Wypowiedzenie umowy kredytowej – co należy zrobić?

Wypowiedzenie umowy kredytu przez bank lub samego kredytobiorcę wiąże się z szeregiem konsekwencji. Sprawdź, kiedy wypowiedzenie umowy kredytu jest w ogóle możliwe i co zrobić, kiedy do niego dojdzie!

Wypowiedzenie umowy kredytu nie zdarza się często. Aby mogło do niego dojść, musi zajść szereg przesłanek. Banki decydują się na podjęcie takiego kroku najczęściej w sytuacji, kiedy kredytobiorcy przestają terminowo regulować raty zaciągniętego zobowiązania. To ostateczność, którą dzieli już tylko jeden krok od windykacji. Wypowiedzenie umowy kredytu przez bank to niewątpliwie ogromny problem dla kredytobiorcy.

---

Z tego artykułu dowiesz się, że:

• Prawo do wypowiedzenia umowy kredytu przysługuje zarówno kredytobiorcy, jak i kredytodawcy. Ten pierwszy nie ma obowiązku podawania powodów swojej decyzji.
• Bank może wypowiedzieć umowę kredytu, jeśli kredytobiorca nie dotrzyma warunków umowy lub utraci zdolność kredytową.
• W przypadku wypowiedzenia umowy kredytowej przez bank, jeśli strony umowy kredytowej nie postanowią inaczej, termin wypowiedzenia wynosi 30 dni. Kiedy natomiast kredytobiorca zagrożony jest upadłością, czas zostaje skrócony do dni 7.
• W przypadku wypowiedzenia umowy kredytowej przez kredytobiorcę, termin wypowiedzenia wynosi trzy miesiące.

---

Czym jest wypowiedzenie umowy kredytu?

Wypowiedzenie umowy kredytu to czynność jednostronna, która zmierza do zakończenia umowy kredytowej przed jej pierwotnie określonym przez strony terminem.

Instytucja wypowiedzenia umowy kredytu przez bank została uregulowana w artykule 75. Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe. Artykuł 75a. reguluje natomiast kwestie związane z wypowiedzeniem umowy kredytowej przez kredytobiorcę. ¹

Należy jednak podkreślić, że umowa kredytowa, która stanowi podstawę udzielanych przez bank produktów kredytowych i pożyczkowych, jest silnie wiążącą i nie ma możliwości, aby bank wypowiedział ją bez przyczyny.

Kiedy bank może wypowiedzieć umowę kredytową?

Zgodnie z zapisami Prawa bankowego, kredytodawca ma prawo wypowiedzieć umowę kredytową, kiedy kredytobiorca nie dotrzyma warunków udzielenia kredytu lub utraci zdolność kredytową.

W praktyce banki decydują się najczęściej na podjęcie kroku, jakim jest wypowiedzenie umowy kredytowej na skutek:

• niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków spłaty kredytu;
• utraty zdolności kredytowej przez kredytobiorcę;
• celowego wprowadzenia w błąd banku przez klienta (na przykład: podanie nieprawdziwych informacji o swojej sytuacji materialnej, rodzinnej czy prawnej);
• znaczącego spadku wartości zabezpieczenia spłaty kredytu, najczęściej nieruchomości;
• w przypadku kredytów celowych, wykorzystania przez kredytobiorcę środków na cele inne niż te, które wynikają z umowy.

W przypadku utraty zdolności, bank może również zastosować obniżenie kwoty przyznanego kredytu, a więc nakazać zwrócić kredytobiorcy jedynie część zobowiązania i pozostawić w mocy część harmonogramu spłaty odpowiadającą spłacie pozostałej kwoty.

Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 15. maja 2015 roku, bank nie ma prawa wypowiedzieć kredytobiorcy umowy kredytowej, jeśli ten jest zagrożony upadłością lub utracił zdolność kredytową, gdy wcześniej zgodził się na realizowanie przez kredytobiorcę programu naprawczego. ²

Jeśli strony umowy kredytowej nie postanowią inaczej, termin wypowiedzenia wynosi 30 dni. Kiedy natomiast kredytobiorca zagrożony jest upadłością, czas zostaje skrócony do dni 7.

