Faktoring – co to jest i jak działa? Ranking firm faktoringowych.

Czym jest faktoring i na czym polega? Ta nowoczesna forma finansowania wzbudza coraz większe zainteresowanie, dlatego poniżej wyjaśniamy jak działa faktoring i do kogo jest skierowany. Sprawdziliśmy także, które firmy faktoringowe cieszą się wśród przedsiębiorców największą popularnością i wyszczególniliśmy najważniejsze informacje o każdej z nich, takie jak opłaty i prowizje za każde 30 dni finansowania faktury, wymagany czas prowadzenia firmy oraz inne informacje które mogą być przydatne.

Ranking faktoringu

Faktoring – definicja pojęcia

Faktoring jest rodzajem działalności finansowej, która dotyczy wykupu nieprzeterminowanych (ich termin płatności jeszcze nie minął) wierzytelności przedsiębiorcy przez faktora – czyli wyspecjalizowane instytucje (np. spółki z udziałem banku bądź samego banku), oferujące usługi faktoringowe. Tego rodzaju wykup odbywa się na drodze cesji globalnej – dzięki czemu przedsiębiorca jeszcze przed terminem płatności, otrzymuje środki finansowe za wykonanie usługi.

I to właśnie na barkach faktora spoczywa ściąganie należności od kontrahentów przedsiębiorcy. Warto przy tym zaznaczyć, że w rzeczywistości – przedsiębiorca otrzymuje od faktora kwotę niższą niż nominalna wartość wierzytelności – różnica ta stanowi wynagrodzenie dla firmy faktoringowej. Podpisanie umowy faktoringu ma więc na celu zabezpieczenie firmy przez utratą płynności finansowej, bo w szybki i sprawny sposób zapewnia dostęp do wymaganych należności za dokonane wcześniej transakcje handlowe.

W tego typu operacji handlowej uczestniczą trzy kluczowe podmioty:

• Faktorant– przedsiębiorstwo korzystające z usług faktoringu,
• Faktor– wyspecjalizowana firma faktoringowa wykupująca wierzytelności, które przysługują przedsiębiorcy na mocy tytułu sprzedaży, np. towaru, usługi, produktu. – np. Smeo czy Monevia
• Dłużnik – odbiorca, który jest zobowiązany do uregulowania należności wynikającej z faktury bądź umowy współpracy za zrealizowaną usługę lub kupiony towar.

Jak działa faktoring wierzytelności w praktyce?

Faktoring skierowany jest głównie do firm, których działalność opiera się na sprzedaży towarów lub usług, oferując jednocześnie odroczone terminy płatności. Dlatego w momencie, gdy kontrahent opóźnia się z uregulowaniem długu, przedsiębiorca traci szansę na rozwój działalności. Wtedy to z pomocą przychodzi firma faktoringowa, która wypłaca faktorantowi część środków przysługujących mu na mocy faktur.

Jednocześnie faktor podejmuje wobec dłużnika działania zmierzające do odzyskania należności. Gdy otrzyma zaległe środki, wypłaca je w całości przedsiębiorcy. W taki oto sposób, właściciel bez przeszkód może dalej rozwijać swój biznes! Bo po pierwsze –faktoring stabilizuje płynność finansową oraz po drugie – przyspiesza proces ściągania należności od dłużników.

Rodzaje faktoringu i podział

Własna firma to niezależność, ale również większy zysk oraz biznes na własny rachunek. Jednak prowadzenie działalności gospodarczej to także ryzyko utraty płynności finansowej – szczególnie widoczne wśród małych i średnich przedsiębiorstw. Dlatego w bogatej ofercie produktów faktoringowych obecne są rozwiązania dopasowane do aktualnych celów i potrzeb firmy.

Ze względu na wypłacalność dłużnika wyróżniamy następujące rodzaje faktoringu:

• Faktoring Pełny (właściwy, prawidłowy) – instytucja zewnętrzna wykupuje od przedsiębiorcy daną wierzytelność, a także całkowicie przejmuje ryzyko niewypłacalności dłużnika. Tak więc, wierzytelność nie powróci do faktoranta nawet wtedy, gdy dłużnik okaże się niewypłacalny. Ten rodzaj faktoringu jest zdecydowanie najdroższy!
• Faktoring Niepełny (niewłaściwy, niezupełny, nieprawidłowy) – polega na tym, że faktor odkupuje od faktoranta jedynie wierzytelność handlową, bez ryzyka niewypłacalności dłużnika. Oznacza to, że gdy dłużnik nie ureguluje płatności – dług wraca do przedsiębiorcy,
• Faktoring Mieszany – faktor wykupuje wierzytelność łącznie z ryzykiem niewypłacalności dłużnika – ale tylko do określonej wysokości. Zatem, jeśli dłużnik nie spłaci należności to podmiot zewnętrzny spłaca dług do wyznaczonej w umowie kwoty.

