Zawezwanie do próby ugodowej — jaki wniosek? Co oznacza próba ugody?

Na gruncie prawa cywilnego można rozstrzygać różnego rodzaju spory (np. te dotyczące odszkodowań). Nie zawsze jednak trzeba tak robić, ponieważ w wielu sytuacjach istnieje możliwość zawarcia ugody jeszcze przed rozpoczęciem postępowania. W jaki sposób należy przygotować wniosek o zawezwanie do próby ugodowej rozpoczynającej postępowanie pojednawcze? Co oznacza próba ugody?

Wzór wniosku o wezwanie do próby ugodowej

Nie ma jednego formalnego wzoru na pismo o zawezwanie do próby ugodowej. Taki dokument ma formę uniwersalną, choć musi zawierać informacje określone w przepisach.

Przygotowaliśmy dla Ciebie szablon do pobrania w wersji doc. i pdf.

Co to jest zawezwanie do próby ugodowej?

Przez zawezwanie do próby ugodowej rozumiemy pismo procesowe wnoszone przez wierzyciela, w którym wzywa on swojego dłużnika do rozpoczęcia działań prowadzących do uregulowania części lub całości długu.

W terminie tym nieprzypadkowo znajduje się słowo “ugodowa [próba]”. Taki stan rzeczy wynika głównie stąd, iż poprzez wysyłkę zawezwania do próby ugodowej wierzyciel wyraża chęć rozwiązania sporu bez przeprowadzania procesu w sądzie cywilnym. To właśnie dlatego pismo, o którym dzisiaj piszę, stanowi pierwszy etap postępowania pojednawczego.

Na czym polega zawezwanie do próby ugodowej?

W ramach postępowania pojednawczego, którego elementem jest pismo procesowe wzywające do próby ugodowej, obydwie strony powinny zdecydować się na pewne kompromisy. Przykładowo, wierzyciel może zrezygnować z żądania natychmiastowej egzekucji majątku dłużnika.

Ugoda, którą chce zawrzeć wierzyciel, nie może:

• kolidować z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami,
• stanowić próby obejścia prawa,
• być niezgodna z obowiązującymi przepisami prawnymi (w tym np. Kodeksem cywilnym).

Jakich spraw może dotyczyć postępowanie pojednawcze? Generalnie, takie rozwiązanie stosuje się w sprawach cywilnych, w tym np. w postępowaniach z zakresu:

• prawa spadkowego,
• zapłaty wierzytelności,
• odszkodowania za nienależycie wykonane umowy.

Podejmowanie pojednawcze nie jest możliwe w sytuacji, gdy dany problem może zostać orzeczony wyłącznie na mocy orzeczenia sądowego. Dotyczy to takich sytuacji jak np. rozwód.

Zawezwanie do ugody w Kodeksie postępowania cywilnego

Zawezwanie do próby ugodowej to kwestia regulowana przez Kodeks postępowania cywilnego; warto mieć na uwadze fakt, że pod koniec czerwca 2022 roku weszła w życie nowelizacja przepisów w tym zakresie. Co ona zmieniła?

Wśród modyfikacji, jakie wówczas wprowadzono, znajdują się zmiany dotyczące wpływu postępowania pojednawczego na bieg terminu przedawnienia długu.

Bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu […] co do roszczeń objętych wnioskiem o zawezwanie […] – przez czas trwania postępowania […]

art. 121 k.p.c.

Powyższa zmiana zgodnie z nowymi przepisami oznacza tyle, że czynność prawna, jaką jest próba ugodowa, będzie stanowić przyczynę zawieszenia biegu przedawnienia (ale tylko na czas trwania porozumienia pojednawczego). Wspomnę tylko, że wcześniej w prawie było tak, że zawezwanie do próby ugodowej przerywało bieg terminu przedawnienia.

W praktyce więc po zakończeniu porozumienia pojednawczego bieg przedawnienia rozpoczynał się na nowo. Jego głównym efektem było to, że wierzyciel zyskiwał dodatkowy czas na podjęcie tradycyjnych działań sądowych wobec dłużnika (oczywiście przy założeniu, że nie podejmował próby ugodowej).