Z mojego doświadczenia wynika, że w praktyce bardzo rzadko banki decydują się na krok, jakim jest wypowiedzenie umowy kredytu. To ostateczność, która niemalże w 100% przypadków kończy się na konieczności windykowania długu pozostałego do spłaty. Dla banku to dodatkowy koszt i sporo pracy.

Jak wygląda wypowiedzenie umowy kredytu przez bank?

Wypowiedzenie umowy kredytu oznacza w praktyce pisemne powiadomienie kredytobiorcy o fakcie rozwiązania umowy przed czasem. W każdym przypadku bank musi podać przyczyny takiej decyzji. W piśmie znajdziesz również: podstawę prawną, termin oraz konsekwencje rozwiązania umowy.

Zazwyczaj pismo stwierdzające fakt wypowiedzenia umowy kredytowej przez bank jest poprzedzone korespondencją stwierdzającą powstanie kilkumiesięcznych zaległości w spłacie zobowiązania. Taki list nazywa się „wypowiedzeniem warunkowym”.

W piśmie bank wzywa dłużnika do uregulowania powstałych zobowiązań w określonym terminie i ostrzega, że jeśli czynność ta nie nastąpi, to będzie zmuszony do zastosowania ostatecznego wypowiedzenia umowy kredytowej.

Często od momentu otrzymania nakazu zapłaty do czasu windykowania należności mija kilka miesięcy. To dodatkowy czas, kiedy kredytobiorca może podejmować próby negocjacji lub znalezienia środków na spłatę kredytu.

Podkreślę jeszcze raz, że nie ma możliwości, aby bank wypowiedział umowę bezpodstawnie, a więc w sytuacji, kiedy będziesz terminowo opłacał wszystkie raty. Z własnego doświadczenia mogę też powiedzieć, że nigdy nie słyszałam o sytuacji, żeby bank postanowił sprawdzić zdolność kredytową klienta w trakcie trwania umowy, kiedy klient ten zawsze regularnie opłaca wszystkie raty kapitałowo-odsetkowe.

Wypowiedzenie umowy kredytu hipotecznego przez bank

Zastanawiasz się, na czym polega oraz jakie są konsekwencje wypowiedzenia umowy kredytowej przez bank, jeśli chodzi o kredyt hipoteczny?

Wypowiedzenie umowy kredytowej kredytu zabezpieczonego na nieruchomości ze strony banku następuje najczęściej na skutek braku spłaty kilku rat. Jednak zanim bank wypowie umowę kredytową, będzie się starał pomóc kredytobiorcy rozwiązać jego problemy finansowe.

Na początku instytucja finansowa zaproponuje wakacje kredytowe. Jeśli zaległości będą duże, to bank wystosuje do kredytobiorcy wezwanie, w którym będzie znajdował się nakaz zapłaty przeterminowanych rat w terminie co najmniej 14 dni. Alternatywą może być restrukturyzacja zadłużenia. Jeśli klient zgodzi się na restrukturyzację, to bank w czasie jej trwania nie będzie miał prawa do wypowiedzenia umowy kredytowej.

Jeśli jakiekolwiek negocjacje pomiędzy klientem a instytucją finansową nie dojdą do skutku, to klient powinien dostać możliwość samodzielnej sprzedaży nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie. Będzie miał na to 6 miesięcy. W ten sposób otrzyma szansę na sprzedaż jej po cenie rynkowej, a co za tym idzie – będzie mógł spłacić całość zadłużenia, a istnieje spora szansa, że jakieś środki mu pozostaną.

Jeśli kredytobiorca nie zgodzi się na restrukturyzację zadłużenia, a dodatkowo nie sprzeda nieruchomości, a więc proces nie zakończy się jednorazową spłatą kredytu, nastąpi ostateczne wypowiedzenie kredytu. Kolejno dojdzie do egzekucji komorniczej.

Pamiętaj, że komornicy zawsze licytują nieruchomości po cenie niższej niż rynkowa. Pierwsza licytacja komornicza opiewa najczęściej na 3/4 szacowanej wartości rynkowej. Druga licytacja to 2/3 wartości.

Wypowiedzenie w przypadku innych kredytów

Ustawa Prawo bankowe stanowi podstawowy akt prawny w kwestii regulowania rozwiązywania umów kredytowych przed czasem. Warto jednak wiedzieć, że wypowiedzenie umowy kredytowej zostało opisane również w Ustawie z dnia 12. maja 2011 roku o kredycie konsumenckim. ³ Zgodnie z nią, bank może wypowiedzieć umowę kredytu odnawialnego z zachowaniem dwumiesięcznego okresu wypowiedzenia.

