Co z kredytami w czasie wojny?

Czy pożyczający mają bać się o oprocentowanie kredytów? Nie jesteśmy w stanie przewidzieć, co stanie się za kilka lat, ale spróbujemy przekazać Ci kilka cennych rad na temat tego, co dzieje się z kredytami w czasie wojny.

Współczesna gospodarka to świat, który jest silnie zglobalizowany. W efekcie takie wydarzenia na świecie w jednym państwie, jak np. wybuch konfliktu zbrojnego, mogą wpłynąć na sytuację w innym kraju. Doskonale pokazuje to obecna sytuacja. Walki u naszego wschodniego sąsiada pośrednio przełożyły się m.in. na stopy procentowe w Polsce. Warto o tym pamiętać, jeśli zastanawiasz się, co z kredytami w czasie wojny.

Stopy procentowe a wojna na Ukrainie

Stopy procentowe wyznaczają koszt spłaty kredytu i nie pozostają bez wpływu na rentowność obligacji. Banki centralne (w tym np. Narodowy Bank Polski) dostosowują ich wysokość po to, by regulować poziom inflacji, a tym samym — ustabilizować gospodarkę.

Dlatego nic dziwnego w tym, że prowadzenie działań wojennych w danym kraju lub u sąsiada powoduje spadek zaufania do systemu bankowego. Dobrym przykładem sprzed ostatnich kilku, kilkunastu miesięcy, były masowe, często wręcz paniczne próby wypłat środków z rachunków bankowych.

Co z kredytami na Ukrainie w czasie wojny?

Spójrzmy na to, co zrobił z kredytami w czasie wojny Narodowy Bank Ukrainy, czyli tamtejszy bank centralny. W kraju tym przyjęto czasowe zawieszenie spłaty kredytów:

• w czasie wojny,
• w okresie 30 dni po jej zakończeniu działań wojennych.

Co ważne, niespłacane w tym okresie zobowiązania kredytowe nie przyczyniają się do pogorszenia zdolności kredytowej i scoringu kredytowego.

Rzecz jasna, nie oznacza to jeszcze, że zobowiązania finansowe wobec banków przepadają — co to, to nie. Kredyt hipoteczny, samochodowy, gotówkowy itp. zostaje odroczony, ale nie znika. Po zakończeniu działań wojennych obowiązek ich spłaty powraca.

Jakie skutki dla Polski ma wojna na Ukrainie?

Żeby móc to zrozumieć, musimy wiedzieć, do czego doprowadziła wojna na Ukrainie. Przede wszystkim, ten konflikt zbrojny przyniósł gwałtowne pogorszenie relacji dyplomatycznych między Polską, wspieraną przez kraje zachodnie a Rosją. Ponieważ ta ostatnia zajmuje ważne miejsce na światowym rynku ropy i gazu, można było łatwo przewidzieć, do czego dojdzie w przypadku wybuchu wojny.

Wprowadzenie przez Rosję embarga spowodowało gwałtowne, skokowe podniesienie poziomu cen surowców energetycznych, co — jak przewidzieli zgodnie ekonomiści — doprowadziło do wzrostu inflacji. Ponieważ i polska, i światowa gospodarka wciąż jeszcze były osłabione przez pandemię koronawirusa, cios ten okazał się wyjątkowo skuteczny.

Na efekty nie trzeba było długo czekać. Już w kilka miesięcy po tym, jak nastąpił wybuch wojny, inflacja wzrosła do poziomu kilkunastu procent (w Polsce), osiągając swoje szczyty. Problem ten jak dotąd nie został zażegnany.

Jakie rozwiązania mogą zaproponować banki w czasie konfliktu zbrojnego?

Przewiduje się, że polskie banki (a właściwie: banki działające w Polsce, ponieważ w większości z nich dominuje kapitał zagraniczny) mogą w czasie trwania wojny podjąć takie działania jak:

Zawieszenie spłaty kredytu

Zawieszenie spłaty rat na czas wojny (oraz na pewien okres po zakończeniu agresji zbrojnej) to bez wątpienia najważniejsza forma pomocy dla obywateli kraju ogarniętego walkami. Dzięki temu nie muszą się oni obawiać, że np. utrata pracy w czasie wojny doprowadzi do bankructwa. Oczywiście, zobowiązania nie znikają, a ich egzekwowanie będzie odbywać się po zakończeniu walk.

Kredyt w czasie wojny. Zmiana warunków umowy kredytowej

Oprócz zawieszenia finansowania możliwa jest zmiana warunków umowy kredytowej. Może tutaj dojść, np. do ustalenia nowego harmonogramu spłaty kredytu.

Jego cel jest prosty: sprawienie, by zadłużeni mogli sobie poradzić z terminowym zwrotem zobowiązania.

Restrukturyzacja kredytu

Poprzez restrukturyzację kredytu rozumie się, np. rozłożenie zaciągniętych zobowiązań na niższe raty, co oznacza wydłużenie okresu kredytowania. Oczywiście, trzeba liczyć się z tym, że banki mogą obwarować takie rozwiązanie pewnymi wymogami. W tym sprawić, by umowa kredytowa mogła być zmodyfikowana np. w przypadku pogorszenia sytuacji majątkowej wnioskodawcy.