Faktoring można podzielić także ze względu na termin zawiadomienia o podpisaniu umowy faktoringowej:

• Otwarty – jedna ze stron umowy zobowiązana jest do powiadomienia dłużnika o zawartej umowie – po to, by uświadomić go o konieczności uiszczenia zapłaty za wykonaną usługę na konto faktora, a nie faktoranta!
• Półotwarty – dłużnik zostaje powiadomiony o zaistniałej umowie w momencie otrzymania wezwania do zapłaty,
• Cichy faktoring (tzw. tajny, bez cesji) – to nic innego, jak klasyczny rodzaj faktoringu, w którym dłużnik nie zostaje poinformowany o podpisaniu umowy faktoringowej. Jeśli dłużnik dokona wpłaty na konto faktoranta, ten przekazuje wierzytelność faktorowi.

Można podzielić faktoring według momentu zapłaty za wierzytelność. Wyróżniamy:

• Dyskontowy – faktor otrzymuje wierzytelność w trakcie zawarcia umowy faktoringowej. Nie ma tutaj znaczenia termin zapłaty należności przez dłużnika,
• Zaliczkowy – faktor wypłaca przedsiębiorcy zaliczkę na poczet wierzytelności. Natomiast pozostałą część kwoty otrzymuje, gdy dłużnik faktycznie dokona spłaty długu,
• Wymagalnościowy– faktorant otrzymuje zapłatę w momencie rzeczywistego regulowania zobowiązania przez dłużnika.

Faktoring odwrotny – co to takiego?

Ciekawą, lecz mniej znaną formą finansowania działalności gospodarczej jest faktoring odwrotny, czyli odwrócony. Jego odwrotność w przeciwieństwie do powyższych przykładów faktoringu polega na tym, że jest skierowany do podmiotów dokonujących zakupów – nie zaś do samych sprzedawców!

Dlatego doskonale się sprawdza w przypadku przedsiębiorstw współpracujących ze stałymi dostawcami, wymagającymi płatności gotówkowych za dany towar lub usługę lub stosujących krótkie terminy spłaty. Faktoring odwrotny ma także wiele cech wspólnych z pożyczką zaciągniętą na spłatę zobowiązań. Na czym dokładnie polega?

Faktor płaci za towary bądź usługi dostawcom swojego klienta. Z kolei klient w ustalonym, w umowie terminie, spłaca faktorowi zaciągniętą należność powiększoną o prowizję. W najprostszym rozumieniu instytucja zewnętrzna opłaca dostawcę w wyznaczonym czasie, np. 10 dni, a dłużnikowi może wydłużyć ten okres, np. do 30 dni. Koszty tego typu faktoringu są porównywalne do kosztów klasycznego faktoringu. Odciągana jest ok. 10 proc. prowizja. Jednak należy doliczyć do tego jeszcze:

• Jednorazową prowizję przygotowawczą, której wysokość zależy od przyznanego limitu, czyli kwoty granicznej, która określa do jakiej wysokości odpowiada faktor. Im wyższe ryzyko, tym wyższa prowizja,
• Niekiedy doliczane są opłaty z tytułu zmiany warunków umowy czy też niewykorzystania przyznanego limitu.

Umowa faktoringowa

Faktoring przeznaczony jest szczególnie dla przedsiębiorstw, które opierają się na sprzedaży towarów lub usług:

• Z odroczonym terminem spłaty,
• Szukają nowych sposobów na finansowanie swojej działalności,
• Chcących zabezpieczyć się przed niewypłacalnymi kontrahentami,
• Pragnących znaleźć kompleksowe usługi finansowe

Oto pewien przykład. W trakcie zawartej umowy z odroczonym terminem spłaty – czasem może okazać się, że sprzedawca będzie potrzebował środków pieniężnych, na które będzie musiał poczekać. W takim przypadku może zwrócić się do instytucji faktoringowej i skorzystać z jej oferty. Po zawarciu porozumienia – faktorant przekazuje kłopotliwą fakturę faktorowi, po czym otrzymuje za nią wcześniejszą zapłatę, pomniejszoną o prowizję. Pozostała część kwoty trafia do przedsiębiorcy, tuż po spłacie całej kwoty.