Przesłanki przemawiające za wypowiedzeniem umowy kredytu gotówkowego czy konsolidacyjnego, ale również pożyczek, umów kart kredytowych i limitów w koncie są dokładnie takie same, jak przy umowie kredytowej przy kredycie hipotecznym. Niedotrzymanie warunków umowy lub utrata zdolności kredytowej spowoduje, że bank będzie mógł wypowiedzieć umowę kredytu, a kredytobiorca będzie zmuszony do szybkiej spłaty całości zobowiązania.

Większość polskich banków wypowiada umowę kredytową, kiedy klient nie spłaci co najmniej 3 pełnych rat kapitałowo-odsetkowych i nie podejmuje prób negocjacji warunków spłaty zadłużenia.

Co po wypowiedzeniu umowy przez bank?

Po wypowiedzeniu umowy kredytowej klient otrzymuje najczęściej 30 dni na zwrot całej pozostałej do spłaty kwoty zadłużenia. Jeśli dług nie zostanie spłacony, dalsze działania będą się rozgrywać na drodze sądowej. Po otrzymaniu nakazu zapłaty, sprawa zostanie skierowana do komornika, aby ten wyegzekwował należność.

Czy można bronić się przed wypowiedzeniem umowy kredytowej?

Pamiętaj, że jeśli znajdujesz się w obliczu możliwości wypowiedzenia umowy kredytowej przez bank, masz prawo do podejmowania prób uratowania swojej sytuacji. Możesz spróbować doprowadzić do ugody z bankiem i poprosić o restrukturyzację kredytu. To opcja, na którą banki godzą się bardzo chętnie.

Jeśli chcesz negocjować z bankiem, to zastanów się, co możesz mu zaoferować. Klienci najczęściej decydują się na dodatkowe zabezpieczenie zobowiązania i złożenie wniosku o wydłużenie okresu spłaty zadłużenia, co przyczyni się do obniżenia wysokości jego miesięcznych rat.

Masz prawo również do rozstrzygnięcia sprawy w sądzie. Jeśli zdecydujesz się na sąd i korzystanie z pomocy doświadczonego prawnika, ten na pewno doradzi Ci podjęcie próby podważenia zasadności przesłanek, na podstawie których bank wystosował wypowiedzenie umowy kredytowej. Można również próbować poszukać w umowie niedozwolonych zapisów.

Czy można przywrócić wypowiedziany kredyt?

Czy można cofnąć wypowiedzenie umowy kredytowej?

Jeśli bank zdecyduje się ostatecznie wypowiedzieć umowę kredytową, to bardzo ciężko będzie to wypowiedzenie cofnąć. Negocjacje warto podejmować wcześniej, na etapie wypowiedzenia wstępnego. Wówczas sam będziesz miał możliwość zaproponowania dogodnego dla Ciebie rozwiązania. Być może zdecydujesz się obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo też wydłużyć okres spłaty dzięki dodaniu kolejnego zabezpieczenia?

Umowę kredytu możesz przywrócić również na drodze sądowej. Jeśli zdecydujesz się na tę opcję, to musisz być gotowy na żmudny proces udowadniania, że bank dopuścił się względem Ciebie błędów proceduralnych przy wypowiadaniu umowy.

Jak samemu wypowiedzieć umowę o kredyt?

Instytucja wypowiedzenia umowy kredytu przez kredytobiorcę została uregulowana w artykule 75a. Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe. Zgodnie z jego zapisami, kredytobiorca ma prawo do wypowiedzenia umowy kredytu, jeśli zaciągnął zobowiązanie o terminie spłaty dłuższym niż rok. W powyższej sytuacji będziesz mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem trzymiesięcznego terminu wypowiedzenia.

Jak zrezygnować z umowy bez kary umownej?

Jeśli chcesz wycofać się z podpisanej z bankiem umowy kredytowej, skorzystaj z instytucji odstąpienia od umowy. Pamiętaj, że masz na to jedynie 14 dni od dnia jej zawarcia.

Kiedy termin 14 dni minął, możesz po prostu spłacić całość pozostałego do spłaty zobowiązania. Koniecznie poinformuj o tym fakcie bank. Wówczas ten poda Ci wysokość zaległości bez części odsetkowej.