Kredyt hipoteczny a wojna

Sytuacja jest poważniejsza, jeśli chodzi o kredyty hipoteczne. Dlaczego? Jest co najmniej kilka powodów takiego stanu rzeczy. Po pierwsze, kredyt hipoteczny to zobowiązanie, które opiewa na wysoką kwotę, czasem sięgającą nawet kilkuset tysięcy złotych. W efekcie kredytobiorcy obawiają się, że np. wskutek działań wojennych stracą pracę, gdy kraj pogrąży się w recesji gospodarczej, a oni sami pozostaną z olbrzymim długiem.

To jeszcze nie wszystko, ponieważ trzeba liczyć się z ryzykiem uszkodzenia domu; w skrajnych sytuacjach możliwe jest nawet całkowite zniszczenie nieruchomości. Aby się o tym przekonać, wystarczy spojrzeć na nagrania pokazujące ukraińskie miasta, na których terenie toczyły się walki (lub nadal prowadzone są działania wojenne).

Co dzieje się z kredytami hipotecznymi, jeśli przedmiot kredytowania (dom lub mieszkanie) zostanie zniszczony? Niestety, nie mamy dla Ciebie dobrej wiadomości — umowa kredytowa nie przestaje obowiązywać. A to oznacza, że niespłacone raty wciąż trzeba spłacać.

Czy ubezpieczenie kredytu obowiązuje w razie wojny?

Jeśli chodzi o kredyty (w szczególności mowa tu o kredycie hipotecznym), trzeba mieć na uwadze kwestię ubezpieczenia. Wprawdzie nieruchomości są ubezpieczane, ale trzeba pamiętać, że polisa nie jest czymś, co chroni kredytobiorców przed wszystkimi katastrofami i nieszczęśliwymi zdarzeniami.

Wręcz przeciwnie — jeśli zajrzymy do Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (OWU), przekonamy się, że przewidziano tam liczne wyjątki. Do takich należą często szkody spowodowane działaniami wojennymi.

Banki w Polsce a wojna. Czy opłaca się brać kredyt w 2024?

Ryzyko wybuchu wojny w Polsce jest dość niskie, choć w mediach można czasem spotkać się z bardziej pesymistycznymi wizjami. Jeśli zastanawiasz się nad tym czy opłaca się wziąć kredytem w 2024 roku, skup swoją uwagę na typowych kwestiach jak:

• wysokość dochodów (to od nich zależy, czy spłata kredytu będzie leżała w granicach naszych możliwości),
• stabilność zatrudnienia,
• koniunktura gospodarcza i ryzyko utraty pracy,
• stopy procentowe oraz ich możliwa obniżka.

Ewentualna wojna jest czynnikiem, który należy brać pod uwagę, ale choć sytuacja jest napięta, absolutnie nie powinno to rujnować naszych prywatnych planów.

Co z kredytem w przypadku bankructwa banku?

Masz nadzieję, że dzięki upadłości banku Twój niespłacony kredyt zostanie umorzony? Jeśli tak, to nie mamy dla Ciebie dobrej wiadomości — trzeba spłacać kredyt nawet po bankructwie banku. Jeśli inny podmiot (np. konkurencyjny bank) przejmie upadający podmiot, umowy kredytowe zostają przedłużone — zmienia się jedynie wierzyciel.

Jak oszuści biorą pożyczki w czasie wojny?

Metody pozostają takie same jak w czasie pokoju — cyberprzestępczość rozwija się dynamicznie już od kilkunastu lat. Można jednak spodziewać się, że w czasie wojny, kiedy to zamieszanie jest większe, łatwiej będzie pozyskać czyjeś dane osobowe i zaciągnąć na nie zobowiązanie.

Złodzieje mogą wykorzystać w tym celu najbardziej znane metody, jak:

• fałszywe telefony z banku, podając się np. za pracownika;
• wysyłka spamerskich SMSów, e-maili nie tylko od samych banków, ale usługodawców internetowych, kurierskich, energetycznych, a nawet instytucji rządowych (!);
• zagrywka na “dobrego” policjanta, zaginionego wnuczka czy daleką ciotkę z Ameryki.

Czy bankom w Polsce grozi upadłość w razie wojny?

Według raportu KNF w Polsce działają obecnie 564 podmioty z sektora bankowego. Są to banki: komercyjne (30), spółdzielcze (498), państwowe (1) oraz oddziały instytucji kredytowych i banków zagranicznych (35).

Zdaniem niektórych można sobie wyobrazić taką sytuację, w której agresja ze strony innego kraju doprowadzi do upadku sektora bankowego. Wydaje się jednak, że jest to mało realny scenariusz, gdyż pomocy bankom może udzielić Narodowy Bank Polski (jako “kredytodawca ostatniej instancji”) oraz instytucje międzynarodowe,

Wprawdzie dochodzi do — czasem spektakularnych — upadłości banków w Polsce, ale ich powodem nie są działania wojenne. Dobrym przykładem jest Getin Noble Bank, który wprawdzie został poddany restrukturyzacji, ale nie stało się to z dnia na dzień. Wręcz przeciwnie: jego problemy piętrzyły się już od wielu, wielu lat.

FAQ: najczęściej zadawane pytania

Polecamy również:

• Gdzie trzymać pieniądze, żeby były bezpieczne?