznego, wydaną przez Bank Centralny Litwy. Dlatego, choć założycielem startupu jest Polak – Dawid Rożek, to ZEN działa poza nadzorem polskich władz – a więc i w tym przypadku, komornik nie ma dostępu do naszych środków.

ZEN podobnie, jak Revolut proponuje otwarcie konta, które możemy zasilać za pomocą BLIKa, szybkiego przelewu czy karty płatniczej. Do rachunku otrzymujemy fizyczną kartę Mastercard, choć istnieje też opcja zamówienia karty wirtualnej. Przez pierwszy miesiąc korzystanie z ZEN jest darmowe, później niestety musimy ponosić opłaty. W swojej podstawowej wersji konto ZEN kosztuje, ok. 5 zł miesięcznie.

Więcej o karcie ZEN pisaliśmy w artykule —> Karta ZEN – opinie i szczegóły oferty.

Inną alternatywą dla karty ZEN są:

• Twisto,
• Monese,
• N26.

Karta prepaid – czyli anonimowa karta płatnicza

Na rynku dostępne są także, tzw. karty prepaid, które są wolne od zajęć komorniczych. Banki zachęcają do zamawiania tego typu kart jako „prezentów” dla bliskich albo „elektronicznego portfela” dla dzieci. Jednak taki prezent może sobie sprawić sama osoba zadłużona, bo wszystkie zgromadzone na „plastiku” środki będą w pełni bezpieczne od zajęcia komorniczego.

Oczywiście musimy pamiętać o tym, że konto, które konieczne jest do zamówienia karty, musi należeć do osoby trzeciej, a nie dłużnika. Dodatkowo właściciel rachunku bankowego nie może posiadać zadłużenia komorniczego. W przeciwnym razie karta prepaid zostanie „wyczyszczona” na poczet egzekucji.

Jeszcze kilka lat temu, karty prepaid były niezwykle popularne i banki chętnie wydawały je klientom – którzy z kolei doceniali łatwość ich otrzymania oraz anonimowość. Idea anonimowych kart prepaid zaczęła jednak budzić wątpliwości KNF, który zauważył, że mogą być one wydawane bez umowy z klientem, a to mogło się wiązać z „praniem brudnych pieniędzy”. Kartą przedpłaconą można było wypłacać gotówkę z bankomatu czy zasilać konto, ukrywając swoją tożsamość. Dlatego w praktyce KNF wydał wytyczne, które ograniczyły popularność kart prepaid. Banki zostały zobowiązane do sprawdzania tożsamości posiadaczy takich instrumentów.

Karty prepaid – oferta banków

W tym miejscu chcemy zaznaczyć, że banki różnie podchodzą do umieszczania danych na „plastiku”. W niektórych instytucjach karta prepaid jest spersonalizowana i widnieją na niej informacje o użytkowniku, a w innych – nie ma tego typu danych.

Które banki oferują karty przedpłacone? W bankach komercyjnych nie ma zbyt dużego wyboru. Natomiast produkty prepaid świetnie się mają w sektorze spółdzielczym, w bankach Grupy BPS oraz SGB.

Darmowe konto socjalne bez komornika

Świadczenia socjalne przyznawane przez państwo, np. zasiłek z MOPSu, nie podlega egzekucji komorniczej. Czasem jednak może dojść do sytuacji, w której środki pochodzące z takich źródeł zostają zablokowane na rachunku. Dlaczego? Trafiające na konto pieniądze tracą swoją „tożsamość” i zaliczane są do ogólnych wpływów.

W momencie, gdy kwota na rachunku przekroczy kwotę wolną, przekazywana jest ona do organu egzekucyjnego. Taka nieprawidłowa identyfikacja wpływów przyczynia się często do blokady środków, które nie powinny zostać zagarnięte przez komornika. Dlatego, aby oszczędzić sobie nerwów, dostępny jest nowy rodzaj darmowego konta bankowego – rachunek rodzinny, który nazywany jest również kontem socjalnym.

Co to jest rachunek rodzinny?

To nowy rodzaj rachunku, który powstał w wyniku nowelizacji ustawy Prawo bankowe. Powszechnie szerzej znany jest jako, tzw. konto socjalne. W swojej funkcjonalności nie różni się od klasycznego konta bankowego, za wyjątkiem środków, które mogą na nie wpływać.

Lista ustawowo zwolnionych świadczeń spod egzekucji komorniczej, które mogą trafić na konto socjalne:

• świadczenia rodzinne,
• świadczenia wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów,
• dodatki rodzinne,
• dodatki pielęgnacyjne,
• zasiłki dla opiekunów,
• dodatki poporodowe,
• świadczenia z pomocy społecznej,
• dodatki dla sierot zupełnych,
• świadczenia wychowawcze, np. 500 plus,
• świadczenia integracyjne.

W praktyce jest to więc konto na 500+ bez komornika lub na inne świadczenia z państwa – za wyjątkiem świadczeń alimentacyjnych.