Jak wygląda próba ugodowa?

Zwykle próba ugodowa przebiega w następujący sposób:

• wierzyciel składa wniosek do sądu,
• sąd zawiadamia drugą stronę i wyznacza termin posiedzenia,
• podczas posiedzenia sąd (zwykle w składzie jednego sędziego) pomaga w negocjacjach, zachowując jednak obiektywizm i nie wywierając nacisków na żadną ze stron. W sytuacji, gdy sprawa jest skomplikowana, możliwe jest toczenie negocjacji na więcej niż 1 posiedzeniu (po każdym z nich sporządza się protokół),
• nieobecność jednej ze stron lub osiągnięcie porozumienia kończy postępowanie.

Co musi zawierać zawezwanie do próby ugodowej?

Pismo procesowe, jakim jest wezwanie do próby ugodowej, musi zawierać określone elementy. Zostały one opisane w art. 126-128 Kodeksu postępowania cywilnego. Wskazuje się w nich ogólne warunki pism procesowych. Do tych elementów zalicza się między innymi:

• wskazanie sądu, do którego jest kierowane dane pismo (składa się je do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania przeciwnika lub wierzyciela),
• imiona i nazwiska stron, a także — jeśli tacy występują — ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
• oznaczenie rodzaju pisma,
• osnowa wniosku lub oświadczenia — jest to “esencja” pisma. W tej części wskazuje się, jakiego problemu dotyczy pismo (określa się przedmiot sporu w danej sprawie, a także wartość przedmiotu żądania),
• podpis (także przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika, jeśli ten reprezentuje daną stronę),
• załączniki (jeśli są konieczne).

Czy zawezwanie do próby ugodowej stanowi wezwanie do zapłaty?

Tak, pismo to może pełnić rolę nakazu zapłaty w niektórych przypadkach. Mówi o tym wyrok Sądu Najwyższego sygn. akt I PK 20/14. Zgodnie z nim wezwanie może stanowić wezwanie do zapłaty, jeśli w piśmie wskazano konkretną wartość przedmiotu sporu oraz okoliczności.

Jak złożyć wniosek o zawezwanie do próby ugodowej?

Informację na ten temat znajdziesz w art. 185 k.p.c. Zgodnie z zapisami, wniosek o zawezwanie do próby ugodowej składa się do sądu rejonowego właściwego dla przeciwnika, a jeśli ustalenie tej właściwości nie jest możliwe – do sądu właściwego dla siedziby wzywającego.

Ile kosztuje opłata od wniosku za zakończenie sporu na drodze ugody?

Złożenie wniosku o zakończenie sporu na drodze ugody nie jest bezpłatne. Trzeba liczyć się z kosztem w wysokości 20% opłaty za pozew (gdyby ten był składany). I tak, jeśli koszt pozwu to 1000 zł, opłata za wniosek o zawezwanie do próby ugodowej wyniesie 200 zł.

Dla ułatwienia, poniżej przedstawię ustawowe opłaty związane z wniesieniem pozwu — zależą one od wartości przedmiotu sporu:

• do 500 zł – 30 zł;
• 500-1500 zł – 100 zł;
• 1500-4000 zł – 200 zł;
• 4000-7500 zł – 400 zł;
• 7500-10 000 zł – 500 zł;
• 10 000-15 000 zł – 750 zł;
• 15 000 -20 000 zł – 1000 zł.

To właśnie na podstawie powyższych kwot liczy się 20% w ramach postępowania pojednawczego.

Kto ponosi koszty zawezwania do próby ugodowej?

Ważna jest nie tylko wysokość opłaty za wezwanie do próby ugodowej, ale także to, kto ma ponieść koszt z tego tytułu. Zgodnie z przepisami decyduje o tym sąd. I tak, może zdarzyć się, że wskutek decyzji sądowej:

• koszty zostaną rozłożone na obie części sporu,
• strona przeciwna będzie musiała ponieść całość opłat z tego tytułu (dzieje się tak w sytuacji, gdy nie stawi się ona na posiedzenie sądowe).