Jest to z pewnością bardzo przydatne i wspomagające przedsiębiorców rozwiązanie. Nie oznacza jednak, że usługa nie niesie ze sobą żadnych negatywnych skutków. Przed skorzystaniem z firmy faktoringowej warto sprawdzić koszty. Często prowizja pośrednika, a więc faktora może stanowić dość dużą sumę obniżającą zysk firmy. W efekcie czego może okazać się, że firmy, które nakładają niższe marże będą musiały podnieść cenę swoich towarów i usług – a to negatywnie wpłynie na konkurencyjność przedsiębiorstwa.

Usługi faktoringowe zyskują na popularności

Firmy zrzeszone w Polskim Związku Faktorów nie zwalniają tempa. Potencjał rynku faktoringowego w kraju rośnie zdecydowanie szybciej niż ma to miejsce chociażby na rynku światowym czy europejskim! W samym 2018 roku obroty osiągnęły wartość ponad 170 mld zł – o prawie 28% więcej niż jeszcze rok temu. Obecnie PZF zrzesza 29 członków. Wśród nich są zarówno banki komercyjne, jak i specjalistyczne firmy faktoringowe, a także partnerzy wspierający.

Faktoring – antidotum na opóźnione wierzytelności

Własny biznes to z pewnością większa niezależność – ale też spore prawdopodobieństwo tego, że nieregularne zlecenia kontrahentów mogą przyćmić dobrą sytuację finansową przedsiębiorstwa. Dlatego faktoring jest skuteczną usługą, która rozwiązuje kluczowy problem nieprzestrzegania przez płatników terminów płatności. Ponadto:

• Umożliwia szybki dostęp do środków na finansowanie bieżącej działalności,
• Motywuje partnerów biznesowych do terminowego regulowania zobowiązań,
• Zwiększa elastyczność, co do terminów płatności – dzięki faktoringowi czas na zapłatę faktury może zostać wydłużony w czasie,
• Zapewnia płynność finansową firmy,
• Umożliwia natychmiastowy dostęp do gotówki – przedsiębiorca nie musi czekać na opłacenie faktury przez kontrahenta. Może otrzymać środki już w dniu wystawienia faktury.

A co najważniejsze – faktoring to rozwiązanie dla każdego mniejszego lub większego biznesu funkcjonującego na rynku. Nie jest to forma windykacji!Faktoring polega przejmowaniu nieprzeterminowanych zobowiązań, z kolei windykacja zajmuje się wykupem płatności już po upływie terminu zapłaty. Warto więc zastanowić się nad takim rodzajem finansowana oraz dostosować go do własnych potrzeb i możliwości.

Czytaj również: Giełda długów – na czym polega?

Faktoring online a ograniczenia prawne

Polski rynek faktoringu na tle pozostałych państw europejskich nadal jest dość słabo rozwinięty. Głównym powodem są bariery prawne. Umowa faktoringowa nadal widnieje w typie umów nienazwanych. Ponadto Ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych³ z 1.01.2004 roku daje możliwość żądania odsetek ustawowych za opóźnienia. Jednak w przypadku faktoringu sytuacja nie jest tak jednoznaczna – zwłaszcza w zakresie prawa gospodarczego, bankowego oraz podatkowego. Wejście w życie Ustawy o VAT⁴również niesie ze sobą pewne bariery. Na mocy jej przepisów – podatek VAT powinien być naliczany od wszystkich transakcji prowizji i opłat stosowanych przez faktorów, za wyjątkiem przychodów odsetkowych. A to oznacza niemałe koszty. Na szczęście, Konferencja Instytucji Faktoringowych dąży do dużych zmian – także w kontekście Ustawy o podatku dochodowym dla osób prawnych⁵. Obecnie – faktorzy nie mogą wliczać w koszty uzyskania przychodów strat wynikających z braku zapłaty za towar. Niedługo ma to się zmienić.

1. Komunikat prasowy Krajowego Rejestru Długów: https://krd.pl/Centrum-prasowe/Informacje-prasowe/2019/Przedsiebiorcy-dluzej-czekaja-na-zaplate–ale%E2%80%A6-z-optymizmem

2. Art. 353. Kodeksu Cywilnego: https://www.lexlege.pl/kc/art-353/

3. Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych z dnia 8 marca 2013 r.: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20130000403

4. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20040540535

5. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19920210086