Konto socjalne bez komornika powstało z myślą o osobach, które chcą chronić swoje środki przed zajęciem ich przez komornika albo inny organ egzekucyjny.

Kto może założyć konto socjalne?

Na mocy art. 49 ust. 4 Prawa bankowego¹

Rachunki rodzinne mogą być prowadzone wyłącznie dla osób fizycznych, którym przyznano niepodlegające egzekucji świadczenia, dodatki, zasiłki oraz inne kwoty, o których mowa w art. 833 ograniczenie egzekucji z innych świadczeń pieniężnych § 6 i 7 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1822, z późn. Zm.), z wyjątkiem świadczeń alimentacyjnych.

Jak założyć konto socjalne?

Konto rodzinne założysz niemal w każdej popularnej instytucji bankowej. Wystarczy okazać bankowi zaświadczenie o numerze rachunku bankowego Ośrodka Pomocy Społecznej, z którego pobieramy świadczenie. Oprócz numeru rachunku świadczeniobiorcy musimy też dostarczyć decyzję o przyznaniu samego świadczenia.

Tak otwartego konta socjalnego komornik nie może zająć. Ma natomiast prawo zablokować nasz podstawowy rachunek osobisty. Blokady tej nie unikniemy, nawet jeśli założymy konto osobiste w innym banku…

Opłaty za rachunek rodzinny

Zgodnie z ustawą Prawo bankowe, otwarcie i użytkowanie konta socjalnego jest całkowicie darmowe. Oznacza to, że nie zapłacimy za:

• otwarcie i prowadzenie konta,
• wypłaty ze wszystkich bankomatów banku, w którym otworzymy rachunek,
• wydanie karty do konta,
• wypłaty środków w oddziale.

Konto na 500+ – lista banków

Obecnie rachunek rodzinny wolny od zajęcia komorniczego oferują poniższe banki.

Oczywiście, nie ma ustawowego obowiązku zakładania tego typu konta. Jednak, jeśli pobieramy świadczenie, warto o nim pomyśleć. Prowadzenie rachunku rodzinnego nic nie kosztuje, a w momencie zawirowań finansowych i zajęcia komorniczego, nie tracimy dostępu do takich środków.

A może bank offshorowy?

W potocznym języku często spotykamy się ze zwrotem „bank na Kajmanach”, który niekoniecznie kojarzy się pozytywnie. Jest to właśnie klasyczny przykład banku offshore, który zlokalizowany jest poza granicami państwa. Jego rezydentami jest większość depozytariuszy. Zazwyczaj siedzibą banku offshorowego są państwa wyspiarskie – szczególnie tropikalne, choć do tego typu instytucji śmiało możemy zaliczyć banki luksemburskie, austriackie czy szwajcarskie.

Kraje specjalizujące się w tego typu bankowości charakteryzuje bardzo duża niezależność od reszty gospodarek, zwłaszcza gdy zlokalizowane są w odległej części globu. Przykładowo, mając konto na Karaibach, możemy być pewni, że znajduje się ono poza zasięgiem prawa europejskiego. Sama bankowość w tym regionie, jest też bardzo konkurencyjna.

—> W 2020 r. istniało w Polsce 30 banków komercyjnych + 538 banków spółdzielczych. Z kolei Kajmany (mające 56 tys. ludności) posiadały w 2006 r. 285 licencjonowanych banków.

Do głównych korzyści banków offshore zaliczamy:

• duża konkurencyjność i bardzo przyjazny system podatkowy (banki ulokowane są w tzw. „rajach podatkowych”),
• anonimowość wynikająca z luźnego systemu prawnego,
• niskie podatki i brak interwencji państwowej, które są gwarancją wyższego oprocentowania na depozytach.

Są też i wady takiego rozwiązania. Ze względu na koszty utrzymania banki offshore skierowane są do zamożnych klientów. Tego typu instytucje uważane są również za mniej bezpieczne finansowo – głównie ze względu na brak gwarancji.

Konto bez komornika i pozabankowe alternatywy

W dzisiejszych czasach, z jednej strony jesteśmy pod ciągłą obserwacją instytucji krajowych – a z drugiej – posiadamy co rusz to lepsze rozwiązania, dzięki którym, choć częściowo możemy ukryć swoją tożsamość przed komornikiem sądowym.

I mimo że w pełni anonimowego konta bankowego na rynku nie znajdziemy, to częściowo zabezpieczymy swoje środki na specjalnych kontach socjalnych. Możemy także sięgnąć po rozwiązania pozabankowych instytucji i całkiem legalnie założyć tam rachunek – albo pójść inną drogą i zdecydować się na anonimową kartę prepaid (która do końca nie jest taka anonimowa). To jednak, na co się zdecydujemy – i czy w ogóle będziemy szukali konta bez komornika, zależy od naszych osobistych pobudek.

Źródło:

1. Ustawa Prawo Bankowe