Czy zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg przedawnienia?

Do 30 czerwca 2022 r. wystosowanie wezwania do próby ugodowej prowadziło do przerwania biegu przedawnienia roszczenia, podobnie jak każda formalna czynność wykonana przed sądem lub innym organem do tego uprawnionym.

Obecnie po nowelizacji przepisów Kodeksu cywilnego zawezwanie do próby ugodowej jedynie zawiesza bieg przedawnienia, czyli przedawnienie będzie biec dalej po ustaniu przyczyny, która do tego zawieszenia doprowadziła (w tym przypadku będzie to próba ugodowa).

Przykład.

W przypadku zawezwania do próby ugodowej bieg przedawnienia zostaje wstrzymany od momentu złożenia wniosku o podjęcie takiej ugody w sądzie albo nadanie go w placówce pocztowej oraz w dzień przeprowadzenia postępowania pojednawczego przed sądem. Przez ten cały okres bieg terminu przedawnienia jest wstrzymany. Dopiero od następnego dnia po procesie, zaczyna biec dalej.

Kiedy zawezwanie do próby ugodowej nie wpływa na przerwanie biegu przedawnienia?

Trzeba jednak mieć na uwadze, że zgodnie z wydanym przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem:

Zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg jedynie co do wierzytelności w zawezwaniu określonej co do przedmiotu, jak i wysokości – nie zaś co do innych roszczeń[…] ponad kwotę określoną w zawezwaniu.

Sąd Najwyższy ws. sygn. akt I CSK 716/16, wyrok z dnia 20.07.2017 r.

Konieczne jest, by strona wzywająca wyraźnie dążyła do zakończenia sporu na etapie ugody. Wysyłka zawezwania do próby ugodowej nie może być jedynie pretekstem pozwalającym na przerwanie biegu przedawnienia.

Odpowiedź na zawezwanie do próby ugodowej

Jeśli otrzymasz zawezwanie do zawarcia ugody, masz prawo do odpowiedzi. Możesz zaaprobować żądanie przeciwnika bądź też odrzucić je (w całości lub części).

Odmowę można uzupełnić o własne propozycje dotyczące np.:

• rozłożenia spłaty na kilka rat,
• umorzenia części długu.

Negatywna odpowiedź na zawezwanie do próby ugodowej

Przez negatywną odpowiedź na zawezwanie do zawarcia ugody rozumie się sytuację, w której wezwana strona nie stawi się w sądzie, by przedstawić propozycje ugodowe i wyrazić gotowość do podjęcia rozmów, lub nie przyjmie propozycji zgłoszonych przez drugą stronę.

Takie działanie nie pociąga za sobą automatycznie negatywnych konsekwencji. Nie wiąże się to z karą administracyjną. Łatwo możemy jednak wyobrazić sobie, jak taka postawa — tzn. niechęć do współpracy — będzie wyglądać w oczach sądu.

W takiej sytuacji wierzyciel — jeśli wciąż chce dochodzić swoich roszczeń — musi złożyć do sądu pozew o wszczęcie postępowania cywilnego.

Korzyści płynące z próby ugodowej

Jeśli chodzi o korzyści płynące z zawarcia ugody w postępowaniu pojednawczym, bierze się pod uwagę takie kwestie jak np.:

• skrócenie czasu trwania całego procesu — zamiast ciągnącej się przez lata sprawy wniosek daje szanse na polubowne uregulowanie sporu,
• zwiększenie szans na rozwiązanie sporu poprzez wypracowanie kompromisu,
• zawarcie ugody, która pozwala na zażegnanie konfliktu między stronami (co jest szczególnie istotne w przypadku napięć między bliskimi czy partnerami biznesowymi).

FAQ: najczęściej zadawane pytania

Polecamy:

• Uzasadnienie wniosku o spłatę ratalną zadłużenia. Jak napisać?

• Jak wyjść z długów? Poradnik