Pamiętaj, że część instytucji wymaga podpisania odpowiedniego aneksu do umowy, aby możliwe było jej zakończenie przed terminem. Dodatkowo, jeśli zaciągnąłeś kredyt hipoteczny i chcesz go spłacić przed upływem 36 miesięcy, to możesz się spotkać z koniecznością zapłacenia prowizji za przedterminową spłatę.

Jak odstąpić od umowy? Dowolnej? Wzór Zobacz

Wypowiedzenie umowy a odstąpienie – czym różnią się te rozwiązania?

Pojęcie „wypowiedzenia umowy kredytowej” często jest stosowane zamiennie z „odstąpieniem od umowy kredytowej”. To błąd. Wprawdzie obydwa terminy dotyczą przedterminowego rozwiązania umowy przez jedną ze stron, ale czynności te powodują odmienne skutki prawne.

Wypowiedzenie umowy kredytowej powoduje określone skutki w przyszłości. Dzieje się tak, ponieważ zakłada pewien okres wypowiedzenia.

Odstąpienie od umowy działa wstecz. W jego konsekwencji dochodzi do anulowania zawarcia umowy. Odstąpienie możliwe jest jedynie przez pierwsze dwa tygodnie od momentu podpisania umowy. W tym czasie kredytobiorca ma prawo do złożenia stosowanego oświadczenia, na którego skutek będzie musiał zwrócić do banku pełna pożyczoną kwotę, a podpisaną umową uzna się za nieistniejącą.

Wypowiedzenie umowy kredytowej – o czym należy pamiętać?

Pamiętaj, że wypowiedzenie umowy kredytowej wiąże się z koniecznością spłaty całości zadłużenia przed terminem. Okres wypowiedzenia najczęściej wynosi 30 dni, ale może być skrócony do 7 lub dowolnie wysłużony, co będzie uzależnione do indywidualnej decyzji banku.

Kredytobiorca ma prawo do wypowiedzenia umowy kredytowej bez podania przyczyny. Bank nie ma możliwości złożenia takiego wypowiedzenia. On zawsze musi podać powód swojej decyzji.

Jeśli wiesz, że z jakiegoś powodu nie będziesz w stanie regulować rat zgodnie z harmonogramem spłaty, zgłoś ten fakt do instytucji finansowej. Ta na pewno będzie starała się dojść do porozumienia.

Bank może wypowiedzieć umowę z powodu utraty zdolności kredytowej lub niedotrzymywania jej warunków.

Najczęściej zadawane pytania

Co się dzieje, gdy bank wypowie umowę?

Bank wypowiadając umowę kredytową, da Ci najczęściej 30 dni na spłatę całości zobowiązania. Jeśli tego nie zrobisz, wystąpi do sądu z wnioskiem o wydanie nakazu zapłaty, który będzie niezbędny, aby Twoją sprawą mógł zająć się komornik.

Po jakim czasie bank wypowie umowę?

Banki stosują różną politykę co do czasu, po jakim decydują się na ostateczne wypowiedzenie umowy kredytowej. Najczęściej jednak pierwsze kroki podejmowane są, kiedy kredytobiorca zalega z co najmniej 3 pełnymi ratami i nie podejmuje prób negocjacji dalszych warunków spłaty.

Czy można zrezygnować z kredytu hipotecznego po 14 dniach?

Po 14 dniach mija termin odstąpienia od umowy. Wówczas pozostaje opcja wypowiedzenia umowy kredytowej i dokonania całkowitej spłaty zobowiązania.

Jak rozmawiać z bankiem po wypowiedzeniu umowy?

Należy możliwie najszybciej podjąć działania zmierzające do polubownego załatwienia sprawy. Niestety po wypowiedzeniu może być bardzo ciężko cofnąć decyzję banku.

Jakie odsetki po wypowiedzeniu umowy przez bank?

Po wypowiedzeniu umowy konieczne będzie zapłacenie zaległych rat kapitałowo-odsetkowych, odsetek karnych za zwłokę oraz opłat wynikających z wysyłania monitów zapłaty.

Źródła:

1. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19971400939

2. http://orka.sejm.gov.pl/proc7.nsf/ustawy/2824_u.htm

3. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20111260715